Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tkankipodstawowe
563
Komórkimiękiszowemająróżnorodnykształtiwielkość,
aichścianykomórkowemogąbyćpierwotne,lub-rza-
dziej-wtórne.Sąnajbardziejrozpowszechnionymrodza-
jemkomórekwroślinie.Budujątkankęmiękiszową,która
wchodzim.in.wskładkorypierwotnej(ryc.23.7),rdze-
niałodygikorzeni,mezofiluliścia(patrzryc.23.27)oraz
miąższuowoców.Komórkimiękiszowewchodząrównież
wskładtkanekzłożonych,np.występująwformiepiono-
wychpasmwpierwotnychiwtórnychtkankachwasku-
larnychorazwprzebiegającychpoziomopromieniach
łykodrzewnychwewtórnychwiązkachwaskularnych
(patrzrozdz.26).
Tkankamiękiszowazbudowanajestzkomórekży-
wych,którychcechącharakterystycznąjestzdolność
dopodziałów,nawetpoosiągnięciudojrzałości.Ztego
względu,komórkimiękiszoweodgrywająważnąrolę
wprocesachregeneracyjnychigojeniusięran.Znich
rozwijająsięm.in.organyprzybyszowe,takiejakkorze-
nienasadzonkachłodygowych.Ponadto,przyzapew-
nieniuodpowiednichwarunkówdlawzrostuirozwoju,
komórkimiękiszowemajązdolnośćdoprzekształcenia
sięwkomórkiocharakterzeembrionalnymizregenero-
waniacałejrośliny.Komórkiotakichmożliwościachroz-
wojowychnazywanesątotipotentnymi(patrzs.209).
Ryc.23.5.Miękiszikolenchyma
Komórkimiękiszowepełniąfunkcjefotosyntetyczne,
spichrzoweiwydzielnicze.Uczestnicząrównieżwtrans-
Przekrójpoprzecznyprzezkorępierwotnąwłodydzebzu
kanadyjskiego(Sambucuscandanesis)zwidocznymikomórkami
porciewodyizwiązkóworganicznychwwiązkachwa-
miękiszowymi(poniżej)ikolenchymy(powyżej),znierównomiernie
skularnych.Uwielusukulentów,takichjakkaktusy,
zgrubiałymiścianamikomórkowymi.Wścianachniektórych
uroślinzrodzajuSansevieria(wstężnica)iPeperomia
komórekmiękiszowychwidocznesąniebieskielinie,pomiędzy
(pieprzówka)komórkimiękiszowesąwyspecjalizowane
którymiznajdująsiępierwotnepolajamkowe(strzałki)-miejsca,
wgromadzeniuiprzechowywaniuwody.
wktórychścianakomórkowajeststosunkowocienka.Komórki
kolenchymysąsplazmolizowane,przezcoichprotoplastyodstają
Komórkitransferowesąrodzajem
odściankomórkowych.Jasneprzestrzeniepomiędzykomórkami
toprzestworymiędzykomórkowe
komórekmiękiszowychopofałdowanych
ścianach
Tkankipodstawowe
Miękiszpełnifunkcjefotosyntetyczne,
spichrzoweiwydzielnicze
Wyrostkiścianykomórkowejwkomórkachtransfero-
wych(przenośnikowych)znaczniezwiększająpowierzch-
niękontaktuzplazmolemmą(ryc.23.6),coułatwia
transportwodyisubstancjirozpuszczonychpomiędzy
sąsiadującymikomórkami.Komórkitransferowewystę-
pująwcałejroślinie,leczszczególnielicznesąwmiej-
scachzachodzeniaintensywnegotransportuprzezbłony
komórkowe(pobieranialubwydzielania).Uwieludwu-
liściennychwłaściwychroślinzielnychpowszechniewy-
stępująwksylemieifloemiedrobnychżyłekliściowych
iliścieniowych.Upozostałychroślindwuliściennych,
atakżeujednoliściennychzwiązanesągłównieześladami
liściowymi.Komórkitransferowespotkaćmożnarównież
wróżnychstrukturachzwiązanychzrozmnażaniempłcio-
wym(łożysko,woreczekzalążkowy,bielmo)iwutworach
gruczołowych(nektarniki,gruczołysolne,gruczołytra-
wienneroślinmięsożernych),gdziezachodziintensywny
transportwodyisubstancjirozpuszczonychnakrótkie
dystanse.
Kolenchymawzmacniamłode,rosnące
organy
Kolenchyma(zwarcica),podobniejakmiękisz,zbudo-
wanajestzkomórekżywych(ryc.23.5i23.7).Wroślinie,
tkankatawystępujepowszechniewpostaciwyraźnych
pasmlubcylindrawrejoniesubepidermalnymłodyg
iogonkówliściowych.Uroślindwuliściennychwłaści-
wychspotykanajestrównieżnagranicyżyłekliściowych
(nStruny”nazewnętrznejpowierzchniogonkówliścio-
wychselerazbudowanesąprawiewcałościzkolenchymy.)
Typowekomórkikolenchymysąwydłużone,ichścianyko-
mórkowesąpierwotne,nierównomierniezgrubiałeinie-
zdrewniałe.Brakligninypowoduje,żeścianykolenchymy
sąelastyczneimająlśniącywygląd(ryc.23.7).Komórki
kolenchymymogądzielićsięiwytwarzaćgrubeirozcią-
gliweścianykomórkoweprzezcałyokreswzrosturośliny,
przezcotkankatamożepełnićfunkcjewzmacniające
wmłodychirosnącychjeszczeorganach.
