Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Biosyntezamonomerówipolimerów
35
•celulaza-używanadorozkładucelulozydocukrów,anastępnieznichdoprodukcji
etanolu(benzynaetanolowa),
•ligninaza-używanadorozkładuligninydocukrów,
•laktazy-katalizująrozkładlaktozydoglukozyigalaktozy;
–hydrolazy-katalizującereakcjehydrolizy:esterazy,lipazy,sulfatazy,nukleazy;
–proteazy:pepsyna,trypsyna;
–enzymyrestrykcyjne:ligazyDNA,polimerazyDNAiRNA;
–enzymymetaboliczne.
Mechanizmdziałaniaenzymówpoleganaobniżeniuswobodnejenergiiaktywacji
Gibbsa(∆G)reakcjichemicznych,wktórychbiorąudział.Zależyonod:
–stosunkuilościowegoenzymudosubstratu,
–ichstrukturyczwartorzędowej,
–sposobuzwinięciałańcucha,
–asocjacjitychsamychłańcuchów(homomery)lubróżnychłańcuchówpeptydowych
(heteromery)wwiększekompleksy,
–miejscawiązanianiebiałkowychkofaktorów,niezbędnychdoaktywnościenzyma-
tycznejlubjejregulacji.Enzymbezkofaktorajestapoenzymem,azkofatoremstajesię
aktywnymkatalityczniehaloenzymem.
Kofaktorydzielisięna:
–grupyprostetyczne,związanezenzymemstrukturalnie(cząsteczkinieorganiczne,
jonymetali(Zn2+)(metaloenzymy),niebiałkowecząsteczkiorganiczne(flawiny)),
–koenzymy,małeniebiałkowecząsteczkiorganiczne,niezwiązanestrukturalniezenzy-
mem,awiążącesięznimtylkonaczasreakcjiiprzenoszącegrupychemicznepomię-
dzyposzczególnymireakcjami.Sąwiązaneiuwalnianezenzymówjakosubstraty
iproduktybiorąceudziałbezpośredniowkatalizowanejreakcji.Koenzymyulegają
zmianomchemicznymwwynikudziałaniaenzymów,sąjednakregenerowanenadro-
dzeróżnychreakcjibiochemicznychistężenieichwewnątrzkomórkijestutrzymywane
nastałympoziomietemperatury.
Szybkośćreakcjienzymatycznychwzrastawrazzewzrostem:
–temperatury-poprzekroczeniukrytycznejtemperaturynastępujedenaturacjaenzymu,
–pH-enzymykatalizujątylkoprzyokreślonymzakresiepH,wktórymulegająjoniza-
cji,wśrodowiskuzbytkwaśnymlubzbytzasadowymnastępujedenaturacjaenzymu,
–oddziaływańhydrofobowych,hydrofilowych,pólelektrostatycznych,
–stereospecyficzności,regioselektywnościichemoselektywności-reakcjeenzymatycz-
newymagająkomplementarnościsubstratuireceptoracodostrukturyprzestrzennej,
–działaniakorekcyjnego(readingproofactivity)(wprzypadkudziałaniapolimerazy
DNA,pozwalającejnakorygowaniebłędówźlewbudowanegonukleotyduwczasie
syntezyniciDNA,jejreplikacjiinaprawy,patrzpodrozdz.1.4),
–obecnościnisko-iwysokocząsteczkowychaktywatorówiinhibitorówenzyma-
tycznychregulującychaktywnośćenzymu.Enzymyallosterycznesątoenzymy
zmieniająceswojąkonformacjępodwpływemzwiązaniaaktywatoralubinhibitora
iztymzwiązanąaktywnośćkatalityczną.Inhibicjamożebyćodwracalnalubnieod-
wracalna.
