Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kępiwiecznejnędzy”.Orkannietylkosłużywsiswąpracąliteracką,alejestteżpracują-
cymnarolichłopem,którynieucieka–jakwielumuwspółczesnych–odswegospołecz-
negorodowodu.Częstowspominaopracachpolowychdowykonania,posługujesięsłow-
nictwemgwarowym,dajedowodywrażliwościnabiedę.Zewzruszeniemwspomina,tak
ważnedlaniegoibrata,wędrówkimatkidoKrakowa.Głębokoprzeżywazamieszczenie
wUZorzy”opowiadańKatarzynySmreczyńskiej,dotyczącychtychwędrówek;zdezapro-
batązaśwspominaosposobiepotraktowaniategotematuprzezSewerawMatce
92
.
GłębokawrażliwośćnaludzkąniedolęowocujeczęstokroćwstawianiemsięuWysło-
uchaopomocdlainnych:starasięzajegopośrednictwemopracędlaAntoniegoMillera,
opomocfinansowądlaWłodzimierzaPerzyńskiego,któremubrakfunduszyuniemożliwia
powrótzFlorencjidokraju;zabiegaopublikowanietłumaczonychprzezsiebieutworów
ukraińskichprzyjaciółitp.Równocześniecorazczęściejsampopadawkłopotyfinansowe.
ZwracasiędoWysłouchaopożyczki,leczzawszeobiecujeichspłacenienadesłanymiutwo-
ramiliterackimi,artykułami,recenzjami.RedaktorUKurieraLwowskiego”pomagamu,jak
może;przyczyniasięm.in.doumorzeniazaliczkipobranejniegdyśprzezOrkanawTowa-
rzystwieWydawniczym.MimotojegozadłużeniewobecWysłouchastalesięzwiększa.
Uschyłku1902rokuOrkanprosigooprzesłaniespisuzaliczek,gdyż–jakwyznaje–Udrob-
niejszychkwotniezapisywałeminiemogęzpamięcidokładniewynotować”.
Dlalistównależącychdodrugiejgrupydoniosłeznaczeniemiałonieszczęśliwezda-
rzenie,któregoofiarąstałsięOrkanwgrudniu1904roku.BędącwKrakowie,pisarz
zgubiłcałąkwotęprzyznanejmupożyczkihipotecznej.Zdarzenietowstrząsnęłocałąspo-
łecznościąliterackąGalicji
93
.PisarzwsposóbprzejmującypowiadomiłotymWysłoucha
wliściezBlonayz9XII,dokąduciekłprzedkonsekwencjamiwspomnianegowypadku.
Zgubionapożyczka,któramiałapokryćzaciągnięteprzezpisarzazobowiązaniatowarzy-
szącebudowienowegodomu,stałasiędodatkowymciężaremniemożliwymdoudźwi-
gnięciabezżyczliwejpomocyzzewnątrz.
CieszącysięprzyjaźniąWysłouchówOrkanjużwcześniejwielerazyzwracałsiędo
nichzprośbąopożyczkę.Wliściez10X1900rokuwtensposóbkomentowałpotrzebę
pomocyfinansowej:UNatręctwoniechmiSzanownyPanwybaczy–samPanwinien–
powolnościąswąiżyczliwościąnadmiarę”.DziękipomocyWysłouchówOrkanwybrnął
zbeznadziejnegopołożenia,wjakimznalazłsięwgrudniu1904roku.Równocześniejed-
nakzupływemtegorokukończąsiędlaniegoczasywzględnegobezpieczeństwaekono-
micznego.Odtądwwiększościlistów,częstowsposóbrozpaczliwy,prosiopomocwspła-
ceniuratstarychbądźnowozaciągniętychpożyczek.ZwracaniesiędoWysłouchaprzy-
chodzimuzcorazwiększąprzykrościąitrudnością,starasięuciekaćdoniegowchwilach
szczególnieciężkich,gdymożliwościuzyskaniapomocyzinnychźródełzawodzą.Wkon-
sekwencjipisarzpopadawolbrzymiedługi,zktórychniewydobędziesięjużdokońca
życia,aktórychpokrycienastąpiłodopieropojegośmierciznagrodyprzyznanejmutuż
przedzgonemprzezmiastoWarszawęw1930roku.
92
Pamiętamy,żewliściedoK.Smreczyńskiejz13XI1897r.OrkanwypowiadałsięoMatceentuzja-
stycznie.
93
Polatachzdarzenietowspominałm.in.M.Giergielewicz,UWiadomości”(Londyn)1966nr19.
XXIII
