Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Zanimtrenerwejdziewrolę
•Facylitacjaspołecznaihamowaniespołeczne
Obydwazjawiskapojawiająsięwsytuacji,wktórejosobamawykonywaćzadaniawtowa-
rzystwiekogośdrugiego.Facylitacjaspołecznatoefektwzrostupoziomuwykonaniazadań
wywołanysamąobecnościąinnych.Zkoleihamowaniespołecznetoprocesodwrotny,
czylispadekjakościwykonaniazadańpodwpływemobecnościinnych18.
NajwięcejzawdzięczamywzakresierozumieniategozjawiskabadaniomGordona
Allporta.W1924rokuopisałonserięswoicheksperymentów,wktórychuczestnicywy-
konywalizadaniaumysłowesamodzielnielubwtowarzystwieinnejosobywykonującej
tosamozadanie.Coważne,zadaniabyływykonywaneniezależnieodsiebie,cooznacza,
żebadanizesobąniekonkurowali.WnioskiAllportabyłynastępujące.Obecnośćdrugiej
osobyułatwiaławykonywaniezadańprostych,apogarszałajakośćwykonaniazadańtrud-
niejszych.Oryginalnapracamajużprawie100lat,wpóźniejszychlatach,do1983roku,
obserwacjętępotwierdzonoponaddwieścierazywinnycheksperymentach.
Wliteraturzeformułowanowielesposobówwytłumaczeniategozjawiska.Ciekawajest
koncepcjaRobertaZajonca19.Stwierdziłon,żeobecnośćinnychosóbpowodujewzrostpo-
budzeniaimotywację,copowodujetendencjędowykazywaniasięzachowaniamidobrze
wyuczonymi,dominującymi.Te–jakłatwosiędomyślić–lepiejsprawdzająsięwzada-
niachjużopanowanych,czylidlanasłatwych.Wtrudniejszychzadaniachnaszereakcje
dominującesięnieprzydają,stądniższajakośćichwykonania.
18J.Strelau(2007),Psychologia.Podręcznikakademicki,tomIII.Gdańsk:GdańskieWydawnictwoPsychologiczne,
s.188–189.
19J.Strelau(2007),Psychologia.Podręcznikakademicki,tomIII.Gdańsk:GdańskieWydawnictwoPsychologiczne,
s.188.
Pamięć
Kiedyprowadzimyszkolenia,zależynamna
tym,żebyludziezapamiętalielementy,októ-
rychopowiadamy,abyjużpojegozakończe-
niumogliztychswoichwspomnieńkorzy-
staćwużytecznydlanichsposób.Posługując
sięfachowymjęzykiem,zależynamnawpro-
wadzeniudoichpamięcisensorycznejbodź-
ców,któreichpamięćoperacyjnaskonfrontu-
jezzasobamipamięcidługotrwałejistworzy
ztegoporcjęinformacji,któranastępniezo-
stanieprzeniesionadotrwałychzasobówpa-
mięcidługotrwałej.
Widzimywtymostatnimzdaniu,że
wprocesachzapamiętywaniabiorąudziałtrzy
rodzajepamięcilubtrzymagazynypamięci,
jakczasemsięjenazywa.Zaczynasięodpa-
mięcisensorycznej,którejzadaniejestproste:
utrzymaniewświadomościbodźca,którydo
nasdocieranatyledługo,żebypamięćopera-
cyjnamogłazadecydować,czywartosięnim
zajmowaćdalej.Coważne,każdyzmysłma
swójrejestrsensoryczny,którymwprowa-
dzanesąinformacjedopamięcioperacyjnej.
Bodziecwpamięcisensorycznejutrzymywa-
nyjestprzezułameksekundy,natyledługo,
żebymogłazostaćpodjętadecyzja,coznim
dalejzrobić.Aleteżnatylekrótko,żebyzrobić
miejscedlakolejnegobodźca,którysiępojawi.
Informacjatrafiaterazdopamięciopera-
cyjnej.Kiedyczytasztozdanie,topierwsze
jegosłowasąutrzymywanewpamięciopera-
cyjnejażdomomentu,wktórymskończysz
jeczytać20.Zjednejstronydocierajądoniej
informacjezpamięcisensorycznej,zdrugiej
20Taznakomitailustracjananapisanymzdaniu
pochodzizksiążkiP.Zimbardo,R.Johnson,V.McCann
(2010),Psychologia.Kluczowekoncepcje.Tłum.Aleksander
Wojciechowski,DorotaKarwowska,AleksandraGruszka-
Gosiewska.Warszawa:WydawnictwoNaukowePWN,
s.199.
