Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
łowski,dyrektorjedynejwówczasstacjidoświadczalnejrolniczejwSobie-
szyniekołoDęblinaiinni.
NazebraniachSekcjiwygłaszanodobrzezwykleopracowanereferaty
iprowadzonoobszernedyskusje.Sprawozdaniazzebrańireferatybyłydru-
kowanewosobnymdodatkudo„GazetyRolniczej”,którynosiłnazwę„Prace
SekcjiRolnej”.Tamteżmożnaznaleźćcałymateriałdohistoriitejinstruk-
cji.Historiiciekawej,bowdobieprzedzałożeniemCentralnegoTowarzystwa
RolniczegowWarszawieitowarzystwrolniczychnaprowincjibyłtojedyny
ośrodekpracyimyślizbiorowejziemiaństwawKrólestwie.Podobniejak
wspomnianeprzedtemkółkasąsiedzkieprzygotowałyterendlatowarzystw
powiatowych,taksekcjabyławstępemdoCentralnegoTowarzystwa.Zresz-
tąiformalnieTowarzystwoto–jegoprogramistatut–powstaływgronie
kierownikówSekcjizChełchowskimnaczele.WżyciuSekcjibrałemudział
tylkodorywczoibyłemzbytmłody,bynależycierozumiećjejdziałalność
iznaczenie.Dosprawrolniczychpowrócę,gdybędziemowaoCentralnym
TowarzystwieRolniczym.Pragnętylkojeszczezwrócićuwagęnato,żepoza
zebraniamiurzędowymispotykalisięziemianiezcałegokrajuwWarszawie
nagruncietowarzyskim,bądźtowdomachprywatnych,bądźtowrestau-
racjach,gdziemówionośmielej,szczerzejinietylkoosprawachrolniczych.
Wtensposóbwytwarzałysięstosunkibliższeiściślejsze,akierownicyżycia
zbiorowegoziemiaństwapoznawaliludziwybitniejszychiruchliwszych
zcałegokraju.Wówczesnychwarunkach,wobecpolitykiadministracjiro-
syjskiej,którejcelembyłoniedopuszczeniedotworzeniasięjakichkolwiek
organówwspólnych,miałotowielkieznaczenieiwydałodobreskutkipóź-
niej,gdypowojnierosyjsko-japońskiejotworzyłysięprzedspołeczeństwem
wKrólestwienowewidokiimożliwości.
7.Poziomumysłowyikulturalny
Piszącożyciuumysłowymikulturalnymziemiaństwapułtuskiego
wostatnichdwóchdziesięcioleciachwiekuXIX,musimyrozróżnićdwapo-
kolenia:stare–ludziurodzonychprzedpowstaniemstyczniowym,częścio-
wopamiętającychczasypańszczyźniane,częściowomającychwspomnienia
zpowstaniazlatdziecinnychlubmłodzieńczych.
Starszepokoleniebylitowogromnejwiększościrolnicypraktycy,wy-
kształcenierolniczeposiadałytylkojednostki,zczegonp.mójojciec,który
ukończyłMarymont,lubmójwujDembiński,którybyłwDublanach.Było
teżtrochętakich,którzyporzucilizawódprawniczylublekarskiiosiedlina
wsi.Cimielioczywiścielepszeprzygotowanieogólneiwiększezaintereso-
waniaumysłowe.Szlachtasiedzącanawsinafolwarkachod25włók,ma-
jączamkniętepoladziałańpolitycznychlubspołecznych,musiałaznatury
rzeczyograniczaćsiędosprawwobrębiewłasnegowidnokręgużyciamiej-
scowego.Życiekrajowe,życieinnychzaborówlubinnychkrajóweuropej-
skichbyłydlaniejdalekie.Nielicznitylkowyjeżdżalizagranicę,takich
uznawanojużzaludziświatowychisądzono,żebylizamożni,bopodróże
byłykosztowne.Jakodzieckoniebyłemoczywiściewstanieocenićtreści
iwartościrozmówmiędzystarszymi,którymsięprzysłuchiwałem;nieprzy-
pominamsobiezlatmłodzieńczych,byumysłmójzostałzapłodnionykie-
34
