Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1010Komórkiukładunerwowego
23
Aksonywielukręgowcówsąpokrytemateria-
łemizolacyjnymnazywanymosłonkąmielinową.
Przerwywosłoncemielinowejnoszązkoleinazwę
węzłówRanviera.Aksonybezkręgowcówsąpozba-
wioneosłonkimielinowej.Neuronmożemiećwiele
dendrytów,aletylkojedenakson,którymożesię
jednakrozgałęziać.Nakońcukażdegorozgałęzienia
znajdujesięzgrubienienazywanezakończeniem
presynaptycznymlubkolbkąkońcową.Wtymmiej-
scuaksonuwalniasubstancjechemiczne,któreprze-
chodząprzezszczelinęoddzielającąjedenneuron
oddrugiego.
Inneterminydotycząceneuronówtoaferentny,
eferentnyiwewnętrzny.Aksonaferentnyprzewodzi
informacjedodanejstruktury,aksoneferentnyzaś
przewodziinformacjeoddanejstruktury.Każdyneu-
ronczuciowyjestaferentnywstosunkudocałejreszty
układunerwowego,akażdyneuronruchowyjestefe-
rentnywobeccałejresztyukładunerwowego.Wukła-
dzienerwowymkażdyneuronjesteferentnydla
jakiejśstruktury,aaferentnydlainnej(rys.1.7).Jeśli
zarównodendrytydanejkomórkinerwowej,jakijej
aksonzawierająsięwewnątrzjednejstruktury,totaką
komórkęnazywamyinterneuronemlubkomórką
wewnętrznądlatejstruktury.Naprzykładkomórka
wewnętrznawzgórzatotaka,którejaksoniwszystkie
dendrytysąumiejscowionewobrębiewzgórza.
A
eferentny
(biegnącyzA)
aferentny
(biegnący
doB)
B
Rysunek1.7Połączeniamiędzyneuronamiaaksony
Wszystkozależyodpunktuwidzenia.AksonbiegnącyzAdoB
jestaksonemeferentnymdlaAiaferentnymdlaB,takjakpociąg
zWarszawydoKrakowawyjeżdżazWarszawy,aprzyjeżdża
doKrakowa.
Pytaniakontrolne
1.Jaknazywająsięszerokorozgałęzionestruk-
turyneuronu?Jaknazywasiędługaicienka
struktura,któraprzewodziinformacjedoinnej
komórki?
2.Któregatunkizwierzątmająnajdłuższe
aksony?
3.Czywporównaniuzaksonamiinnychneuro-
ODPOWIEDZI
nówaksoninterneuronubędziedługi,krótki
czymniejwięcejtakisam?
jednejczęścimózgu,więcjegoaksonjestkrótki.
stóp,osiągającdługośćprawie2metrów.
aksony,którebiegnąodrdzeniakręgowegodo
zwierząt.Naprzykładżyrafyisłoniemają
nazywanajestaksonem.
któraprzewodziinformacjedoinnejkomórki,
nazwędendrytów,adługaicienkastruktura,
3.Interneuronzawierasięwcałościwewnątrz
2.Najdłuższeaksonywystępująunajwiększych
1.Szerokorozgałęzionestrukturyneuronunoszą
Różnicewbudowieneuronów
Neuronysąbardzozróżnicowane,zarównopod
względemwielkości,kształtu,jakipełnionejfunkcji.
Kształtneuronudecydujeojegopołączeniach,aprzez
toojegoroliwukładzienerwowym(rys.1.8).Naprzy-
kładszerokorozgałęziającesiędendrytykomórki
Purkinjegowmóżdżku(rys.1.8a)umożliwiająjej
odbieranieinformacjiodnawet200000innychneu-
ronów.Natomiastdwubiegunoweneuronywsiat-
kówce(rys.1.8d)majątylkokrótkiewypustkiinie-
któreodbierająinformacjeodzaledwiedwóchinnych
komórek.
Glej
Kolejnymskładnikiemukładunerwowegojestglej
(lubneuroglej),którypełniwielefunkcji(rys.1.9).
Terminglejpochodziodgreckiegosłowaoznaczają-
cegoklej,coodzwierciedlaprzekonaniewczesnych
badaczyukładunerwowego,żeglejsklejaneurony
idziękitemuutrzymujejerazem.Mimożepogląd
takijestobecnienieaktualny,terminglejnadal
funkcjonuje.Komórekglejowychjestwkorzemózgu
więcejniżneuronów,neuronymajązatoprzewagę
liczebnąwkilkuinnychobszarachmózgu,zwłasz-
czawmóżdżku(Herculano-Houzeliin.,2015;Khakh,
Sofroniew,2015).Ogółemliczbytesąprawierówne.
Wmózguwystępujekilkarodzajówkomórek
glejowych.Przypominającekształtemgwiazdęastro-
cytyowijająsięwokółsynapspowiązanychznimi
funkcjonalnieaksonów,jakpokazanonarysun-
ku1.10.Otaczającpołączeniamiędzyneuronami,
astrocytizolujejeodkrążącychwokółsubstancji
chemicznych(Nedergaard,Verkhatsky,2012).Ponad-
toprzeznaprzemiennewchłanianie,anastępnie
