Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odzarodkadodojrzałejrośliny
Odzarodkadodojrzałejrośliny
555
Podczaskiełkowaniajakopierwszyprzebijałupinęna-
siennąkorzeńzarodkowy.Jesttokorzeńpierwotny,który
podczasrozwojusiewkistajesięjejkorzeniemgłównym.
Dziękiniemu,siewkazakotwiczasięwglebieipobiera
zniejwodę(ryc.22.9).Zczasem,korzeńgłównyzaczyna
wytwarzaćkorzenieboczne,atezkoleiinnekorzenie
bocznetworzącwtensposóbsilnierozgałęzionysystem
korzeniowy.Uroślinjednoliściennych,korzeńpierwotny
jestnajczęściejkrótkotrwały,asystemkorzeniowydorosłej
roślinytworząkorzenieprzybyszowe,którerozwijająsię
zwęzłów(częściłodygi,zktórychwyrastająliście)położo-
nychupodstawypędu.
Nasionakiełkująnadziemnie
lubpodziemnie
Sposób,wjakipodczaskiełkowaniawyłaniasięznasiona
pierwszypędjestróżnyuróżnychroślin.Naprzykładufa-
solizwyczajnej(Phaseolusvulgaris)hipokotylwkrótcepo
wydostaniusięznasionakorzeniazarodkowegowydłuża
sięizaczynazaginaćtworząchaczykwierzchołkowy(ryc.
22.10a).Dziękitemu,delikatnywierzchołekpędurosnącej
siewki,jestraczejciągniętyniżprzepychanyprzezglebę,
colepiejchronigoprzedzranieniem.Kiedyhaczykwierz-
chołkowydotrzedopowierzchnigleby,rozprostowujesię
wypychającliścienieiznajdującąsiępomiędzynimiplu-
mulęponadpodłoże.Takisposóbkiełkowanianasion,
wktórymliścieniewynoszonesąponadpowierzchnię
glebynazywanyjestkiełkowaniemnadziemnym(epi-
geicznym).Podczastegoprocesusubstancjepokarmowe,
któreprzechowywanebyływliścieniachzostająrozło-
żonedołatwoprzyswajalnychzwiązkówprostychiprze-
transportowanedorosnącychczęścisiewki.Wrezultacie
liścieniestopniowozmniejszająsię,więdnąiostatecznie
odpadają.Wtensposóbdobiegakońcaetaprozwojuro-
Ryc.22.8.Mącznica
ślinyokreślanyjakoetapsiewki-młodaroślinajestjuż
Długowiecznenasionamącznicy(Arctostaphylosviscida)zformacji
zakorzenionawglebie,aponieważprzeprowadzafotosyn-
roślinnejchaparralwKaliforniipozostajążywotnewglebieprzez
tezęjestrównieżniezależnaodzwiązkówenergetycznych
wielelat.Warunkiemniezbędnymdoprzerwaniastanuspoczynku
ibudulcowychzmagazynowanychwtkankachzapasowych
jestczęściowelubcałkowiteuszkodzeniełupinynasiennejprzez
nasiona.
ogieńlubwinnysposób
Hipokotyl
Łupinanasienna
Rozwijającesię
włośniki
Ryc.22.9.KiełkującenasionoArabidopsisthaliana
Hipokotylikorzeńzarodkowywystająpozałupinęnasienną,
podczasgdyresztazarodka,tj.liścienieimerystemwierzchołkowy
pędupozostająwewnątrznasiona.Czapeczkakorzeniowaosłania
merystemwierzchołkowykorzenia.Powyżejczapeczkiwidoczne
sąwłośnikiwróżnychstadiachrozwojowych.Zauważ,żehipokotyl
zaczynasięzaginać,tworząchaczykwierzchołkowy
85μm
Czapeczka
korzeniowa
pokrywająca
merystem
wierzchołkowy
