Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
bardziejodległa.ListytesąrównieżautorskimuzasadnieniemprzerwaniapracynadPo-
moremwwynikuodejściaprzeztwórcęodUzasadniczychzałożeńdotychczasowejpostawy
duchowej”
75
.Trudwewnętrznychposzukiwań,którychczytelnikkorespondencjijestświad-
kiem,znalazłfinałwefragmentachtzw.Uteoriisocjalnej”
76
orazwdramacieWinaikara.
Ponadtoomawianatukorespondencjapisarzazawierawielewzmianekoutworach,
nadktórymipracowałOrkanwtymczasie,oprzekładachnajęzykukraińskiNocyiserb-
sko-chorwackiJuzyny,jakteżonigdyniezrealizowanychzamysłachliterackich.
Próczinformacjidotyczącychtwórczościwłasnejwlistachczęstokroćpojawiająsię
większelubmniejszewzmiankiopracyliterackiejprzedewszystkimPodhalan:Józefa
Jedlicza,AndrzejaGalicy,FeliksaGwiżdża,WojciechaBrzegi,atakżeopiniebądźsygna-
łyodokonaniachartystycznychStefanaŻeromskiego,HenrykaSienkiewicza,MariiKo-
nopnickiej,ElizyOrzeszkowej,JanaAugustaKisielewskiego,KazimierzaGlińskiego,
EmmyJeleńskiej.NajwiększymuznaniemautoraKomornikówcieszyłasiętwórczośćŻe-
romskiego,OrzeszkowejiWyspiańskiego.SzczególnemiejscewkorespondencjizWysło-
uchowązajmująkwestieodnoszącesiędotwórczościmatkiOrkana,którejkilkaopowia-
dańzamieściłaUZorza”.
WwypowiedziacholudziachpióraniebezznaczeniajestsubiektywnaocenaOrka-
naosobyitwórczościinnegoartysty.W1909roku,pochylonynaddramatemżyciowym
StanisławaBrzozowskiego,Orkanwyrażałprzekonanie,żetwórczośćmówiczytelnikowi
takżeoautorze,odktóregonależyoczekiwaćm.in.prawdyiszczerości.
7II1900rokutakpisałautorKomornikówoŻeromskim:UJestmionzmłodszych
pisarzynajwybitniejszym,boszczery,ogromnieszczery–takiwpismach,jakijest”.Tak
pochlebnejopiniinigdyniedoczekałasięnielubianaprzezniegoMarylaWolska.Wliście
z17III1900rokupisarzwyznajeWysłouchowej,iżdostrzeganieszczerośćwtwórczości
Wolskiej,polegającąnarozbieżnościmiędzywymowąpoezjiażyciemcodziennym.
WlistachdoWysłouchowejwnajwiększymstopniudałOrkanwyrazswymzwiąz-
komzpisarzamiukraińskimi:WasylemStefanykiem,BohdanemŁepkimiWłodzimie-
rzemJaroszem.ZarównoStefanyk,jakiŁepki,którzyzewschodniejGalicjiprzybylina
studiadoKrakowa,należelidostowarzyszeniaAkademickiegoHromada,skupiskamło-
dzieżyukraińskiejstudiującejnaUniwersytecieJagiellońskim.UMiejscemstałychspotkań
członkówAkademicznejHromadybyłaznanakrakowskakawiarnia»Kijanka«,gdziebywał
takżeWładysławOrkan.[…]PoprzezOrkanabliższystałsięnamówczesnyKraków
zjegoteatrem,wystawami,pamiątkamihistorycznymiiliteraturą”
77
,wspominałŁepki.
ZeStefanykiemwidywałsięOrkantakżewmieszkaniuPrzybyszewskiegoprzyKarme-
lickiej,wredakcjiUŻycia”czywUkawiarniTurlińskiego,słynnej»Paonii«,gdzieprzysto-
likukawiarnianymtoczyligorącesporyzwolennicyróżnychugrupowańartystycznych
ówczesnegoKrakowa”
78
.
75
S.Pigoń,WładysławOrkan…,s.286.
76
Zob.BJ,sygn.8564II.
77
E.Wiśniewska,WasylStefanykwśrodowiskuliterackimKrakowawlatach1892-1900,w:Zdziejów
stosunkówliterackichpolsko-ukraińskich,podred.S.KozakaiM.Jakóbca,Wrocław1974,s.191.
78
Ibidem,s.199.
XVIII
