Biologiczne podstawy psychologii

James W. Kalat

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-21262-9

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2023

Liczba stron:

775

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Kalat, James W.. Biologiczne podstawy psychologii. Red. . : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2023, 775 s. ISBN 978-83-01-21262-9

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Kalat, J.W.

T1 Biologiczne podstawy psychologii

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

YR 2023

SN 978-83-01-21262-9

Bibliografia BibTex:

@Book{ 300028, author = "Kalat, James W.", editor = "", title = "Biologiczne podstawy psychologii", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2023", address = "", isbn = "978-83-01-21262-9" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Kalat, James W.

ED -

TI - Biologiczne podstawy psychologii

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY -

PY - 2023

SN - 978-83-01-21262-9

ER -

Netografia (standard APA):

Kalat, James W.. Biologiczne podstawy psychologii [baza danych online] : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2023 [dostęp: 07 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/biologiczne-podstawy-psychologii-james-w-kalat-300028.

mózg, układ nerwowy

Aktywność twojego mózgu jest twoim umysłem

14 lat od pierwszego wydania oddajemy do rąk Czytelników nową edycję znakomitego podręcznika Biologiczne podstawy psychologii. Podręcznik został zaktualizowany o najnowszą wiedzę na temat fu...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-21262-9

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2023

Liczba stron:

775

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Przedmowa20
Podziękowania24
Wprowadzenie. Zarys treści i główne zagadnienia27
Biologiczne ujęcie zachowania28
Dziedzina psychologii biologicznej29
Trzy główne rzeczy do zapamiętania z tej książki30
Biologiczne wyjaśnienia zachowania31
Możliwości kariery w biopsychologii33
Wykorzystywanie zwierząt w badaniach naukowych34
Stopnie sprzeciwu36
NA ZAKOŃCZENIE: Mózg a przeżycia subiektywne38
Rozdział 1. Komórki nerwowe i przewodnictwo nerwowe43
Neurony i komórki glejowe44
Podrozdział 1.1. Komórki układu nerwowego44
Santiago Ramón y Cajal – pionier neurobiologii44
Budowa komórki zwierzęcej45
Budowa neuronu46
Glej48
Różnice w budowie neuronów48
Bariera krew–mózg50
Do czego potrzebna jest nam bariera krew–mózg?50
Jak działa bariera krew–mózg?51
NA ZAKOŃCZENIE: Neurony52
Odżywianie neuronów u kręgowców52
Podrozdział 1.2. Impuls nerwowy56
Potencjał spoczynkowy neuronu56
Siły działające na jony sodu i potasu57
Do czego potrzebny jest potencjał spoczynkowy?59
Potencjał czynnościowy59
Prawo wszystko albo nic60
Molekularne podstawy potencjału czynnościowego61
Przemieszczanie się (propagacja) potencjału czynnościowego62
Osłonka mielinowa i przewodzenie skokowe64
Okres refrakcji65
Neurony lokalne66
NA ZAKOŃCZENIE: Komunikacja między neuronami67
Rozdział 2. Synapsy73
Podrozdział 2.1. Pojęcie synapsy74
Własności synaps74
Sumowanie czasowe75
Szybkość odruchu i odruchu i opóźnienie synaptyczne75
Sumowanie przestrzenne76
Synapsy hamujące78
Relacje pomiędzy EPSP, IPSP a potencjałem czynnościowym79
NA ZAKOŃCZENIE: Neuron jako element decyzyjny80
Odkrycie przewodnictwa chemicznego w synapsach83
Podrozdział 2.2. Zjawiska chemiczne w synapsie83
Kolejność zjawisk chemicznych w synapsie84
Rodzaje neuroprzekaźników84
Synteza neuroprzekaźników86
Magazynowanie neuroprzekaźników87
Aktywacja receptorów w komórce postsynaptycznej88
Wydzielanie i dyfuzja neuroprzekaźników88
Inaktywacja i wychwyt zwrotny neuroprzekaźników92
Ujemne sprzężenie zwrotne z komórki postsynaptycznej93
Hormony95
Synapsy elektryczne95
NA ZAKOŃCZENIE: Neuroprzekaźniki a zachowanie97
Rozdział 3. Anatomia i metody badawcze103
Podrozdział 3.1. Budowa układu nerwowego kręgowców104
Terminologia neuroanatomiczna104
Rdzeń kręgowy106
Autonomiczny układ nerwowy107
Tyłomózgowie109
Śródmózgowie111
Przodomózgowie111
Podwzgórze i przysadka mózgowa114
Wzgórze114
Część podstawna przodomózgowia115
Hipokamp115
Jądra podstawy115
Układ komorowy116
NA ZAKOŃCZENIE: Jak się uczyć neuroanatomii117
Podrozdział 3.2. Kora mózgu120
Organizacja kory mózgu121
Płat potyliczny122
Płat ciemieniowy123
Płat skroniowy123
Płat czołowy124
Funkcje kory przedczołowej125
Wzlot i upadek lobotomii przedczołowej125
W poszukiwaniu mechanizmów integracji126
NA ZAKOŃCZENIE: Funkcje kory mózgu128
Podrozdział 3.3. Metody badawcze131
Skutki uszkodzeń mózgu131
Efekty stymulacji mózgu133
Rejestracja aktywności mózgu133
Szukanie związków pomiędzy anatomią mózgu a zachowaniem137
NA ZAKOŃCZENIE: Metody badawcze a postęp nauki140
Rozdział 4. Genetyka, ewolucja, rozwój i plastyczność145
Genetyka mendlowska146
Podrozdział 4.1. Genetyka a ewolucja zachowania146
Geny sprzężone z płcią i geny związane z płcią148
Epigenetyka149
Zmiany genetyczne149
Czynniki dziedziczne i środowiskowe151
Jak geny wpływają na zachowanie153
Modyfikacje środowiskowe153
Częste nieporozumienia na temat ewolucji154
Ewolucja zachowania154
Psychologia ewolucyjna156
NA ZAKOŃCZENIE: Geny i zachowanie159
Dojrzewanie układu nerwowego kręgowców162
Podrozdział 4.2. Rozwój układu nerwowego162
Wzrost i rozwój neuronów163
Nowe neurony w późniejszym życiu164
Chemiczne sterowanie migracją aksonów165
Odnajdywanie drogi przez aksony165
Determinanty przetrwania neuronów168
Rywalizacja pomiędzy aksonami jako zasada ogólna168
Wrażliwość rozwijającego się mózgu170
Różnicowanie się kory mózgu171
Doświadczenie a rozrost drzewka dendrytycznego172
Wpływ doświadczenia na procesy rozwojowe172
Wpływ szczególnych doświadczeń174
Okres dojrzewania179
Rozwój mózgu a rozwój zachowania179
Starość180
NA ZAKOŃCZENIE: Rozwój mózgowia181
Osłabianie negatywnych skutków udaru mózgu186
Podrozdział 4.3. Plastyczność186
Uszkodzenie mózgu i regeneracja w perspektywie krótkoterminowej186
Mechanizmy późniejszej regeneracji188
Odrastanie aksonów189
Pączkowanie kolaterali189
Zwiększona stymulacja mózgu189
Nadwrażliwość odnerwieniowa190
Reorganizacja reprezentacji zmysłowych a kończyny fantomowe190
Wyuczone zachowania kompensacyjne193
NA ZAKOŃCZENIE: Uszkodzenia i regeneracja mózgu194
Rozdział 5. Wzrok199
Ogólne prawa percepcji200
Podrozdział 5.1. Kodowanie wzrokowe200
Oko i jego połączenia z mózgiem201
Połączenia nerwowe w siatkówce201
Dołek środkowy i część obwodowa siatkówki203
Receptory wzrokowe: pręciki i czopki205
Widzenie barwne206
Teoria trichromatyczna (Younga–Helmholtza)207
Teoria przeciwstawnych procesów209
Teoria retinex211
Zaburzenia widzenia barwnego212
NA ZAKOŃCZENIE: Receptory wzrokowe213
Podrozdział 5.2. Jak mózg przetwarza informacje wzrokowe217
Zarys anatomii układu wzrokowego ssaków217
Przetwarzanie w siatkówce218
Dalsze przetwarzanie220
Pierwszorzędowa kora wzrokowa222
Proste i złożone pola recepcyjne223
Kolumnowa organizacja kory wzrokowej225
Czy komórki kory wzrokowej są detektorami cech?226
Rozwój kory wzrokowej227
Brak doświadczeń wzrokowych w jednym oku228
Brak doświadczeń wzrokowych w obu oczach228
Nieskorelowana stymulacja dwojga oczu228
Ograniczenie zestawu wzorców na wczesnym etapie rozwoju229
Upośledzenie widzenia u noworodka i jego długofalowe skutki230
NA ZAKOŃCZENIE: Rozumienie wzroku dzięki zrozumieniu schematu połączeń231
Podrozdział 5.3. Przetwarzanie równoległe w korze wzrokowej235
Strumień grzbietowy i strumień brzuszny235
Dolna kora skroniowa236
Szczegółowa analiza kształtu236
Rozpoznawanie twarzy238
Ślepota na ruch240
Środkowa kora skroniowa240
Percepcja ruchu240
NA ZAKOŃCZENIE: Aspekty widzenia242
Rozdział 6. Inne układy sensoryczne247
Dźwięk i ucho248
Fizyka i psychologia dźwięku248
Podrozdział 6.1. Słuch248
Budowa ucha249
Percepcja wysokości dźwięku250
Kora słuchowa252
Lokalizacja źródła dźwięku254
Głuchota256
Różnice indywidualne256
Słuch i uwaga w podeszłym wieku257
NA ZAKOŃCZENIE: Po co nam słuch?258
Podrozdział 6.2. Zmysły mechaniczne261
Układ równowagi261
Czucie somatyczne262
Receptory czuciowe262
Czucie somatyczne w ośrodkowym układzie nerwowym264
Łaskotki264
Ból266
Bodźce i szlaki w rdzeniu kręgowym266
Ból emocjonalny267
Sposoby łagodzenia bólu269
Sensytyzacja bólu272
Swędzenie272
NA ZAKOŃCZENIE: Zmysły mechaniczne273
Podrozdział 6.3. Zmysły chemiczne276
Receptory smaku276
Smak276
Ile jest rodzajów receptorów smaku?277
Mechanizm działania receptorów smaku279
Kodowanie smaku w mózgu280
Różnice indywidualne we wrażliwości smakowej280
Węch282
Receptory węchowe283
Kodowanie informacji węchowych285
Przesyłanie informacji węchowych do mózgu285
Feromony286
Różnice indywidualne286
Synestezja287
NA ZAKOŃCZENIE: Zmysły jako sposoby poznawania świata289
Rozdział 7. Ruch293
Mięśnie i ich ruchy294
Podrozdział 7.1. Kontrola ruchowa294
Mięśnie szybko- i wolnokurczliwe296
Sterowanie mięśniami przez proprioceptory297
Rodzaje ruchów298
Ruchy dowolne i mimowolne298
Ruchy o żnej podatności na sprzężenie zwrotne299
Sekwencje zachowań299
NA ZAKOŃCZENIE: Kategorie ruchu300
Kora mózgu302
Podrozdział 7.2. Mózgowe mechanizmy kontroli ruchowej302
Planowanie ruchu304
Hamowanie ruchu305
Neurony lustrzane306
Drogi nerwowe biegnące z mózgu do rdzenia kręgowego307
Móżdżek309
Funkcje niezwiązane z ruchem311
Mikrostruktura móżdżku311
Jądra podstawy313
Świadome podejmowanie decyzji a ruch315
Obszary mózgu a nabywanie umiejętności ruchowych315
NA ZAKOŃCZENIE: Kontrola ruchowa a procesy poznawcze318
Choroba Parkinsona322
Podrozdział 7.3. Zaburzenia ruchowe322
Przyczyny choroby322
Leczenie L-dopą323
Inne metody leczenia324
Choroba Huntingtona325
Czynniki dziedziczne a badania przedobjawowe326
NA ZAKOŃCZENIE: Zaburzenia ruchowe to nie tylko zaburzenia ruchu328
Rozdział 8. Sen i czuwanie331
Podrozdział 8.1. Rytmy snu i czuwania332
Rytmy endogenne332
Nastawianie i przestawianie zegara biologicznego333
Jet lag (choroba transatlantycka)335
Praca zmianowa336
Ranne ptaszki i nocne marki336
Jądro nadskrzyżowaniowe (SCN)338
Mechanizmy zegara biologicznego338
W jaki sposób światło resetuje SCN338
Biochemia rytmu okołodobowego340
Melatonina341
NA ZAKOŃCZENIE: Cykle snu i czuwania342
Fazy snu345
Podrozdział 8.2. Fazy snu i ich mechanizmy mózgowe345
Sen a inne stany nieobecnej świadomości345
Sen paradoksalny, sen REM347
Mózgowe mechanizmy czuwania, pobudzenia i snu349
Mózgowe struktury pobudzenia i uwagi349
Sen a hamowanie aktywności mózgu351
Aktywność mózgu podczas snu REM352
Bezdech senny354
Zaburzenia snu354
Narkolepsja355
Lęki nocne i lunatykowanie356
Okresowe ruchy kończyn we śnie (mioklonie nocne)356
Zaburzenia zachowania we śnie REM356
NA ZAKOŃCZENIE: Fazy snu357
Analogiczny do snu: sen zimowy360
Funkcje snu360
Podrozdział 8.3. Po co nam sen? Po co nam faza REM? Po co nam marzenia senne?360
Sen a oszczędzanie energii360
Różnice gatunkowe w zakresie snu361
Sen a pamięć363
Funkcje snu REM364
Marzenia senne w ujęciu biologicznym365
Hipoteza aktywacji i syntezy366
Hipoteza neurokognitywna366
NA ZAKOŃCZENIE: Nasze ograniczone rozumienie samych siebie367
Rozdział 9. Regulacja wewnętrzna371
Podrozdział 9.1. Regulacja temperatury372
Homeostaza i allostaza373
Kontrola temperatury ciała374
Przeżycie w warunkach ekstremalnego zimna375
Zalety stałej wysokiej temperatury ciała376
Mechanizmy mózgowe377
Gorączka378
NA ZAKOŃCZENIE: Łączenie mechanizmów fizjologicznych i behawioralnych379
Mechanizmy regulacji wody382
Podrozdział 9.2. Pragnienie382
Pragnienie osmotyczne382
Pragnienie hipowolemiczne i specyficzny głód sodu384
NA ZAKOŃCZENIE: Psychologia i biologia pragnienia386
Podrozdział 9.3. Głód388
Spożywanie produktów mlecznych389
Trawienie a wybór pożywienia389
Wybór pożywienia a zachowanie390
Jama ustna391
Krótkoterminowa i długoterminowa regulacja odżywiania391
Glukoza, insulina i glukagon392
Żołądek i jelita392
Leptyna394
Mechanizmy mózgowe395
Jądro łukowate i jądro przykomorowe podwzgórza396
Boczne podwzgórze398
Przyśrodkowe okolice podwzgórza400
Zaburzenia odżywiania401
Metody odchudzania402
Wpływ czynników dziedzicznych na wagę ciała402
Bulimia403
Anoreksja404
NA ZAKOŃCZENIE: Rozproszona kontrola łaknienia405
Rozdział 10. Zachowania reprodukcyjne411
Podrozdział 10.1. Płeć i hormony412
Strukturalne oddziaływanie hormonów płciowych414
Różnice płciowe w mózgu416
Różnice płciowe w zabawie418
Aktywizujące oddziaływanie hormonów płciowych420
Mężczyźni420
Kobiety421
Wpływ hormonów płciowych na cechy niezwiązane z płcią423
Zachowania rodzicielskie424
NA ZAKOŃCZENIE: Zachowania i motywacje reprodukcyjne427
Ewolucyjne interpretacje zachowań związanych z doborem partnerów431
Podrozdział 10.2. Zróżnicowanie zachowań seksualnych431
Zainteresowanie wieloma partnerami431
Czego mężczyźni i kobiety szukają u swojego partnera432
Różnice w zazdrości432
Wykształcone w toku ewolucji czy wyuczone?432
Interseksualizm433
Tożsamość płciowa i zachowania zróżnicowane płciowo433
Zainteresowania i preferencje dziewcząt z CAH434
Kwestie związane z przypisywaniem płci i wychowaniem435
Zespół feminizujących jąder435
Niezgodności w wyglądzie zewnętrznych cech płciowych436
Orientacja seksualna437
Czynniki genetyczne438
Różnice behawioralne i anatomiczne438
Aspekt ewolucyjny439
Czynniki prenatalne439
Budowa mózgu441
NA ZAKOŃCZENIE: Nie wszyscy jesteśmy tacy sami443
Rozdział 11. Zachowania emocjonalne449
Emocje a układ autonomiczny450
Podrozdział 11.1. Co to jest emocja?450
Czy pobudzenie fizjologiczne jest konieczne do wzbudzenia emocji?451
Czy pobudzenie fizjologiczne jest wystarczające do wzbudzenia emocji?452
Czy pojęcie emocji jest użyteczne?453
Czy istnieją emocje podstawowe?454
Funkcje emocji456
Emocje a decyzje moralne457
NA ZAKOŃCZENIE: Emocje a układ nerwowy459
Dziedziczność i środowisko a przemoc462
Podrozdział 11.2. Zachowania agresywne i obronne462
Zachowania agresywne462
Wpływ hormonów463
Synapsy serotoninergiczne a zachowania agresywne465
Strach i lęk466
Testosteron, serotonina i kortyzol466
Rola ciała migdałowatego u gryzoni467
Badania ciała migdałowatego u małp469
Reakcje ciała migdałowatego człowieka na bodźce wzrokowe469
Różnice indywidualne w reakcjach ciała migdałowatego i lękliwości470
Uszkodzenie ciała migdałowatego u człowieka471
Zaburzenia lękowe473
Środki farmakologiczne475
Uśmierzanie lęku475
Alkohol a lęk476
NA ZAKOŃCZENIE: Manipulowanie emocjami476
Podrozdział 11.3. Stres i zdrowie480
Stres i ogólny zespół adaptacyjny480
Stres a oś podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowa481
Układ odpornościowy481
Wpływ stresu na układ odpornościowy483
NA ZAKOŃCZENIE: Emocje a reakcje organizmu484
Radzenie sobie ze stresem484
Rozdział 12. Uczenie się, pamięć i inteligencja489
Podrozdział 12.1. Uczenie się, pamięć i utrata pamięci490
Problem lokalizacji śladów pamięciowych490
Lashley i poszukiwanie engramu491
Współczesne poszukiwania engramu493
Nasze niestałe poglądy na konsolidację495
Pamięć krótkotrwała i długotrwała495
Typy pamięci495
Pamięć robocza496
Utrata pamięci497
Zespół Korsakowa497
Choroba Alzheimera498
Amnezja dziecięca500
NA ZAKOŃCZENIE: Pamięć i zapominanie501
Podrozdział 12.2. Hipokamp i prążkowie504
Utrata pamięci po uszkodzeniu hipokampa504
Teorie funkcji hipokampa508
Orientacja przestrzenna509
Prążkowie512
Inne obszary mózgu a pamięć513
NA ZAKOŃCZENIE: Uszkodzenia mózgu a pamięć514
Ślepe uliczki i porzucone kopalnie517
Podrozdział 12.3. Przechowywanie informacji w układzie nerwowym517
Uczenie się a synapsy hebbowskie518
Aplysia jako zwierzę eksperymentalne519
Komórkowe mechanizmy modyfikacji zachowania u bezkręgowców519
Habituacja u Aplysia520
Sensytyzacja u Aplysia520
Długotrwałe wzmocnienie synaptyczne u kręgowców521
Mechanizmy biochemiczne521
Poprawianie pamięci525
NA ZAKOŃCZENIE: Fizjologia pamięci526
Podrozdział 12.4. Inteligencja530
Porównanie gatunków530
Wielkość mózgu a inteligencja530
Dane dotyczące ludzi532
Genetyka a inteligencja533
Ewolucja mózgu534
NA ZAKOŃCZENIE: Dlaczego jesteśmy tacy inteligentni?535
Rozdział 13. Funkcje poznawcze539
Lewa półkula i prawa półkula540
Podrozdział 13.1. Asymetria mózgu a język540
Asymetria dróg wzrokowych i słuchowych541
Asymetrie anatomiczne mózgu541
Spoidło wielkie a komisurotomia542
Prawa półkula545
Rozszczepione półkule: rywalizacja i współpraca545
Ewolucja języka546
Ostrożnie z uogólnieniami!546
Szympansy547
Szympansy karłowate (bonobo)547
Zwierzęta spoza rzędu naczelnych548
Czy język jest produktem ubocznym inteligencji?550
Ewolucja ludzkiego języka550
Język jako specjalizacja551
Okres krytyczny dla nauki języka552
Afazja Broki (afazja ruchowa)553
Uszkodzenia mózgu a język553
Afazja Wernickego (afazja czuciowa)555
Dysleksja556
NA ZAKOŃCZENIE: Język a mózg557
Podrozdział 13.2. Procesy świadome i nieświadome560
Relacja mózg–umysł560
Eksperymenty z wykorzystaniem maskowania562
Świadomość percepcyjna562
Eksperymenty z wykorzystaniem rywalizacji obuocznej563
Czasowy aspekt świadomości565
Dychotomiczność świadomości565
Przetwarzanie percepcyjne poza uwagą565
Ludzie świadomi i nieświadomi566
Mózgowe ośrodki kontroli uwagowej567
Uwaga567
Pomijanie stronne568
NA ZAKOŃCZENIE: Zwracanie uwagi na uwagę i bycie świadomym świadomości570
Decyzje percepcyjne573
Podrozdział 13.3. Podejmowanie decyzji a neurobiologia społeczna573
Decyzje oparte na wartościowaniu574
Biologia miłości576
Empatia i altruizm577
NA ZAKOŃCZENIE: Biologia decyzji i zachowań społecznych578
Rozdział 14. Zaburzenia psychiczne583
Mechanizmy działania substancji psychoaktywnych584
Podrozdział 14.1. Nadużywanie substancji psychoaktywnych584
Predyspozycje584
Wpływ genów585
Wpływ środowiska585
Behawioralne predyktory nadużywania586
Mechanizmy synaptyczne586
Rola dopaminy587
Głód narkotykowy589
Tolerancja i odstawienie589
Farmakologiczne leczenie alkoholizmu590
Leczenie590
Farmakologiczne leczenie uzależnienia od opiatów591
NA ZAKOŃCZENIE: Rola czynników psychologicznych i biologicznych591
Choroba afektywna jednobiegunowa (depresja)595
Podrozdział 14.2. Zaburzenia nastroju595
Czynniki genetyczne596
Leki przeciwdepresyjne597
Nieprawidłowy wzorzec dominacji półkulowej597
Rodzaje leków przeciwdepresyjnych597
Jak działają leki przeciwdepresyjne?599
Jak skuteczne są leki przeciwdepresyjne?600
Alternatywy dla leków przeciwdepresyjnych601
Ćwiczenia fizyczne i dieta603
Choroba afektywna dwubiegunowa605
Leczenie605
NA ZAKOŃCZENIE: Mózg na huśtawce nastrojów606
Podrozdział 14.3. Schizofrenia610
Problem diagnozy610
Diagnostyka różnicowa schizofrenii611
Badania rodzin612
Czynniki genetyczne612
Dane demograficzne612
Próby zlokalizowania genu613
Schizofrenia u adoptowanych dzieci613
Hipoteza neurorozwojowa614
Środowisko prenatalne i neonatalne614
Długofalowy przebieg choroby616
Niewielkie nieprawidłowości anatomiczne mózgu616
Przebieg wczesnych faz rozwojowych a późniejsze zaburzenia psychiczne617
Leczenie618
Leki przeciwpsychotyczne a dopamina618
Leki przeciwpsychotyczne drugiej generacji619
Rola glutaminianu620
NA ZAKOŃCZENIE: Wiele niewyjaśnionych tajemnic621
Objawy i charakterystyka625
Podrozdział 14.4. Zaburzenia ze spektrum autyzmu625
Etiologia626
Leczenie627
NA ZAKOŃCZENIE: Rozwój a zaburzenia627
Dodatek A. Chemia w skrócie630
Pierwiastki i związki chemiczne630
Wprowadzenie630
Atomy i cząsteczki632
Jony i wiązania chemiczne632
Właściwości chemiczne atomów węgla633
Reakcje chemiczne w organizmie634
Rola ATP635
Dodatek B. Zasady postępowania w badaniach z udziałem zwierząt i ludzi przyjęte przez Society for Neuroscience636
Wprowadzenie636
Zasady postępowania w badaniach neurobiologicznych z udziałem zwierząt636
Inne prawa, przepisy i zasady637
Lokalna komisja etyczna637
Zalecane materiały źródłowe637
Zalecane materiały źródłowe638
Zasady ogólne638
Zasady postępowania w badaniach neurobiologicznych z udziałem ludzi638
Bibliografia640
Indeks rzeczowy/Słowniczek728
Indeks nazwisk754

2010Pojęciesynapsy

PODROZDZIAŁ2.1

Pojęciesynapsy

PodkoniecXIXwiekuwwynikubadańanato-

micznychRamónyCajalwykazałistnieniewąskiej

szczelinyoddzielającejjedenneuronoddrugiego.

W1906rokuCharlesScottSherringtondziękibada-

niomfizjologicznymustalił,żekomunikacjamiędzy

dwomaneuronamiróżnisięodkomunikacjiwobrę-

biepojedynczegoaksonu.Doszedłdowniosku,że

pomiędzyneuronamiznajdujesięwyspecjalizowana

szczelinainazwałjąsynapsą.CajaliSherringtonsą

uważanizawielkichpionierówwspółczesnejneu-

robiologii,aichniemalrównoczesneodkryciawza-

jemniesiępotwierdzały:jeślikomunikacjapomię-

dzyneuronamijestwjakiśsposóbszczególna,to

nieulegawątpliwości,żeneuronysąanatomicznie

oddzieloneodsiebienawzajem.Odkryciedokonane

przezSherringtonabyłoprzykładembłyskotliwego

wnioskowanianaukowego,bonapodstawieobser-

wacjibehawioruzdołałonwywnioskowaćnajistot-

niejszewłaściwościsynapsnapółwiekuprzedtym,

zanimopracowanometodybezpośredniegopomiaru

tychwłaściwości.

Własnościsynaps

Sherringtonbadałodruchy,czyliautomatycznereak-

cjemięśninastymulacje.Wodruchuzginanianogi

neuronczuciowypobudzakolejnyneuron,który

zkoleipobudzaneuronmotoryczny,atenwprawia

mięsieńwruch,jaknarysunku2.1.Pętlębiegnącąod

pobudzenianeuronuczuciowegodoreakcjimięśnia

nazywamyłukiemodruchowym.Jeślijedenneu-

ronjestoddzielonyoddrugiego,jakwykazałCajal,

toodruchmusiwymagaćkomunikacjipomiędzy

neuronami,azatempomiaryodruchówmogąnam

cośpowiedziećnatematszczególnychwłasnościtej

komunikacji.

Sherringtonumieściłpsawspecjalnejuprzęży

nadziemiąikłułgowjednązłap.Poułamkusekundy

pieskurczył(podnosił)ukłutąłapę,apozostałewypro-

stowywał.Sherringtonzaobserwowałtakiesame

reakcjeodruchowełappowykonaniucięciaoddzie-

lającegordzeńkręgowyodmózgowia.Ewidentnie

odruchyzginaniaiprostowaniabyłypodkontrolą

skóra

mięsień

czuciowy

neuron

rozgałęzienieaksonudoinnychneuronów

neuronruchowy

interneuron

neuronwmózgu

Rysunek2.1Łukodruchowyzgięcianogi

Anatomiazostałauproszczonawceluwyeksponowaniarelacjipomiędzyneuronemczuciowym,neuronemruchowymiinterneuronem.

Brak wyników

Biologiczne podstawy psychologii

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra