Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Karwat,Ozłośliwejdyskredytacji.Manipulowaniewizerunkiemprzeciwnika,Warszawa2006
ISBN978-83-01-14966-6,©byWNPWN2006
42
CzęśćI.Krytykamerytorycznaachytranapastliwość
osiągasięefektwykrystalizowaniawłasnegopoglądu,skorygowaniaiuzupełnieniago,wzbogace-
niaiutwierdzenia27.
Tymsamymsztukapolemikiwymagarównieżdystansudosamegosiebie,auto-
krytycyzmu,rewizjiwłasnychuproszczeń,wysubtelnieniawłasnychargumentów.Rze-
czowakonfrontacjainieuniknionastycznośćzargumentacjądrugiejstronywymusza
nanaskrytycznąsamoocenęinastawienie„rozwojowe”.Wtymwypadkuchęćiszansa
zwycięstwanieskłaniadomegalomanii,aledospecyficznejczujności–dosprawdza-
nia,czywłasnąułomnościąmyślenia,rozumowania,wypowiedzi,własnymibłędami
nieułatwiamyzadaniaprzeciwnikowiwdyskusji.
Potojednak,żebykażdakonkretnapolemika,jakątoczymywnaszympowszednimżyciu,mogła
miećkształtisenszbliżonydoprzedstawianegotumodelu—musiwtrakciewymianyzdańna-
stąpićprawdziwakonfrontacjaprzeciwstawnychpoglądów.Zsytuacjątakąmamydoczynienia
wówczas,gdyzachodzirzeczowewyjaśnianieistniejącychsprzeczności,zestawianieodmiennych
racji,uwypuklanieichsłabychstronczyniedostatków,wskazywanienawewnętrznesprzeczności.
Odbywasiętoprzezporównywanieobupoglądów,analizowanieich,zestawianieróżniciwycią-
ganieztegonależytychwniosków28.
Niebezpowodusformułowanotakiezastrzeżenie.Dyskusjąipolemikąnieraz
wydajesię–aletylkowydajesię–dowolnakonfrontacja,np.demonstracjawzajem-
nejniechęci,konfliktu,złośliwości,sporyopierwszeństworozgrywanenapłaszczyź-
nieemocjonalnejlubczystorytualnejalboproceduralnejitd.Niemapolemikitam,
gdzieniemapoglądów.Wszczególnościniemajejwtedy,gdykrytykujesięnie
rzeczywiste,aleprzypisanekomuśpoglądylubdokonania,aniwtedy,gdysamkrytyk
niemapoglądów,aconajwyżejgłosijakieśkoniunkturalnielubwykorzystujejako
pretekst.
Dlaprzebieguiwynikupolemikiważnajestatmosfera,wjakiejsięonatoczy,orazkulturajej
uczestników.
Mówiącoatmosferzemamnamyśliswobodępostępowaniauczestników,poczuciewewnętrz-
negonieskrępowania,brakuzagrożeńiobaw.Ważnajestitakżedobrawolaobjawiającasię
wewspólnymdążeniudoprzezwyciężaniadotychczaswystępującychuprzedzeńiodrzuca-
niastereotypówfunkcjonującychwobrębiedanejproblematyki.Kulturapolemikiwyraża
sięwsposobieprowadzeniasporu,wdoborzeargumentówitaktownymichstosowaniu,
wstałymtraktowaniutegosporujakoswoistegonegatywnegowspółdziałaniazadwersarzem.
Współdziałanietakie,żebymogłobyćowocne,wymagaoduczestnikówstosowaniasiędo
niezbędnychformipewnegopoczuciawspółodpowiedzialnościzamożliwośćosiągnięciapo-
żądanegowyniku.
Powiektoś,żesątowymaganiazbytduże,bymogłybyćrealne.Jeślijednakniespełniamytych
warunków,nienazywajmynaszychkłótniiawanturpolemikami,takjakzmawianiasięzłodziejasz-
kównawspólny„skok”nienazywamynegocjacjamianiteżpyskówkiprzekupeknieokreślamyjako
filozoficznegodyskursu29.
27Tamże.
28Tamże,s.144.
29Tamże,s.144–145.
