Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
10Komórkinerwoweiprzewodnictwonerwowe
możeznaczyćcośinnegoniż
Błysk...[pauza]...błysk...[pauza]...błysk...
[pauza]...błysk.
Układnerwowyużywaoburodzajówkodowania.
Naprzykładaksonzmysłusmakuwykazujeinny
rytmreakcjinasłodkieniżnagorzkie(DiLorenzo
iin.,2009).
Pytaniakontrolne
13.Naczympolegaprawowszystkoalbonic?
14.Czyprawowszystkoalbonicodnosisię
ODPOWIEDZI
dodendrytów?Dlaczego?
wnichpotencjałyczynnościowe.
dodendrytów,ponieważniewystępują
ostałejprędkościiamplitudzie.
wdanymaksoniepotencjałczynnościowy
przekraczającaprógpobudzeniawywołuje
wyzwolił.Oznaczato,żekażdadepolaryzacja
niezależneodintensywnościbodźca,którygo
kośćikształtpotencjałuczynnościowegosą
14.Prawowszystkoalbonicnieodnosisię
13.Zgodniezprawemwszystkoalbonicwiel-
Molekularnepodstawypotencjału
czynnościowego
Zjawiskachemicznezwiązanezpotencjałemczyn-
nościowymmogąsięwydawaćskomplikowane,ale
łatwojezrozumieć,pamiętającotrzechzasadach:
1.Napoczątkujonysoduznajdująsięgłówniena
zewnątrzneuronu,ajonypotasugłówniewewnątrz.
2.Kiedybłonakomórkowazostajezdepolaryzowana,
otwierająsięwniejkanałysodoweipotasowe.
3.Wszczyciepotencjałuczynnościowegozamykają
siękanałysodowe.
Wbłoniekomórkowejneuronuznajdująsię
cylindrycznebiałka,takiejaktepokazanenarysunku
1.12.Otwarciejednegoztychbiałekpozwalaokreś-
lonemutypowijonównaprzechodzenieprzez
błonę.(To,któryjonjestprzepuszczany,zależyod
wielkościikształtuotworu.)Białko,któreumożli-
wiaprzejściejonomsodu,jestnazywanekanałem
sodowym,abiałkoprzepuszczającepotas–kanałem
potasowym.Kanaływaksonachkontrolująceprze-
pływsoduipotasusąkanałaminapięciozależnymi.
Toznaczy,żeichprzepuszczalnośćzależyodróżnicy
napięciapoobustronachbłony.Wczasiepotencjału
spoczynkowegokanałysodowesącałkowicie
zamknięte,akanałypotasowesąprawiezamknięte
ipozwalajątylkonaniewielkiprzepływpotasu.Gdy
błonazostaniezdepolaryzowana,kanałyzarówno
sodowe,jakipotasowezaczynająsięotwierać,
umożliwiającswobodniejszyprzepływjonów.Na
początkuotwarciekanałówpotasowychniewiele
zmienia,bogradientelektrycznyigradientstężeń
itakznajdująsięniemalwrównowadze.Otwarcie
natomiastkanałówsodowychzmieniabardzodużo,
ponieważzarównogradientelektryczny,jakigra-
dientstężeńdążądowciągnięciasodudownętrza
komórki.Gdydepolaryzacjabłonyosiągniewartość
progową,kanałysodoweotwierająsięszerokoisód
możeswobodnieprzepływać.Wciąganezarówno
przezgradientstężeń,jakigradientelektrycznyjony
soduszybkonapływajądownętrzakomórkiażdo
momentu,wktórympotencjałbłonowyprzekroczy
poziomzerowyizostanieodwrócony,jakpokazano
nawykresie:
mV
-20
-40
-60
-80
60
40
20
0
odwróconapolaryzacja
czas
Zcałkowitejliczbyjonówsoduwpobliżuaksonu
tylkoniespełna1%przechodziprzezbłonęwczasie
trwaniapotencjałuczynnościowego.Nawetwszczy-
ciepotencjałuczynnościowegostężeniesodujest
znaczniewiększenazewnątrzneuronuniżwjego
wnętrzu.Zewzględunautrzymującysięgradient
stężeńsódnadalnapływadokomórki.Jednakże
wszczyciepotencjałuczynnościowegokanały
sodowesięzamykają.
Cosięwówczasdzieje?Jakpamiętamy,depola-
ryzacjabłonypowodujeteżotwarciekanałówpota-
sowych.Napoczątkuichotwarcieniewielezmie-
niało.Alepoprzedostaniusiędużejliczbyjonów
soduprzezbłonęwnętrzekomórkimaładunek
lekkododatnizamiastzwykłegoujemnego.Wtym
momenciezarównogradientstężeń,jakigradient
elektrycznywypychająjonypotasuzkomórki.
Wypływajączaksonu,jonytezabierajązesobą
ładunekdodatni.Ponieważkanałypotasowepo-
zostająotwartepozamknięciukanałówsodowych,
odpływjonówpotasujestnatylesilny,żebło-
naprzekraczaswójzwykłypoziomspoczynkowy,
