Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁII
LEKIAUTONOMICZNEGOUKŁADUNERWOWEGO
wcelurozszerzeniaźrenic(wkroplachdooczu).Wiadomo,że
współczesnemodelkistosujątensamsposób.
Dokładnebadaniedziałańbelladonydatujesięodwyizolo-
waniaprzezMeinaw1831roku
atropiny
wczystejpostaci.
W1867rokuAlbertvonBezoldiBloebaumwykazali,żesub-
stancjatablokowaławpływnasercepostymulacjinerwubłęd-
nego,aw5latpóźniejHeidenhainstwierdził,żeuniemożliwia
onawydzielanieśliny,wywoływaneprzezstymulacjęstrunybę-
benkowej.
Atropina
NieselektywnyantagonistareceptorówM,dobrzesię
wchłaniapopodaniudoustnym,pobudzaośrodkowy
układnerwowy.Substancjastosowanawpremedykacji
anestezjologicznej,wprzypadkuzatrućinhibitorami
cholinoesterazy,wbradykardii(popodaniuatropiny
wdawcedo1mg,początkowowystępujebradykar-
dia,wywołanapobudzeniemośrodkanerwubłędnego.
Dopieropodaniewiększejdawkiatropinywywołuje
fiklasyczną”tachykardię,spowodowanąporażeniemre-
ceptorówM
2
wukładzieprzewodzącymserca),stanach
skurczowychdrógmoczowychiżółciowych,przyzwięk-
szonejperystaltycejelit.Należydolekówuwalniających
bezpośredniohistaminęzmastocytów(obok
tubokura-
ryny
i
morfiny
).
Hioscyna(skopolamina)
Mawłaściwościpodobnedo
atropiny
,aledziaładepre-
syjnienaośrodkowyukładnerwowy.Wskazaniadopo-
dawanialekusąanalogicznejakwprzypadku
atropiny
.
Ponadtosubstancjaużywanajestwzapobieganiucho-
robielokomocyjnejijejleczeniu(patrzrozdziałIX-4).
Obecnie
hioscynę
zastępujesięjednakpreparatami
owiększymbezpieczeństwiestosowania.
Tropikamid
Stosowanywcelurozszerzeniaźrenic(mydriasis)ipora-
żeniamięśnirzęskowych,coskutkujeniemożnościąako-
modacjioka(cykloplegia).
Cyklopentolat
Wskazaniajakwprzypadku
tropikamidu
;lekdługo
działający.
Ipratropium
Jesttoczwartorzędowapochodnaamoniowa,dlatego
słabowchłaniasięprzezbłonybiologiczne.Wykorzy-
stanotenfaktprzezpodawanietegozwiązkuwpostaci
inhalacji–jakolekrozszerzającyoskrzela.Zastosowanie
kliniczne:przewlekłaobturacyjnachorobapłucorazast-
maoskrzelowa(patrzniżej)(rycinaII-3).
Tiotropium
Pochodna
ipratropium
o10-krotniesilniejszymdziała-
niu(patrzniżej).
Pirenzepina
SelektywnyantagonistareceptorówM
1
,stosowanywle-
czeniuchorobywrzodowejżołądkaidwunastnicy.
Benzatropina
StosowanawchorobieParkinsonaiwzespołachpar-
kinsonowskichnaróżnymtle(takżepolekowych)(patrz
rozdziałIV-9).
RycinaII-3.Niewielkaróżnicawbudowiechemicznejpomiędzy
atropinąaipratropiumpowoduje,żebromekipratropium
stajesięczwartorzędowąpochodnąamoniową(słabowchłanialną
przezbłonybiologiczne)imożebyćpodawanywziewniedoos-
krzeli,działającantagonistycznienareceptoryM
3woskrzelach,
niewchłaniającsięrównocześniedoorganizmuiniewywołując
niepożądanychobjawówubocznych.
28
