Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jednymzespoiw,cementującychwieloletniąprzyjaźń,byłpoczątkowokultwiel-
kichromantykówpolskich,wszczególnościSłowackiego.Ożywieniekorespondencjina-
stąpiłow1908roku.PiniodkilkulatmieszkajużweLwowie,gdzieredagujeUPamiętnik
Literacki”(1905-1907)orazserięUNaukaiSztuka”,wydawanąprzezTowarzystwoNa-
uczycieliSzkółWyższych.Orkanstarasię,korzystajączpomocyPiniego,uzyskaćpresti-
żowąwówczasnagrodęFranciszkaKochmana.Nieukrywaprzedprzyjacielem,żepokaź-
nyzastrzykgotówkizfundacjipozwoliłbymuwybrnąćzzapaścifinansowej.Wliście
z17II1908rokuOrkanpisze:UAniwiesz,jakąśmisprawiłradośćsamąnadziejąotrzy-
maniamonetyzfundacjiKochmana![…]Nieprzesadzę,gdycipowiem,żebytobyłodla
mnieteraz–istnymzbawieniem.[…]Zrozumiesz,gdyciinotakwyjawię,żemam6
tysięcyzłdługu!Nasameratyiprocentymuszęgotowićrocznie1200zł.Całapensja,
którejniemam”.Pamiętamy,żestaraniaOrkananieprzyniosłyoczekiwanychrezultatów.
ZawodowozaangażowanywredagowanieUNaukiiSztuki”PinizwierzasięOrka-
nowi,żechciałbyutworzyćfirmęwydawnicząocharakterzespółkiakcyjnej,którejudzia-
łowcamistalibysięludziepióra.OrkanprzyjąłzamysłPiniegoentuzjastycznie.Nieukry-
wałnegatywnegostosunkudowydawców;zogromnymzapałemodpoczątku1909roku
współpracujezprzyjacielem.Korespondencjazlat1909-1910rejestrujeszeregzabiegów
artysty,mającychnaceluutworzenienowejfirmy:pisarzprzeprowadzarozmowyzszero-
kimgronemludzipióra,współuczestniczywredagowaniustatutu,utwierdzaPiniego
wcelowościkontynuowaniadziałańnarzeczutworzeniawydawnictwa.
Firmaksięgarskajednakniepowstała.Szkoda.Niezwykleinteresującabyłabykon-
frontacjadotychczasowychpoglądówOrkanaoksięgarzachwwarunkachwspółtworze-
niaiwspółodpowiedzialnościzawydawnictwo.Potencjalniczłonkowiefirmy,wśródnich
autorKomorników,przyjęliwyjątkowokorzystnewarunkiwspółpracy,którenaprzełomie
lat1911-1912zaproponowałaimUKsiążka”
152
.PininieukrywałprzedOrkanemuczucia
zawodu.Mimotozzamiaruswegoniezrezygnował:pozakończeniuwojnyuruchomił
w1919rokuwWarszawieinstytutwydawniczyUBibliotekaPolska”.
PrzyjęciewarunkówUKsiążki”niezachwiałowieloletniąprzyjaźniąobumężczyzn.
Przedwybuchemwielkiejwojnykorespondencjaożywiasięw1912oraz1914roku.Listy
z1912rokudotyczyłygłównieHistoriimalarstwaH.Macfalla,którejdziesięćtomówuka-
załosięzinicjatywyPiniegowlatach1912-1917.DwalatapóźniejOrkanzwracałsiędo
przyjacielaouwagigwarantującejaknajlepszejakościowowydanieobrazuMatkiBoskiej
Ludźmierskiej.W1914rokuprzyjacielewracalitakżemyślądoutworzeniatygodnika
literackiego.
9.
DokonującnapodstawielistówOrkanapróbyumieszczeniagowśrodowiskuliterac-
kimwlatach1891-1910,niesposóbrozpocząćrozważańinaczejniżodzaznaczeniaroli,
jakąodegrałKazimierzPrzerwa-Tetmajerwkarierzeliterackiejgorczańskiegoartysty.
152
Zob.listdoT.Piniegoz1II1912r.(BULw.,sygn.1452I,k.50-51).
XXXVIII
