Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1020Impulsnerwowy
41
Wwiększościprzebadanychneuronówokres
refrakcjibezwzględnejtrwaokoło1ms,aokres
refrakcjiwzględnej2–4ms.(Wracającdonaszego
porównaniazespłuczką:przezpewienkrótkiczas,
zarazpospuszczeniuwody,niedasięjejspuścić
ponownie–jesttookresrefrakcjibezwzględnej.
Ponimnastępujekolejny,wczasiektóregomożna
spuścićwodę,alejesttoutrudnione–okresrefrakcji
względnej,poktórymspłuczkapowracadoswojego
zwykłegostanu.)
Przyjrzyjmysięponownierysunkowi1.17.Co
zapobiegarozchodzeniusięładunkuelektrycznego
wkierunkuprzeciwnymdotego,wktórymbiegnie
potencjałczynnościowy?Nic.Prawdajesttaka,że
ładunekelektrycznyrozchodzisięwobukierun-
kach.Cowtakimraziezapobiegatemu,żebypoten-
cjałczynnościowyznajdującysiępośrodkuaksonu
zawróciłwkierunku,zktóregoprzybył?Odpowiedź
brzmi:rejony,przezktóreprzeszedłpotencjałczyn-
nościowy,sąwciążwokresierefrakcji.
Pytaniakontrolne
18.Przypuśćmy,żebadaczeustalili,iżaksonA
ODPOWIEDŹ
możegenerować1000potencjałówczynnoś-
ciowychnasekundę(przynajmniejprzez
krótkiczasiprzymaksymalnympobudzeniu),
aaksonBniejestwstaniewygenerowaćwię-
cejniż100potencjałówczynnościowych(bez
względunasiłębodźca).Comożnapowiedzieć
ookresachrefrakcjiobuaksonów?
madłuższyokresrefrakcjibezwzględnej,
około5ms.
względnej,około1ms,podczasgdyaksonB
18.AksonAmusimiećkrótszyokresrefrakcjibez-
Neuronylokalne
Potencjałyczynnościowepowstająwaksonach.
Wielemałychneuronówniemajednakaksonów.
Takieneuronywymieniająinformacjejedynieze
swoiminajbliższymisąsiadamiidlategonazywamy
jeneuronamilokalnymi.Ponieważniemająaksonu,
niepodlegająprawuwszystkoalbonic.Kiedyneu-
ronlokalnyodbierainformacjeodinnychneuronów,
generujepotencjałstopniowany,czylipotencjał
błonowy,któregowielkośćniejeststała,leczpropor-
cjonalnadointensywnościbodźca.Zmianapoten-
cjałubłonowegorozchodzisiędosąsiadujących
obszarówkomórkiwewszystkichkierunkach,stop-
niowotracącnasile.Obszarytestykająsięzinnymi
neuronami,którepobudzająlubhamują.
Badanieneuronówlokalnychjesttrudne,ponie-
ważbardzotrudnojestdotrzećzelektrodądotak
niewielkiejkomórkiijejniezniszczyć.Dlategoteż
większośćnaszejwiedzyzawdzięczamystudiom
naddużymineuronami.Tastronniczośćwbada-
niachmogładoprowadzićdopowstaniapewnego
nieporozumienia.Wielelattemunaukowcyzaj-
mującysięukłademnerwowymwiedzielijedynie,
żeneuronylokalnesąmałe.Skupieninadużych
neuronach,zakładaliczęsto,żemałeneuronysąpo
prostuniedojrzałe.Pewienautorpodręcznikaujął
townastępującysposób:UWieleznich[neuronów]
jestmałychinajwyraźniejniedojrzałych,takjakby
miałybyćpuląrezerwową,jeszczeniewykorzystaną
waktywnościumysłowejosobnika”(Woodworth,
1934,s.194).Innymisłowy,małekomórkimogłyby
odgrywaćrolęwkontrolizachowaniatylkowtedy,
gdybypodrosły.
Byćmożetegorodzajunieporozumienieległo
upodstawszerokorozpowszechnionegoizupełnie
nonsensownegoprzekonania,żeUpodobnowyko-
rzystujemyjedynie10%naszegomózgu”.(Kto,swoją
drogą,stoizatymUpodobno”?)Wysuwanoteżinne
hipotezynatematpochodzeniategoprzekonania.
Niewiadomonapewno,skądsięonowzięło,wia-
domojednak,żeprzewijasięodpoczątkuXXwieku,
więc,zważywszynajegocałkowitąbezzasadność,
jestzadziwiającotrwałe.Cotowłaściwieznaczy?
Czytoznaczy,żemoglibyśmystracić90%mózgu
inadalnormalniefunkcjonować?Powodzenia!Być
możeoznaczato,żewdanymmomencieaktywnych
jesttylko10%naszychneuronów.Wzależnościod
tego,jakzdefiniujemyUdanymoment”,10%możebyć
zawyżonebądźniedoszacowane,alewkażdymrazie
chybione.Gdybyśmymoglikurczyćwszystkienasze
mięśniewtymsamymczasie,niebylibyśmywiel-
kimisportowcami,poprostumielibyśmyspazmy.
Gdybyśmymogliaktywowaćwszystkienaszeneu-
ronywtymsamymczasie,niemielibyśmygenialnych
myśli,tylkonapadpadaczkowy.Każdasensowna
myśllubaktywnośćwymagaaktywacjijednychneu-
ronówizahamowaniainnych,ahamowaniejesttak
samoważnejakpobudzenie.Wykorzystujemycały
naszmózg,niezależnieodtego,czywykorzystujemy
godobrze.
