Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
festanciznaleźlisięnaPodwalu,zjawiłasiępolicjaiotoczyłazgromadzo-
nych.Aresztowanowówczaswieleosób,przetrzymanoczęśćznichwCyta-
deli,anastępnieskazanonaróżnekary.Dużomłodzieżyusuniętozuni-
wersytetu.CitakzwaniKilińczycypojechaliczęściowonadokończeniestu-
diówdoRosji,aczęściowodoGalicji.WKrakowiespotkałempóźniejwielu
znich,należelidonajruchliwszejmłodzieżyzarównowjejorganizacjach,
jaknawetwżyciupolitycznym.
Aresztowanoteżcałąredakcjętygodnika„Głos”iwieludziałaczyLigiNa-
rodowej,a„Głos”zostałzamknięty.J.L.Popławski,WładysławJabłonowski,
JózefHłasko84iwieluinnych,zktórymizetknąłemsiępóźniej,poodbyciu
więzieniawCytadelibyłoskazanychnawyjazddoodległychguberniCesar-
stwa.StamtądudalisiędoLwowainagrunciegalicyjskimrozpoczęlidzia-
łalnośćpolityczną,obejmującąwszystkieziemiedawnejRzeczypospolitej.
Tamsięznimispotkałemwr.1899izwiązałemnacałeżycienagruncie
wspólnejpracypolitycznej,ażdowybuchudrugiejwojnyświatowej.
„Głos”zostałwznowionywr.1895przezZygmuntaWasilewskiego,który
goprowadziłprzezczterylata,anastępnie–wobecrozpowszechnianiasię
założonegowr.1895weLwowie„PrzegląduWszechpolskiego”–zamknął.
Koncesjęnabyłznanypedagog„postępowy”Dawid85ipoprowadziłpismo
wzupełnieinnymduchu.
Gdysięwlatachpóźniejszychdowiedziałembliższychszczegółówtych
wydarzeńodichsprawcówiuczestników,wracałemnierazmyślądotejmo-
jejwyprawydokościołaŚw.Janaidochodziłemdowniosku,żegdybymbył
poszedłzkatedrynaPodwale,tomogłosiębyłożyciepotoczyćinaczejizna-
lazłbymsięprędzejnadrodze,naktórąwszedłemdopieropokilkulatach.
5.WarszawawostatnimćwierćwieczuXIXstulecia
WWarszawiespędziłemnapoczątkumegożyciasiedemlat(1887-1894)
iwtedynauczyłemsiękochaćtomiasto.Powracałemzresztądoniegokil-
kakrotnienadłuższypobyt.TaWarszawamojejmłodościbyłajednakzu-
pełnieniepodobnadotej,którąznałempóźniejmiędzywojnąrosyjsko-
-japońskąapierwsząwojnąświatową,atakżetą,którabyłastolicąodbu-
dowanegopaństwapolskiego.JużsamwyglądzewnętrznyWarszawy
zostatniegoćwierćwieczaXIXstuleciabyłinny.Zajmowałoonoprzede
wszystkimmniejszyobszarniżWarszawaprzedzniszczeniemjejprzez
Niemców.NapółnocyciągnęłasiętylkodoDworcaGdańskiego,boprzybu-
dowieCytadeliiotaczającychjąfortówzburzonowszystkiedomynaŻolibo-
rzu.Marymontbyłodległą,ludnąibrudnąwioską.Naprzeciwległymkrań-
cuMokotówbyłtylkoskromnymprzedmieściem,amiastokończyłosięwła-
ściwienaobecnymPlacuZbawiciela.Niebyłocałejpóźniejrozbudowanej
dzielnicykołoulicyFiltrowej,skromniebyłazabudowanapółnocnastrona
———
———
——
84HłaskoJózef(1856-1934),publicysta,działaczpolityczny,współpracownik„Głosu”(od1887),
członekLigiPolskiej(od1888),następniedziałaczLigiNarodowej;współpracownik„GazetyWar-
szawskiej”(po1918).
85DawidJanPawełWładysław(1859-1914),pedagogipsycholog,pionierpsychologiiipedagogikiekspe-
rymentalnejwPolsce;wykładałnaUniwersytecieLatającymiwTowarzystwieKursówNaukowych.
Wl.1900-1905poświęciłsiędziałalnościpolitycznejipublicystycznejredagującradykalny„Głos”.
Pozamknięciu„Głosu”skazanynarokwięzienia.Wyrokten,staleodraczany,niezostałwykonany.Po
rewolucji1905r.powróciłdopracynaukowejnapolupedagogiki,psychologiiifilozofii.
59
