Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Karwat,Ozłośliwejdyskredytacji.Manipulowaniewizerunkiemprzeciwnika,Warszawa2006
ISBN978-83-01-14966-6,©byWNPWN2006
Krytykajakonarzędziewalki
45
wstosunkudorzeczywistychcechiwartościobiektu),gdyżsiłąrzeczypodporządkowana
jestbądźwsparciuczyjegośdziałaniaiuzasadnieniukońcowejpochwały,bądźznalezieniu
uzasadnieniadlanegacji.Jeślidlakrytykiżyczliwejipomocnejusterki,błędy,wadysą
powodemdokonstruktywnychpodpowiedziipoprawek,todlakrytykiniechętnejlub
wrogiejwpunkciewyjściatesamedefektysątytułemdodyskwalifikacji.
Schematnr2
Możliweintencjekrytyki
Kryterium
Własnezaanga-
żowaniewdany
problemlubspór
izainteresowanie
wokreślonych
ocenachiwnio-
skach
Stosunekdopod-
miotuocenianego
Dystanslubbrak
dystansudowłas-
nychwyobrażeń
Celeanalizy
ioceny,konkluzje
iichskutkidla
podmiotupodda-
negokrytyce
Rodzajkrytyki
Charakteranalizy/oceny
Dążeniedoustaleniarealnegostanurzeczy,sprawdze-
niaprawdziwościispójnościanalizowanychzałożeń
lubtez,zgodnościanalizowanychocenlubśrodków
wyrazuzkryteriamiistandardamiprzyjętymiwdanym
kręgu,zgodnościocenianychzamiarów,decyzjiidzia-
łańzustalonymizasadamispołecznymi,regułamigry;
przyzałożeniu,żeukierunkowanieiwynikwłasnejdo-
ciekliwościniejestskrępowanylubprzesądzonyprzez
własnekalkulacje,korzyści,obawy
Bezstronna
Dążeniedopotwierdzeniawłasnychwyobrażeń,ocze-
kiwań,roszczeń–nawetzacenęmniejlubbardziej
świadomejdeformacjiwobraziezjawisk,uproszczeń,
przemilczeń,złudzeń.Zadaniekrytykianalogicznejak
wmowieobrończejluboskarżycielskiej
Stronnicza
Zamiarwspomożeniacudzychwysiłków,zmyśląnie
tylkoowłasnym,alerównieżwspólnymicudzyminte-
resie,implikujący„odsiewanieziarnaodplew”
Życzliwa
Zamiarprzeszkodzenialubwogólezaszkodzenia,im-
plikujący„szukaniedziurywcałym”lub„wylewanie
dzieckazkąpielą”
Złośliwa
Podporządkowanadążeniudorzetelności,dozachowania
samokontroliiautokrytycyzmu,douzyskaniamożliwie
prawdziwegoobrazuprzedmiotuocenybezwzględuna
własneoczekiwania–iztegopowoduskupionanauchwy-
ceniurealnychproporcjiróżnychaspektówzjawiska
Przesądzonawswymzakresie,kierunkuiwynikuprzez
uprzedzeniepozytywneinegatywne;podporządkowa-
nazadaniuuzasadnieniastanowiskazgóryprzyjętego
–corzutujenajednostronnośćiwybiórczośćoptyki:
apologetycznejluboczerniającej
Nieuprzedzona
iwyważona
Tendencyjna
Podyktowanażyczliwościąchęćudoskonalenia,awtym
celuprzezwyciężeniabłędów,defektówwimięsukcesu
Pomocna(korektywna)
ocenianegoprzedsięwzięcia;warunkowaakceptacjaper
saldoopatrzonapoprawkami
Zamiarzdeprecjonowanialubwogóleprzekreślenia
wypowiedzi,czynu,dziełalubsamegoautora(spraw-
cy),próbawykluczeniapodmiotulubjegodokonań
zkręguuznaniaspołecznego–przezocenęnegatywną
Dyskwalifikacyjna
