Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nadzorczejdotyczygłównieprzełożonychpracownikówwykonującychpracę
wtrybiegodzinowymlubpracownikówbezwykształceniazawodowego.
Rozwójzarządzaniaikadrywykonawczejmożnatraktowaćjakojakąkolwiekdziałal-
nośćedukacyjnąlubrozwojowązaprojektowanąspecjalniewceluwspieraniarozwoju
zawodowegoizdolnościosóbpełniącychlubprzygotowującychsiędopełnieniaról
kierowniczychiwykonawczychworganizacjach.Popierwsze,obejmujezarównofor-
malnedziałaniaedukacyjne,jakiprogramytypunonthejob”(treningnastanowisku
pracy).Jaksięprzekonamy,koncepcjaRZKZznaczącozmieniłasięnaprzestrzenilat,
alepoczątkowoobejmowałaprzedewszystkimbardziejnieformalnedziałania,choć
systematycznieplanowaneiprojektowane.Rozwójfunkcjizarządzaniaikadryzarzą-
dzającejtocoświęcejniżtylkokonkretnedziałaniainicjowanewkontekścieszkoleń,
alerównieżważnyaspektRZL,naktórynależyzwracaćuwagę.
AmerykańskibizneswXIXwieku
Amerykańskibiznesprzed1870rokiemwykazywałniewielkiepodobieństwodobiz-
nesupo1900roku,ajużnapewnoniebyłpodobnydodzisiejszego.Amerykabyła
przedewszystkimspołeczeństwemrolniczymcharakteryzującymsięsilnymilokalny-
mirynkami,małymifirmamizarządzanymiprzezwłaścicieli,adbałośćoichdobre
prosperowaniebyłaraczejpracochłonna,aniekapitałochłonna.Wysokowyszkolony
personelniebyłpotrzebny,ponieważbiznesniebyłbardzoskomplikowany.Ameryka
miaławdużejmierzecharakterwiejski,ponieważw1840rokutylko11proc.popula-
cjimieszkałonaobszarachmiejskich[Chandler1959].
Wczesneszkołyhandlowemiałyniewielewspólnegozrozwojemzarządzaniaikadry
wykonawczej,alebyływażnymprzedsięwzięciem.Wcześniejbiznesuuczonometodą
praktykzawodowych.Założycieletychszkółwierzyli,żeprzedmiotówkomercyjnych
możnauczyćlepiejiskuteczniej,zamieniającstarą,opierającąsięnagodzinachprak-
tyk,metodę,wsystematycznyschematlekcyjny.Tobyłagłównamyślinnowacyjna,
którastanowiłazalążeknowoczesnejszkołębiznesu.
Do1900rokugospodarkaUSAzostałacałkowicieodmieniona.Więcejfirmzajmo-
wałosięwytwarzaniemtowarównaceleprzemysłoweniżdóbrkonsumpcyjnych.
Większośćbranżzostałazdominowanaprzezkilkadużychfirm.Gospodarkahandlo-
wazmieniłasięwprzemysłową[Chandler1959].
Kluczowymrezultatembyłoto,żebizneszacząłpotrzebowaćmenedżerów-przy-
najmniejwewspółczesnymznaczeniutegosłowa.Wmiaręjakprzedsiębiorstwa
sięrozrastały,stawałysięrównieżzbiurokratyzowane,adecyzjebyłypodejmowa-
newrozbudowanych,hierarchicznychstrukturach.Tawspaniałanowaorganizacja
-wielkakorporacja-wymagałastarannejkoordynacjiipotrzebowałaludzi,którzy
pomoglibyosiągnąć.Dużefirmy,wprzeciwieństwiedomałychpodmiotówrze-
mieślniczych,tworzyłyrównieżwielespecjalistycznychmiejscpracy.Wyspecjalizo-
wanipracownicyniebylisamodzielniiwymagali,bymenedżerowiewyznaczaliim
3.Historiarozwojuzasobówludzkich
57