Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wizjikształtowaniasiędyskursupsychiatrycznegowEuropie.Znawcaprzeszłości
psychopatologiiGermanBerrios,uważanyzanajznamienitszegoprzedstawicielatej
dziedziny,wynikiswoichbadańnatemateuropejskiejhistoriimyślipsychiatrycznej
opatrzyłkomentarzem:„zewzględunamojąnieznajomośćjęzykówkrajówEuropy
Wschodniej,korespondującezagadnieniawtychpaństwachpozostawiam
niezbadane”(1996,s.XIII).Dlawiększościprzedstawicielihistoriipsychopatologii
posługującychsięjęzykamisłowiańskimisłowatestanowiłyasumptdoeksploracji
rodzimychdziejówmyślipsychiatrycznej(por.m.in.Engstrom,2004).Inaczej
jednakstałosięwPolsce,gdzieutarłsiępogląd,żezpunktuwidzeniahistoriografii
medycznejdziejepolskiejpsychiatriiprzedstawiająmniejsząwartośćnaukową
(Płonka-Syroka,1999;Urbanek,2001).Ponadtowciążpokutujeunasprzekonanie,
żezewzględunanieistnieniepolskiejpaństwowościwXIXwieku,cooczywiście
wiązałosięzbrakiemorganizacyjnychpodwalinnarodowejkulturyinauki,rodzima
myślpsychiatrycznamusiałabyćepigońskawobecpsychiatriirosyjskiej
iniemieckojęzycznej,atakże–choćzinnychwzględów2–francuskiej
(Łyskanowski,1971).
Założeniemniniejszychbadańjestpoglądprzeciwny:nawetjeśliniezwykle
trudnejestwykazanieoryginalnościpolskiejmyślipoświęconejpsychopatologii,
tonapodstawiezebranegomateriałumożnazałożyćistnienieinteresującej
rodzimejrecepcjiiciekawychmodyfikacjizagranicznychideipsychiatrycznych.
Gdybyjednakwrezultacieniniejszychrozważańokazałosię,żezgodniezutartym
jużpoglądemhistoriapolskiejpsychopatologiijestmałoatrakcyjnym
zagadnieniem,podstawowycelzostaniezrealizowany,jeśliuzupełnionadotkliwą
lukępiśmiennicząwdziejachzarównorodzimej,jakiświatowejmyślinatemat
zaburzeńpsychicznych.
Niezostanietuzatemwpełnizrealizowanyzamysł,byprześledzićhistorię
polskiejpsychopatologiiwkontekścierozwojuświatowejmyślipsychiatrycznej,
przyuwzględnieniuswoistychuwarunkowańspołecznychipolitycznychoraz
rodzimegodziedzictwakulturowego.Zastosowaniemetodyopisowejzelementami
komparatystykipozwolijednakprzynajmniejczęściowonaumiejscowieniepolskich
koncepcjinatleosiągnięćszerokorozumianejmyślipsychopatologicznejwEuropie.
Będzietorównieżpróbaustosunkowaniasiędostwierdzenia,iż„[w]badaniach
tegorodzajukryjesięwięcszansaudowodnienia,żerozwójpolskiejpsychologii
przebiegałodpoczątkuwgłównymnurcierozwojupsychologiieuropejskiej”
(Domański,2008,s.278).
PolskapsychiatriaXIXwieku–terraincognita?
Książkaniniejszamawięchistoryczno-systematycznycharakter,apoświęconajest
rekonstrukcji,analizieidyskusjinadpodstawowymiwątkamiiproblemami
psychologicznymipojawiającymisięwrodzimejliteraturzezpograniczaszeroko
rozumianejpsychopatalogiiipsychiatrii.Mimożeobietedziedzinymają
nanaszychziemiachodnajdawniejszychczasówbogatątradycję,apiśmiennictwo
ztegozakresu,poruszającekwestiezaburzeńpsychicznych,ichklasyfikacji,
etiologiiiterapiiorazważnedlapsychologiizagadnieniasymptomatologii,jest
niesłychanieobszerneiinteresujące(zob.bibliografia),niepowstałodotychczas
całościowe,syntetyczneopracowaniepoświęconedziejompolskiejpsychopatologii.
Fakttenmusibudzićconajmniejzdziwienie.Wprawdzieistniejąwartościowe
opracowaniazzakresudziejówpolskiejpsychiatriiiopiekinadchorymiumysłowo
(m.in.Łyskanowski,2000;Nasierowski,2005;Urbanek,2001),alepodnoszone
wnichzagadnieniamającharakterściślemedycznybądźorganizacyjno-techniczny,
fundamentalneproblemyzaśdotycząceteoriiiistotyzaburzeńumysłowych,oraz
powiązaneznimipodstawowekwestiezzakresuszerokorozumianejantropologii
filozoficznejipsychologicznejpojawiająsięwnichrzadkoizwyklemająniewielkie
znaczenie.Celemprezentowanychtubadańjestzatemuzupełnienieskąpejwiedzy
