Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
UCzuję,jakdoprawdyjestemsłabywobecżyciowychprzeszkódikłopotów.Tacyludziepadają
jakćmywwalceobyt–jatoczujęinierazwściekłośćmięogarnia,aczęściejsmutektakstraszny,że
niewiem,kędymamprzednimuciec”.
Wiosną1900rokuwiadomojuż,żeGurskachorujenaoczy.Choćokazujejejpomoc
wieleosób,wśródnichOrkan,zdnianadzieńcorazsłabiejwidzi.Przejmującymdoku-
mentemsąjejlisty.Gurskapisałajepoczątkowoczęstoiwyraźnie,późniejwyręczaliją
przyjaciele,onazaśdołączałakilkazdańnaosobnejkartce:literystawałysięcorazwiększe
iniekształtne,coraztrudniejszedoodczytania.Postępującejchorobietowarzyszypowolna
zmianatonulistówpisarza.Wie,żeschorowanakobieta,osaczonaprzezżycie,niejest
jedynąichczytelniczką.Gurskasamaprosipisarza,byopewnychsprawachniewspomi-
nał.Podlistemz17II1901rokuFeliksPartaczyński,wspólnyprzyjacielGurskiejiOrka-
na,dopisał:UPaniGurskaprosi,byKochanyPanpisałcośważniejszegonamojeręce”.
Zkoleiwliściez21IX1903rokuczytamy:UWiem,żePanKochanyniemożedomnie
wielepisać,bosamanieczytam,aleproszęoodpowiedź”.
DataśmierciFranciszkizeSkwarczyńskichGurskiejpozostajenieznana.
7.
Wlistopadzie1988rokupowstałjedynyjakdotądfilmoOrkaniept.Kolorykochania.
UFilmjestopowieściąopisarzu[…]ibohaterzejegopowieściWroztokach,Franku
Rakoczym.Wpierwszymwątkupoznajemypoglądyspołecznepisarza[…],jegokłopoty
zwydaniemksiążki[…],uczuciowezwiązaniesięzAmeliąiodrzuceniekochającejgo
Marty,wiejskiejnauczycielki.Wątekdrugiopowiadaobuntującymsięichcącymwalczyć
odobromieszkańcówswejwsigóraluFranku,kochającymcórkęsołtysa,Hankę,lecz
odtrąconymzarównoprzezgazdów,jakiprzezdziewczynę,którawychodzizamążza
bogategosynamłynarza.
Wfinalepisarzijegobohaterspotykająsię.Franekoskarżazałamanegoiupijające-
gosięOrkanaosłabośćihipokryzję…”
129
.Tylefilm.
Wspuściźnieepistolograficznejpopisarzunauwagęzasługująprzedewszystkim
dwazbiorylistów:240listówdoMariiZwierzyńskiej,od1909rokuSmreczyńskiej,zlat
1906-1912
130
oraz288listówi3telegramydoBronisławyzChajkowskichFolejewskiej,
drugiejżonytwórcy
131
.Listyteniedostarczająjednakpełnejwiedzyomiejscukobiety
wjegożyciu.
PowróćmydorelacjizAnnąBobrowską,wdową,matkąprzyjacielaOrkanazlat
szkolnych.Charaktertegozwiązkupozostanietajemnicą.Panujeopinia,żeOrkanchęt-
nieflirtowałzkobietamiicieszyłsięunichpowodzeniem
132
.Jakodwudziestoletnimło-
129
S.Janicki,Polskiefilmyfabularne1902-1988,Warszawa1990,s.406-407.
130
BJ,sygn.8649III–8651III.
131
BJ,sygn.8652III–8654III.
132
Zob.J.Dużyk,op.cit.,s.272.
XXXI
