Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁII
LEKIAUTONOMICZNEGOUKŁADUNERWOWEGO
Pseudoefedryna
Jestizomerem
d
efedryny
,pozbawionymdziałania
ośrodkowego.Obwodowooddziałujepodobniejak
ad-
renalina
,ośrodkowo–słabiejniż
amfetamina
.Leksto-
sujesięwceluobkurczanianaczyńwśluzówcewnieży-
cienosa,zapaleniuzatokorazzapaleniugórnychdróg
oddechowych.Substancjętęmożnateżznaleźćwwielu
preparatachzłożonych.
Lekiblokującewychwytamin
katecholowych
Wyróżniamytzw.wychwytI(fineuronalny”)–przezza-
kończeniapresynaptyczneneuronóworazwychwyt
II(fitkankowy”)–przezmięśniegładkie,mięsieńserca
iśródbłonek.WwychwycieInoradrenalinajestsilniej
pobierananiżadrenalina,wwychwycieIIzaśjestod-
wrotnie.
InhibitoremwychwytuIjest
kokaina
oraztrójcykliczne
lekiprzeciwdepresyjne,inhibitoremwychwytuIIzaśsą
glikokortykosteroidy.Wtensposóblekitepośredniopo-
budzająukładadrenergiczny.
Metabolicznadegradacjakatecholamin
Endogenneiegzogennekatecholaminysąmetabolizo-
waneprzezdwaenzymy:monoaminooksydazę(MAO)
ikatecholo-O-metylotransferazę(COMT).
MAOtoenzymwystępującywwielutkankachustroju,
zlokalizowanywmitochondrium.Zaburzeniadziałania
tegoenzymuprowadządochoróbafektywnychorazza-
burzeńciśnieniatętniczego.
MAO-Azlokalizowanyjestwtkancenerwowej,gdzieod-
powiadazadegradacjęserotoniny,noradrenalinyoraz
dopaminy.
MAO-Bznajdujesięwtkankachpozanerwowych.Naj-
większepowinowactwowykazujedodopaminy,ana-
stępniedoserotoninyinoradrenaliny.
COMTtoenzymzlokalizowanywcytozolu,uczestni-
czącywdegradacjikatecholamin,takichjak:dopamina,
adrenalinalubnoradrenalina.Ponieważniepoprawna
regulacjastężeniakatecholaminprowadzićmożedosta-
nówchorobowych,COMTjestcelemwniektórychtera-
piach,np.wchorobieParkinsona.
Końcowymmetabolitemkatecholaminjestkwaswani-
linomigdałowy(VMA),któregostężeniewmoczujest
znaczniepodwyższoneupacjentówzguzemchromo-
chłonnymrdzenianadnerczy(phaeochromocytoma).
38
LekiO.adrenolityczne
Alkaloidysporyszu
Sporyszjestprzetrwalnikiembuławinkiczerwonej(Claviceps
purpurea),którarośnienazbożach.Zanieczyszczeniejadalnego
ziarnaprzeztentoksycznygrzybpasożytniczybyłoprzezwieki
przyczynąwieluprzypadkówśmiertelnych.Wśredniowieczu
pojawiałysięepidemiezatruć,zcharakterystycznymiobjawami
wpostacizgorzelistóp,nóg,rąkiramion.Chorobazostałana-
zwanafiogniemświętegoAntoniego”.
Ponadtosporyszbyłwykorzystywanyjakofizioło”wpołożni-
ctwie–jegodramatycznyefektaborcyjnyznanyjestodponad
2000lat.
Sątoczęściowiagoniściiczęściowiantagoniścirecepto-
rów0-adrenergicznych,dopaminergicznychiserotoni-
nowych.Charakteryzująsięzatemzłożonymzakresem
działania,ajakolekifistare”–nieswoistością.
Ergotamina
Stosowanawnapadachmigreny,wpołożnictwiepowy-
daleniułożyska,wkrwawieniachpołogowych.
Dihydroergotamina
Stosowanawleczeniunapadówmigrenyorazwhipoto-
niiortostatycznej.
Dihydroergokryptyna
Stosowanawprofilaktycemigreny.
Dihydroergotoksyna
Mieszanina
dihydroergotaminy
,
dihydroergokrysty-
ny
i
dihydroergokryptyny
,stosowanawzaburzeniach
sprawnościfunkcjimózgowychwpodeszłymwieku.
InnenieselektywnelekiO.adrenolityczne
Fenoksybenzamina
Alkilującapochodna:-chloroetyloaminy,prowadząca
donieselektywnejnieodwracalnejblokady(alkilacji)
receptorówα-adrenergicznych.Charakteryzujesię
długimdziałaniem.Stosowanajestwterapiiprzeło-
mównadciśnieniowych,szczególniewprzebieguguza
chromochłonnegordzenianadnerczy,atakżewokoło-
operacyjnejkontroliciśnieniatętniczegokrwiprzychi-
rurgicznymleczeniuphaeochromocytoma.Możebyćtakże
podawanawzaburzeniachoddawaniamoczu,wprzy-
padkuktórychwzmożonenapięciezwieraczacewki
moczowejjestwynikiemnadmiernejstymulacjirecepto-
rów0.
Fentolamina
Krótkodziałającynieselektywnyantagonistarecepto-
rów0-adrenergicznych.Lekstosowanyzapobiegawczo
