Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1010Komórkiukładunerwowego
19
PODROZDZIAŁ1.1
Komórkiukładunerwowego
Zpewnościąuważaszsiebiezajednostkę.Nie
myśliszoswoichprzeżyciachpsychicznychwkate-
goriachzbioruelementówskładowych.Aletakjest.
Twojeprzeżyciazależąodaktywnościogromnej
liczbyoddzielnych,alewzajemniezesobąpołą-
czonychkomórek.Żebyzrozumiećukładnerwowy,
musimynajpierwprzyjrzećsiękomórkom,zktórych
jestzbudowany.
Neuronyikomórkiglejowe
Układnerwowyskładasięzdwóchrodzajówkomó-
rek:neuronówikomórekglejowych.Neuronyotrzy-
mująinformacjeiprzekazująjedoinnychkomórek.
Komórkiglejowepełniąwielefunkcji,któretrudno
podsumowaćwkilkusłowach,dlategozajmiemysię
ichomówieniemwdalszejczęścitegopodrozdziału.
Wmózgudorosłegoczłowiekaznajdujesięprze-
ciętnieokoło86miliardówneuronów(Herculano-
-Houzeliin.,2015;patrzrys1.1).Liczbatajestróżna
uposzczególnychludzi.
Dziśuważamyzaoczywiste,żemózgskładasię
zpojedynczychkomórek,alejeszczenapoczątku
XXwiekupoglądtenbudziłwątpliwości.Wcześniej
nawetnajlepszemikroskopyniepozwalałydojrzeć
zbytwieluszczegółówbudowymózgu.Ówcześni
badaczeobserwowalicoprawdadługie,cienkie
włóknapomiędzyciałemjednegoneuronuaciałem
drugiego,aleniemogliustalić,czywłóknateprze-
chodząwnastępnekomórki,czyteżkończąsięprzed
nimi.PodkoniecXIXwiekuSantiagoRamónyCajal,
używającnowoopracowanejtechnikibarwienia,
wykazał,żekońcówkęwłóknajednegoneuronuod
powierzchninastępnegoneuronuoddzielaniewielka
szczelina.Mózg,takjakiinnetkankinaszegociała,
składasięzoddzielnychkomórek.
SantiagoRamónyCajal-pionierneurobiologii
DwajnaukowcyzprzełomuXIXiXXwiekupo-
wszechniesąuważanizaojcówwspółczesnejneuro-
biologii:CharlesSherrington,októrymbędziemowa
wrozdziale2,orazhiszpańskibadaczSantiago
RamónyCajal(1852–1934).PoczątkikarieryCajala
niewyglądałyzbytobiecująco.KiedyRamónmiał
10lat,zostałzamkniętyUwkozie”,gdziedostawał
posiłekrazdziennieikażdegodniabyłwyprowa-
dzanynapublicznąchłostę.Przestępstwo,jakiego
siędopuścił,polegałonatym,żenieuważałnalek-
cjiłaciny(Cajal,1901–1917/1937).(Atynarzekaszna
swoichnauczycieli!)
koramózgu:
16miliardów
neuronów
pozostałaczęść
mózgowia:
mniejniż
1miliard
rdzeńkręgowy:
1miliardneuronów
móżdżek:
69miliardów
neuronów
Rysunek1.1Szacunkowaliczbaneuronówuczłowieka
Wartościmogąbyćzróżnicowaneindywidualnie.
(Źródło:Herculano-Houzeliin.,2015)
SantiagoRamónyCajal
(1852-1934)
Ileżinteresującychfaktówniestaje
siępłodnymiodkryciami,ponieważ
ci,którzydostrzeglijepierwsi,uznają
jezacośnaturalnegoizwyczajnego!
Bettmann/GettyImages
[Ź]Dziwne,żespołeczeństwo,które
karmiswojąwyobraźnięopowieściami
oczarownicachlubświętych,otajem-
niczychwypadkachinadzwyczajnych
zdarzeniach,pogardzaświatemwokół
siebiejakoczymśbanalnym,mono-
tonnymiprozaicznym,niepodejrzewając,żepodspodemkryjąsię
prawdziwesekrety,tajemniceicuda.(Cajal,1937,s.46-47)
