Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Psychologiauczeniasię
19
wydobywaonainformacjezpamięcidługo-
trwałej.TopamięćoperacyjnaUszuka”po-
wiązańmiędzyinformacjąnawejściudoniej
atym,coprzechowujemywzasobachpamię-
cidługotrwałej.Zdrugiejzaśstronytotutaj
zachodzito,conazywamymyśleniem.Czyli
wydobyciezzasobówpamięcidługotrwałej
porcjiinformacjiiskonfrontowanieichze
sobą.Kiedynaszymzadaniemjestznalezie-
nieodpowiedzinapytanie,cołączyzesobą
lisaitelefonkomórkowy,musimywydobyć
informacjenatemattychdwóchobiektów
zpamięcidługotrwałejizestawićjezesobą
wpamięcioperacyjnej.
Nakońcutejdrogiznajdujesiępamięć
długotrwała,czylimiejscemagazynowania
informacji,któreprzeszłyprzezpamięćope-
racyjną.Funkcjonujenazasadziesiecipowią-
zańmiędzyogromnąliczbąelementówmaga-
zynowanychzewzględunaswojeznaczenie.
Niesposóbokreślićjejpojemności,uznajesię,
żejestonanieograniczona,cooczywiścienie
oznacza,żepamięćjestabsolutnieniezawod-
nymmiejscem,zktóregowdowolnymmo-
menciemożemywydobyćdanąinformację.
Składająsięnaniąpamięćproceduralnaide-
klaratywna.Proceduralnaprzechowujewska-
zówkidlarozwiniętychjużumiejętności,kie-
dyjeździmynanartachlubchwytamypiłkę,
tokorzystamywłaśniezniej(wdużejmierze
bezudziałuświadomości).Pamięćdeklara-
tywnamagazynujewiedzę,fakty,informację,
zdarzenia,wrażenia.Kiedyszukamyinforma-
cjinatemattego,wktórymrokubyłchrzest
Polski,korzystamywłaśniezniej.Dzielisię
nadwaelementy.Pamięćepizodyczną,prze-
chowującązdarzenia,wspomnienia,osobiste
doświadczenia,orazpamięćsemantyczną,
przechowującąznaczeniasłów,definicjepo-
jęć,porcjewiedzy,fakty,którepoznaliśmy
wciąguswojegożycia.Wopisiepamięcidłu-
gotrwałejpiszemyUprzechowuje”,Uzawiera”,
Umagazynuje”,comożesprawiaćwrażenie,że
wszystko,codopamięciwchodzi,jestodkła-
dane.Prawdajesttaka,żekiedynp.sięgamy
dopamięciepizodycznej,tonaszewspomnie-
nieniejestUwyciągane”zpółkiwspomnień,
tylkokonstruowanenanowo.Powoduje
tonatymetapiebłędywtejrekonstrukcji
prowadzącenp.dofałszywychwspomnień
alboźlezapamiętanychepizodów.Wieluznas
madoświadczeniepolegającenazobaczeniu
polatachfilmu,któregoposzczególnesceny
zapamiętaliśmyzupełnieinaczej.
Łukaszewski
prezentuje
zestawienie
czynników,któredecydująotym,żedaną
rzeczzapamiętujemy.Każdyznichwprost
jestwykorzystywanywżyciutrenera.Pisze,
żezapamiętujemy:
•
wyrazistebodźce;lepiejzapamiętujemy
elementyintensywne,odróżniającesię
znaczącoodtła,kontrastowewzględem
innychinformacji,
•
sensownymateriał;lepiejradzimysobie
zzapamiętywanieminformacji,które
majądlanassens,sązrozumiałe,
•
użytecznątreść;łatwiejzapamiętujemy
elementy,codoktórychzachodzipodej-
rzenie,żewnajbliższejprzyszłościbędą
namprzydatne,
•
nastawienienazapamiętywanie;znacze-
niemadlanasczas,doktóregopowinni-
śmyzapamiętaćdanymateriał(okazuje
się,żeprzyśpieszeniezapowiedzianego
egzaminuokilkadni,jakiodłożeniego
okilkadninegatywniewpływanailość
zapamiętywanychelementów)21.
Zastanówmysięnakoniec,jakiejeszcze
praktycznekonsekwencjemadlatrenera
wiedzanatematmechanizmówpamięci.
Widzimywyraźnie,żewąskimgardłem
systemujestpamięćoperacyjna.Wniejje-
steśmywstanieutrzymaćnaraznajmniej-
sząliczbęelementów.Generalnezalecenie
mówizatemotym,żebyjejnieprzeciążać
wtrakciepracyzgrupą.Wartozadbać,aby
proponowaneaktywnościbyłydopasowane
domożliwościprzetwarzaniadanychpamięci
operacyjnej.
Skorowiemy,żepamięćoperacyjna
przetwarzanowąinformację,dopasowując
jejznaczeniadoelementówzakodowanych
jużwpamięcidługotrwałej,tonależyztego
właśniekorzystać,czyliprezentowaćnową
wiedzęwpowiązaniuztą,którąuczestnikjuż
21W.Łukaszewski(2011),Wielkiepytaniapsycholo-
gii.Gdańsk:GdańskieWydawnictwoPsychologiczne,
s.162–164.
