Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
spacerówmieszkańcówmiasta,wzbudzałasprzeciwkrakowian.Mimotoszpital
przetrwał,azastąpiłagodopierorozbudowanaobokKlinikaPsychiatryczna.
PomiędzytymilicznymizakładamidlaumysłowochorychnaterenieKrakowa
obłąkanibyliprzewożenispecjalnymiokratowanymikaretamizżółtymifirankami,
costałosięprzedmiotemżartów.Tenpiętnującyzwyczajzniesionookoło1850roku
(Sternalski,2003).Wszystkieopisanetuniesprzyjającewarunkiżyciachorych
umysłowopanowaływówczesnymKrakowie,czyliparadoksalnie„wmieście,
któregoburmistrzemjestlekarz,któresłyniezdobroczynności,z50kościołów”
(Neusser,1870,s.341).
Miejsczasłużonychdlaorganizacjirodzimegoszpitalnictwapsychiatrycznegojest
oczywiścieznaczniewięcej.WartowymienićchociażbySzpitalPsychiatryczny
wKulparkowiepodLwowem,którywtamtymokresiebyłpolskąinstytucjąleczącą
ponadpięciusetchorych(Berthleff,1872).Rezultatyterapeutycznetegozakładu
niebyłynajlepsze:tylko30procentchorychopuszczałoszpitaljakowyleczeni.
OgółemweLwowiewlatachsiedemdziesiątychXIXwiekunatleinnychszpitali
zakładtenwypadałnajgorzej,jeślichodziośmiertelnośćchorych.Odnotowywano
równieżnajmniejkorzystnystosunekwyzdrowień,„cosięłatwodawytłumaczyć
napływemchorychnieuleczalnych,jużodlatkilkucierpiących,uktórych
ponajwiększejczęścijużwszelkichsposobówleczeniabezskutecznieużywano”
(Berthleff,1872,s.275).Podobniesytuacjaprzedstawiałasięwinnychpowstałych
wXIXwiekuośrodkachleczeniaobłąkanych,takichjakmiędzyinnymiszpital
wOwińskachpodPoznaniem,założonywroku1838,szpitaldlanerwowo
ipsychiczniechorychwŚwieciu,którywdniu1kwietnia1855rokurozpocząłswoją
działalność,czyszpitaldlanerwowoipsychiczniechorychwBolesławcu,działający
odroku1857.Historiatychzakładówczęstoodzwierciedlałarecepcjęgłównych
nurtówpsychiatriieuropejskiejtamtejepoki,zarównopodwzględem
wykorzystywanychtamteoriipsychopatologicznych,zmieniającychsięzaleceń
terapeutycznych,jakirozwiązańarchitektonicznych.Bezwątpieniaowa
instytucjonalizacjapraktykipsychiatrycznejstworzyłagruntpodmyślenie
dyskursywneoobłędzieczyteoretyzowanienajegotemat,costanowi
ośniniejszychrozważań.
Podsumowując,należałobyzauważyć,żepomimobrakupolskiejpaństwowości
stworzonounaswXIXwiekuwieleinstytucjipozwalającychnarozwójrodzimej
myślipsychopatologicznej.Mieliśmyswojespecjalistyczneczasopiśmiennictwo
wydawanewojczystymjęzyku,polskiepodręcznikichoróbumysłowych,katedry
psychiatrii,wykładyzpsychopatologii,szpitalepsychiatryczne,wykwalifikowaną
kadręakademicką,specjalistówpraktykówogłaszającychswojepracedrukiem.
Ponadtomimoniesprzyjającychwarunkówzakładanebyłypoświęconechorym
umysłowostowarzyszeniaiorganizacje,odbywałysięcyklicznespotkaniamające
charakterzjazdównaukowych,powstawałyteżprojektymającenaceluopiekęnad
osobamiopuszczającymiszpitalepsychiatryczne(Rothe,1869),którejeszczewXIX
wiekuudałosięwpełnizrealizować,jakwwypadkupostulatówAdolfaRothego,
którepotrzydziestulatachznalazłyswojeodzwierciedleniewWarszawskim
TowarzystwiePomocyLekarskiejiOpiekinadUmysłowoiNerwowoChorymi
(Łyskanowski,1964).Trzebajednakprzyznać,żezjawiskategotypuwpolskim
życiunaukowympsychiatriimiałycharakterraczejmarginaly.Podobnie
przedstawiałasiękwestiaewentualnegoistnieniawpoczątkachpolskiej
psychopatologiiszkółnaukowych,bądźteżukrytychzespołównaukowych(Szacki,
1981)czyformacjinaukowych(Woleński,1985),stanowiącychznamiennącechę
historiimyślipsychologicznej(SchultziSchultz,2008).Zpewnościąitutajmożna
bybyłosiępokusićowyodrębnienieszkółnaukowychwrozumieniustrukturalnym
(Szacki,1975),zewzględunametodębadaniafunkcjonowaniapsychicznego
chorychumysłowo,przyjmowanądefinicjęchorobypsychicznej,koncepcjęetiologii
obłędu,symptomatologię,przyjętąklasyfikacjęzaburzeńpsychicznychczy
podobieństwobibliograficzne.Takaanalizamyśleniaozaburzeniachpsychicznych
