Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
miałajegotrylogiapsychopatologiczna,jakkolwiekpostawiłwniejnaobserwację
kliniczną,niezaśnaeksperyment.Jegopraceochorobachpamięci,woli,
osobowościukazałysięprzedrokiem1890”(Domański,2008,s.270).Przekład
najęzykpolskiowejtrylogiipsychopatologicznej(pisanejwlatach1881–1885),
którejkolejneczęścito:
Chorobawoli
,
Chorobaosobowości
i
Choroba
pamięci
,zostałdokonanyjużw1885roku.Jakzauważyłpolskifilozofiteoretyk
nauki,AdamMahrburg,żadenzzagranicznychpsychologówniebyłtakobszernie
tłumaczonynajęzykpolski,jakRibot(Domański,2008).Miałonwprowadzićnową
perspektywędobadańnadchorobamiumysłowymi.Zdaniemniektórychtowłaśnie
Ribotutorowałdrogętakiemurozumieniuobłędu,wktórymgranicaoddzielająca
chorobęodzdrowiapsychicznegojestbardzopłynna,wzwiązkuzczym
psychologiamusiałauznaćpatologieprocesupsychicznegozaczęśćswojej
domeny.Ribotnieprowadziłwprawdzieeksperymentów,aleobserwacjekliniczne,
aponieważkoncentrowałsięnapatologiiprocesupsychicznego,obwołano
gotwórcąporównawczejmetodypsychopatologicznej(Domański,2008).Wiele
jegoteoriikomentowanonałamachpolskichpismztamtegookresu
(Wyczółkowska,1897/1899).Cowięcej,douczniówRibotanależelitacywybitni
przedstawicielepolskiejmyślipsychopatologicznej,jakJanWładysławDawidczy
AdamWizel,którychkoncepcjezostanądalejomówione.Innypolskialienista
oznacznymwkładziewrodzimąpsychiatrię,JózefRolle,swójwykład
„Odziedziczeniuobłąkania”(1888),wygłoszonynaVZjeździeLekarzy
iPrzyrodnikówweLwowie,wcałościoparłnateoriifrancuskiegoprekursora
psychologiiklinicznej.DozwolennikówkoncepcjiRibotanależałJulianOchorowicz,
któryjednakkrytykowałtakżejegopoglądydotyczącepatologiiwoli(Domański,
2008).Wydajesięzatem,żeniesposóbwskazaćinnegozagranicznego
przedstawicielamyślipsychopatologicznejXIXwieku,któryspotkałbysięztakim
zainteresowaniemwśródpolskichautorówztegookresu.
Wrodzimymdyskursiepsychiatrycznymmożnawięcdostrzecznajomość
standardówwieluróżnychośrodkóweuropejskich.Jednocześnieważnąrolę
odgrywałyunaspolskieelementykulturowe.Wspomnianewpływy,widoczne
wlokalnympiśmiennictwiemedycznym,będąsystematycznieśledzone
wzasadniczejczęścitekstu.Pewienniedosytmożejednakbudzićkwestia
odniesieniahistoriipolskiejpsychopatologiidoeuropejskiej(szczególnieniemieckiej
ifrancuskiej)myślipsychopatologicznej.Trzebajednakpamiętać,żecelemniejest
tupokazanieoryginalnościpolskichkoncepcji,leczconajwyżejwskazanienaich
specyfikę,czemuposłużyzabiegrozpoczynaniakolejnychczęścizarysem
zagranicznejhistoriibadanejidei.Trudnobyłobyturoztrząsaćoryginalność,gdyż
ta,rozumianawhistoriografiijakosynonimpierwszeństwa,wymagałaby
zastosowanianarzędzikomparatystycznychdobadańnadrówniedrobiazgowo
przeanalizowanymjakźródłapolskieirówniemałoznanymmateriałem
obejmującympsychiatrycznąliteraturęświatową.Wniniejszychrozważaniach
musimysięwięczadowolićskromnymiwzmiankamioświatowejmyśli
psychopatologicznejiskoncentrowaćsięprzedewszystkimnarodzimejhistorii
szaleństwa,będącejgłównymtematemtejksiążki.
Historiapolskiegoszaleństwa
Swojskamyśl–wielkiesłowo!Aleskądjąwziąć,
zapytaniejedenzczytelników,jeżeliwszystkienasze
poprzedniepracebyłybezzaprzeczeniaechem
zachodu,leczechemzpewnympodźwiękiem
swojskim.
WładysławBiegański
Zagadnieniaogólnezteoriinauklekarskich
Womawianymokresiewielerozwiązaństosowanychwrodzimejorganizacji
szpitalnictwapsychiatrycznegoorazdepartamentyzacjistudiównadchorobą
umysłowąbyłowynikiemspecyficznych,niekorzystnychokoliczności
