Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
psychiatrycznejznaczącozubożyłobynamobraz,niejednokrotniepozostawiając
gocałkowicieniezrozumiałym.Ponadtotakzarysowanypejzażpierwszych
naziemiachpolskichideipsychiatryczno-psychologicznychsugerowałby
samodzielnośćrodzimejmyśli,októrej–zgodniezestanowiskiemWładysława
Biegańskiego–niemożebyćmowy.Każdydziałniniejszegoteksturozpoczynać
będziezatemprezentacjaproblemuzperspektywytrudnychdookreślenia
wpływów.Trudnościtepojawiająsięzarównowwarstwiemerytorycznej,jak
iformalnej,międzyinnymizewzględunaniespójnośćinielogicznośćdoniesień
natematfunkcjonowaniadanychideiwkulturzeZachodu.
Homopsycho(pato)logicus
Wżadnejinnejzsubdyscyplinpsychologiiteoretycznejbądźstosowanej,
historyczno-kulturowaanalizaużywanychpojęćniejesttakdogłębnie
przeprowadzana,jakwpsychopatologii1(por.m.inCarson,ButcheriMineka,2003;
Ellenberger,1977;Sęk,2001).Dlategoteżbadaniazzakresuhistoriiidei
psychiatrycznychjawiąsięjakoniezwykleinteresująceorazprzydatnenarzędzia
dometateoretycznychanalizzzakresuszerokorozumianejpsychologiizaburzeń.
Ichbraknarodzimymgrunciestanowiłgłównąprzesłankędopodjęciapracynad
zupełnienieznanądotychczashistoriąpsychologicznychideiwdziejachpolskiej
psychiatrii.Ponadtoprześledzenieprocesupsychologizacjichoróbumysłowych
wprowadzainnowacyjnąperspektywębadawcządohistorycznychdociekań
psychiatrycznych.Cowięcej,psychologicznacharakterystykachoróbumysłowych
wpoczątkachpolskiejpsychiatriirzucanoweświatłonaregułykonstruowania
kryteriównormyipatologiipsychicznejwkontekściehistorycznym.
Dodatkowymuzasadnieniemdlapodjęciaszczegółowychstudiównaddziejami
psychopatologiijestmożliwośćwielostronnegonaświetleniakwestiizaburzeń
psychicznychorazichrozumieniawrodzimejmyślipsychologicznejikulturze.
Refleksjepodejmowanewobrębieszerokorozumianejpsychopatologiimiały
wdziejachznaczeniefundamentalnedlaustalaniaproblematykiimetodologii
psychologicznej.Jakzauważyłjedenznajwybitniejszychpolskichpsychoanalityków,
RomanMarkuszewicz(1949,s.3),„[t]eoriepsychopatologicznebądźopierająsię
oteoriepsychologiczne,bądźprzyczyniająsiędoichkształtowania”.Warto
zaznaczyć,żeniemożliwejestsformułowaniediagnozyzaburzeńpsychicznych,jeśli
niedysponujesięwmiaręjasnozdefiniowanąnormąpsychologiczną.Oznaczato,
żeistniejąsilne,dwustronnezwiązkipomiędzyteoriąipraktykąpsychiatryczną,
zajmującąsiędiagnozowaniemstopniaodchyleniaodnormypsychicznej,
abadaniamiipraktykąpsychologiczną,naktórychpodstawietworzysiękryteria
prawidłowegofunkcjonowaniasferyuczuć,myśli,woli,osobowości,podmiotowości
itp.Ponadtotrzebawspomnieć,żezracjiograniczeństosowaniaintrospekcji
wbadaniuchorychumysłowo,psychopatologiamusiałakonstruowaćwłasne
metodybadawczeidiagnostyczne,którychznaczeniedlapsychologiiwarto
prześledzić.Niejesttojednakksiążkaodziejachmetodrozpoznawaniachorób
psychicznych.
Wsamejliteraturzeanglojęzycznejpojawiasięroczniekilkanaście
dokilkudziesięciuksiążekdotyczącychhistoriipsychopatologii.Corazwięcejprac
dotyczylokalnegokontekstukształtowaniasięnaukiochorobachpsychicznych.
Niemalwszystkiekrajeeuropejskiedoczekałysięwostatnichlatachwłasnych
opracowańhistoriipsychiatrii(m.in.Engstrom,2004;Hadas,KovácsiLafferton,
1998).Ukazujesiętakżecorazwięcejznaczącychczasopismpoświęconychhistorii
myślipsychiatrycznej(m.in.„HistoryofPsychiatry”,„HistoryoftheHuman
Sciences”czy„SocialHistoryofMedicine”).Wzrostowizainteresowania
tąproblematykąnietowarzyszyniestetyrozwójpolskichbadańwtejdziedzinie.
Dziwitotymbardziej,żesamihistorycypsychiatriiświatowejpodkreślają,iżdzieje
polskiejmyślinatematzaburzeńpsychicznychstanowiąbiałąplamęwcałościowej
