Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
utwórtenzapamfletwymierzonyprzeciwkosobie
156
–choćwrzeczywistościutwórten
Orkankierowałwewłasnąstronę.
ŚwiadomdługuwdzięcznościzaciągniętegouTetmajera,pragnieutrzymaniazpo-
etąpoprawnychstosunków.Naserięjegotrzechlistów,będącychdlaOrkanabolesną
odpowiedziąnaoświadczenieStowarzyszeniaLiteratów,gorczańskiartystaodpowiedział
m.in.:UNiechmiPanwierzy,żemimowszystko,cobynawetprzykrzejszegomniespo-
tkało,zawszepozostanędlaPanazserdecznąwdzięcznościąiprawdziwymszacunkiem”
157
.
TetmajerprzyjąłwyjaśnieniaOrkana.Sentyment,jakimdarzyłautoraKomorników,prze-
trwałażdojegośmierci.PorazostatnitwórcaLegendyTatrdatemuwyrazwtelegramie
z6VII1927roku,zokazjijubileuszutrzydziestoleciapracyartystycznej:UWładysławo-
wiOrkanowiznakomitemupisarzowijubileuszoweżyczenia.Tetmajer”
158
.
WPrzedmowiedoNowelz1898rokuTetmajerdzielisięzczytelnikamiswymimarzenia-
mioUszkolepodhalańskiej”wliteraturzepolskiej,awOrkaniedostrzegapionieratakiejszkoły:
UKtowie,czyzczasemwykształcenichłopigóralscyniewytworzątakiejswojejodrębnejisa-
moistnejszkoły,jakąniegdyśwytworzyłaszlachtaukraińska:szkołatamawszelkiewarunkipowsta-
niawniedalekiejprzyszłości,amiałabytęwyższośćnadukraińską,żenieograniczałabysięwyłącznie
doliteratury”
159
.
U»Szkoła«takawłaściwieniepowstała.Nahoryzoncieżycialiterackiegoiartystycz-
negoprzełomuwiekówXIXiXXpojawiłosięwprawdziesporonazwiskzregionupod-
halańskiego,bywymienićchoćby:literatów–JózefaJedlicza,AndrzejaGalicę,Feliksa
Gwiżdża,ZygmuntaLubertowicza
160
,przecieżtrudnobyłobymówićopojawieniusię
odrębnej»szkoły«.Wwieluprzypadkachwciąganodoliteraturypisarzytrochęnakredyt,
obdarzającichniezawszezasłużonymuznaniem.IdeaprzedstawionaprzezTetmajerabardzo
jednakprzypadładosercaOrkanowi.Rychłoteżpodjąłonstaraniaopowołaniedożycia
»szkołypodhalańskiej«.Nieudałosię”
161
.NiemniejwymienionychpowyżejliteratówOrkan
znałosobiście,prowadziłznimikorespondencjęiuważałichzaswychprzyjaciół.
ZJózefemJedliczemOrkanzawarłznajomośćw1899roku.WzbiorachMuzeumLite-
raturywWarszawieznajdujesię15listówzlat1899-1922,wtym8wysłanychprzed1910
rokiem.Ponadtozlat1891-1910pochodzą3listyzezbiorówBibliotekiJagiellońskiej.
UPierwszylistJedliczadoOrkanapochodzizdnia16listopada1899roku.Piszego
Jedlicz–student,współpracownikwydawanejwKrakowie»Młodości«.Nadewszystko
156
Zob.J.Dużyk,op.cit.,s.251.
157
ListdoK.Tetmajera(niedatowany),BJ,sygn.8642III,k.197v.
158
ListyK.TetmajeradoW
.Orkana(BJ,sygn.8631III)obejmują20listóworaztelegramzlat1897-
1919.
159
K.Tetmajer,op.cit.,s.1-2.
160
ZachowałsiętylkoserdecznywtoniefragmentlistuOrkanaz12III1906r.doLubertowicza(BJ,
sygn.8642III,k.64).Niestety,niezawieraonocenywczesnejtwórczościnowotarżanina,zamieszczonej
wnadesłanympisarzowizeszycie.WliściedoB.Wysłouchaz12II1906r.Orkanstwierdza,żeUtalentwidać
jużztego”.
161
F.Ziejka,LiterackieprzyjaźnieWładysławaOrkana(Wkręgu„szkołypodhalańskiej”)UPrzeglądHu-
manistyczny”1979nr1,s.155.
XL
