Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŚRODKIZNIECZULAJĄCEMIEJSCOWO
Wjadachkilkugatunkówzwierzątiwniektórychroślinachwystępujązwiązkisilniedziałającenakanały
Na
V.Tetrodotoksyna(TTX),wytwarzanaprzezżyjącewmorzubakterie,kumulujesięwtkankach(szczególnie
wwątrobieijajnikach)rybrozdymkokształtnych(rodzajTetraodontidae)(japońskanazwafugu).Ichmięso
uważanejestwJaponiizawyjątkowyprzysmakdziękiszczególnegorodzajuuczuciuHłaskotania”podnie-
bieniaijęzyka,zależnymoddziałaniaśladowychilościtoksyny.Przyrządzeniemrybydojedzeniamogąsię
zajmowaćjedyniecertyfikowanikucharze(odnotowanoprzypadkiśmiertelnegozatruciaponiefachowym
przygotowaniudania).Saksitoksyna(STX)występujewmorskichorganizmach(Dinoflagellataeiniektórych
sinicach),któreczasem–nadmierniesięrozmnażając–tworzązjawiskoHczerwonegoprzypływu”(małże
mogązgromadzićdużeilościtejtoksynyistaćsięsilnietrującedlaludzi,wywołująctzw.paralyticshellfish
poisoning).Zarównotetrodotoksyna,jakisaksitoksynablokująporjonowywpodjednostceOodzewnątrz,
niezależnieodtego,czykanałjestotwarty,czyinaktywowany.Cociekawe,istniejeprzynajmniej9odmian
podjednostkiO,aniektórekanały(wsercuorazwłóknachczuciowych)niesąwrażliwenatetrodotoksynę.
Obietoksynysąnieocenionyminarzędziamiwbadaniachlaboratoryjnych.
WieleróżnychsubstancjimodulujedziałanieukładubramkującegokanałNa
Vwtensposób,żeHuczula”gona
zmianypotencjałubłonylubopóźniainaktywacjękanału.Należądonichlicznetoksynyzwierzęce:batracho-
toksyna(zeskórykolorowychżabtropikalnych),β-iO-toksynyniektórychgatunkówskorpiona(równieżkur-
toksynaskorpionapołudniowoafrykanskiego),brewetoksynyiciguatoksyny(zorganizmówrodzajuDinoflagel-
latae),μ-konotoksynaślimakamorskiego,toksynaukwiałumorskiego,wersutoksyna(australijskichpająków
rodzajówHadronycheiAtrax),atakżeroślinne:weratrydyna(zciemiężycybiałej),akonityna(ztojadu)czygra-
janotoksyna(zrododendrona).Podobniedziałająrównieżniektóreinsektycydy(DDT,pyretryny).Wszystkiete
substancjepowodujądepolaryzacjębłonwtkankachpobudliwych,comożesięobjawiaćdrżeniamimięśni,
drgawkamiorazzaburzeniamirytmuserca,włączniezmigotaniemkomór.
Pierwszymśrodkiemznieczuleniamiejscowegobyła
koka-
ina
(wyizolowanazErythroxyloncocaprzezAlbertaNiemanna
w1860roku),zastosowanaw1884rokudoznieczuleniaro-
gówkiokaprzezKarlaKollera,przyjacielaZygmuntaFreu-
da.Przez30latsubstancjatapozostawałagłównymtegotypu
lekiemstosowanymwokulistyceistomatologii.W1905roku
AlfredEinhornzsyntetyzował
prokainę
,któradootrzyma-
niaw1943rokuprzezBengtaLundqvistaiNilsaLöfgre-
na
lidokainy
byłapodstawowymznieczulającymmiejscowo
środkiem.
45
