Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
S.MicaleiRoyPorter(1994),jedniznajbardziejuznanychbadaczypsychiatrii
wperspektywieczasowejtwierdzą,żedwienajważniejszepublikacjewtej
dziedzinie,toklasycznapracaHenriF
.Ellenbergera
Odkrycienieświadomości
(1970)–wichujęciuprzemianowananadziełopodtytułem
Historiapsychiatriijako
historianieświadomości
(
TheHistoryofPsychiatryastheHistoryofthe
Unconscious
)–orazrówniefundamentalnatwórczośćJeanaStarobinskiego,
opatrzonazkoleimianem
Historiipsychiatriijakokulturowejhistoriiświadomości
(
TheHistoryofPsychiatryastheCulturalHistoryofConsciousness
).Potraktowanie
historiipsychiatriijakohistoriiświadomości,czyteżnieświadomościorazjako
wymianymiędzytymifundamentalnymidlamyślipsychologicznejideami
powoduje,iżdziejechoróbumysłowychstająsiętymbardziejfascynujące.Historia
psychopatologiijestwięcabsorbującanietylkosamawsobie,lecztakżejako
swoisteoknonaszerszekontekstyintelektualne,czyteżspołeczne.
Niesposóbprzytympominąćkwestiiperspektywybadawczej,jakąprzyjmujemy.
Częstobowiemjesttotakzwanawewnętrznahistorianauki(Kuhn,1985),czyli
podejście,wktóregoramachprzedstawicieledanejdziedzinybadajądzieje
uprawianejprzezsiebiedyscypliny.Wedłughistorykówintelektualnych(Gordon,
2013),włączającychpsychopatologięwszerszyzespółideigłoszonychprzez
intelektualistówwdanymmomenciedziejowymispołecznym,przedstawiciele
poszczególnychdziedzinzajmującysięhistoriąswychdyscyplinwidzą,żeto,
cobadają,stajesięcorazmniejdookreślone,iczasemtracąrozeznanie,czym
właściwiesięzajmują.Takwłaśniezdajesięprzedstawiaćwspółczesnakondycja
psychologiizaburzeńpsychicznych,którapodtrzymujezainteresowaniedziejami
choróbumysłowych.Natomiasthistoriauprawianejsubdyscyplinywiedzywciążnie
maznaczeniadlapsychologówstojącychnagrunciemonizmuteoretycznego,
wedługktóregoistnieniewjakiejśdziedziniezasadniczychróżnicteoretycznych
świadczyotym,żepsychologiaznajdujesięwfazieprzednaukowej,czyteż
przedparadygmatycznej(Kuhn,1985).Dopierogdyodrzucimymonizmteoretyczny,
zauważyćmożna,żeideecałkowiciezdezaktualizowanewramachjednego
paradygmatumogązachowaćaktualnośćwramachinnychpodejść.Wzwiązku
ztymniemożnaichpomijaćwdanejnauce.Niemożnateżwykluczyćodradzania
siępewnychidei,kiedytostareiodrzuconejużteorienagleodzyskująaktualność
(Szacki,2002).Wtensposóbfascynacjahistoriąpsychopatologiiniezamykasię
wpragmatycznympytaniuoto,ilemożezyskaćwspółczesnanauka
narozważaniachhistorycznychzzakresumyślipsychiatrycznej,leczotwiera
perspektywębadańnadtym,czymwłaściwiejestpsychologiazaburzeń
psychicznych,psychopatologia,psychologiakliniczna,czyteżpsychoterapia,
azatemsubdyscyplinyteoretyczneorazstosowane,obejmującewspółcześnie
tematykęzaburzeńpsychicznych.Ponadtozainteresowaniedziejamichorób
umysłowychuczysceptycyzmuwobecpoglądugłoszącego,żeobecnestanowiska
wtejdziedziniesąnaturalne.Innymisłowy,nieoddziświadomo,żehistoria
„umożliwiałakrytycznąświadomośćteraźniejszości”(Foucault,1966/2007,s.195).
Popularnościhistoriipsychopatologii,obokargumentówwysuwanychprzez
wspomnianych„wewnętrznych”historykównauki,sprzyjarównieżwiększa
wostatnichlatachswobodametodologicznawhistoriografii,któradopuszcza
wantropologiihistorycznejpodejściedalekieodklasycznegodyskursu
akademickiego.Zametaforycznymcharakteremdziełhistoriograficznychopowiada
sięmiędzyinnymiHaydenWhite,którywtakichksiążkach,jak
Prozahistoryczna
(2009)czy
Poetykapisarstwahistorycznego
(2010),tłumaczy,żepracehistoryków
nigdyniezamykałyżadnegoproblemuhistorycznego,alegootwierały,
interpretując,aniewyjaśniając,zachęcałydodalszychbadań.„Opowieścisię
opowiadalubpisze,nieznajduje”(White,2009,s.34).Wtymoczywistym
stwierdzeniuzawartajestcałakoncepcjapisarstwahistorycznego,definiowanego
jakomieszaninafaktuifikcji(pisarstwaimaginatywnego),którewcaleniemuszą
sięwykluczać.Jaktwierdziautor,czystamowahistorycznajestmitem,ponadto
