Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁII
LEKIAUTONOMICZNEGOUKŁADUNERWOWEGO
Lekiβ.adrenolityczne(β.blokery)
Lekitewprowadzonodokardiologiinapoczątkulat60.
XXwieku.Ichstrukturęzaplanowanonapodstawieznajomo-
ścifunkcji,jakąpełniąposzczególneugrupowaniachemiczne
wcząsteczce
izoprenaliny
.Leki:-adrenolitycznezawierają
zwyklełańcuchboczny
izoprenaliny
,leczjejjądrokatecho-
lowe,odpowiedzialnezaaktywnośćwewnętrzną,wymienione
jestnainneugrupowaniaarylowe,najczęściejodsunięteod
łańcuchabocznegododatkowymmostkiemoksymetylenowym
(rycinaII-8).
LekitestworzyłsirJamesBlack,abyprzeciwdziałaćnadmier-
nejstymulacjiadrenergicznejsercawdławicypiersiowejwysił-
kowej.Jakopierwsiichskutecznościwleczeniunadciśnienia
tętniczegodowiedliw1964rokuBrianPrichardiPeterGillam.
Zkoleiw1975rokuFinnWaagsteinwykazałklinicznąpoprawę
popodaniu:-blokerówwniewydolnościserca.W1981roku
badanianorweskiepokazałydużąkorzyśćzestosowaniatychle-
kówpozawalemięśniasercowego.Wreszciew1986rokuwba-
daniuklinicznymISIS-1udowodniono,żepodawaniedożylne
:-adrenolitykówwostrymzawalemięśniasercowegozmniejsza
śmiertelność.
.
nebiwolol
–wjegodziałaniunaczyniorozszerzającym
pośredniczymechanizmaktywacjiszlakuprzemian
O
-arginina/tlenekazotu(NO)wśródbłonku.
:-blokeryzwewnętrznąaktywnościąsympatykomime-
tyczną(ISA–intrinsicsympathomimeticactivity)to:
acebu-
tolol
,
oksprenolol
,
alprenolol
,
pindolol
,
celiprolol
,
labetalol
.Zmniejszająoneefektbradykardii,typo-
wejdlawiększości:-blokerów,comożebyćprzydatne
wniektórychsytuacjachklinicznych.Ponadtowywierają
ujemnedziałanieinotropoweprzyznaczniesłabszym
ujemnymefekciechronotropowym.Pozatym,jeślicho-
dziogospodarkęlipidową,:-blokerypowodująwzrost
stężeniafrakcjicholesteroluVLDLispadekHDL
(LDLpozostajebezzmian),dlategokorzystniejszesątu
:-blokeryzISA.
β-blokerydziałająnasercechronotropowo,inotropowo,batmo-
tropowoidromotropowoujemnie.
Zapracęnaukowąprowadzącądostworzeniapropranololu
NagrodęNoblaw1988rokuotrzymałsirJamesBlack.
Wzależnościodwłaściwościβ-blokerydzielisięnatrzy
generacje:
.I–nieselektywne,blokująceobapodtypyreceptorów::
propranolol
,
nadolol
,
sotalol
,
bupranolol
,
mety-
pranolol
,
penbutolol
,
tymolol
;
.II–kardioselektywne:
acebutolol
,
atenolol
,
betakso-
lol
,
bisoprolol
,
talinolol
,
celiprolol
,
metoprolol
,
nebiwolol
,
esmolol
(krótkodziałającylekantyaryt-
miczny);sąonepozbawionelicznychpozasercowych
działańniepożądanych,przyczymposzczególneleki
różniąsięstopniemkardioselektywności(najbardziej
kardioselektywneto:
bisoprolol
,
betaksolol
i
nebi-
wolol
);
.III–wielofunkcyjne(hybrydowe)lubwazodylatacyjne,
łączącewłaściwościblokowaniareceptorów:zdzia-
łaniemrozszerzającymnaczyniaoróżnychmechani-
zmach:
.
labetalol
,
bucindolol
iobecnienajważniejszy
znich
karwedylol
–majądodatkowązdolnośćblo-
kowaniareceptorówO
1
(zatemsątorównocześnieβ
1
-
iO
1
-antagoniści);
.
celiprolol
–wykazujedodatkowosilnedziałanieago-
nistycznewobecreceptorówβ
2
(zatemjesttorówno-
cześnieβ
1
-antagonistaiβ
2
-agonista!);
Wskazania:
.chorobaniedokrwiennaserca(aleniewpostacidła-
wicyPrinzmetala)–wchorobieniedokrwiennejserca
:-adrenolitykipowodująekonomizacjęzużyciatlenu
izmniejszajązapotrzebowanienakrew–zaburzoną
przezobecnośćzwężającejświatłonaczyniablaszki
miażdżycowejwtętnicachwieńcowych.Jeślichodzi
odławicęPrinzmetala(variantangina),jesttojedyna
postaćchorobyniedokrwiennejserca,którejpodło-
żemniejestobecnośćblaszkimiażdżycowejiktóra
poleganaskurczuzdrowejtętnicywieńcowej.Wtej
postacistosujemyblokerykanałuwapniowego;
.nadkomorowezaburzeniarytmu(:-blokerytworzą
klasęIIlekówantyarytmicznychwedługklasyfikacji
VaughanaWilliamsa,choć
sotalol
należydoklasy
III);
.niewydolnośćserca(alenieciężka,niewyrównana);
.nadciśnienietętnicze;
.guzchromochłonnyrdzenianadnerczy(jakoterapia
dodatkowaprzedleczeniemoperacyjnym);
.wadywrodzonesercazezwężeniemdrogiodpływu
komoryprawej(zespółFallotaorazinnewadyzłożo-
nezpodzastawkowymzwężeniemtętnicypłucnej);
.kardiomiopatiaprzerostowa(szczególnieformazwę-
żająca);
.zespółwypadaniapłatkówzastawkiprzedsionkowo-
-komorowejlewej;
40
