Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CZĘŚĆI
I.POCHODZENIEJĘZYKAPOLSKIEGO
1.JĘZYKIINDOEUROPEJSKIE
Badaniahistorycznoporównawczewykazały,żewpiątym-czwartymtysiącleciu
p.n.e.,prawdopodobniewwynikumigracjiludówzterenuAzji,ukształtowałsięna
stepowychobszarachpołożonychnaddolnąWołgązespółetnicznymówiącyjęzy-
kiempraindoeuropejskim.Wciągunastępnychwiekówplemionaindoeuropejskie
zamieszkałycałąEuropęiznacznączęśćAzji.Wczwartymtysiącleciu,wskutek
wędrówekplemionpraindoeuropejskichichjęzykzacząłsięróżnicować,codopro-
wadziłonaprzełomieczwartegoitrzeciegotysiącleciap.n.e.dorozpadupie.wspól-
notyjęzykowej.
Wiadomości,któremamyojęzykupie.orazstadiachrozwojowychjęzykówin-
doeuropejskich,sątylkonaukowąhipotezą.Potrafimyjednakwyodrębnićkilka
narzeczytegojęzyka,powstającychwmiaręróżnicowaniakulturludnościnależącej
pierwotniedojednejwspólnotyetnicznej.Znarzeczytychwykształciłysiępóźniej
odrębnerodzinyjęzykowe:
1)Językianatolijskie(hetyckie)–wyszłyzużyciadopoczątkównaszejery.
Znanezzapisówzlat1900-1200p.n.e.zAzjiMniejszej.
2)Językitocharskie–zaginęływrazzcywilizacjąTocharówpoVIIIw.n.e.
WystępowałynaterenachTurkiestanuChińskiegoiwAzjiśrodkowej(Pamir).Naj-
starszezabytkipochodzązV-VIIIw.n.e.
3)Językiindyjskie–wrazzjęzykamiirańskimitworzyłyprzed1500r.p.n.e.
wspólnotęjęzykowo-kulturową.Zok.1500r.p.n.e.pochodząnajstarszetekstysa-
kralnezapisanewjęzykuwedyjskim,którymiędzyrokiem500p.n.e.a1000n.e.
przekształciłsięwsanskrytklasyczny.Ok.1000rokuzaczęłypowstawaćwspółcze-
snejęzykiIndiiiPakistanu,atakżejęzykcygańskiwEuropie.
4)Językiirańskie–bliskospokrewnionezpoprzednimi.Najstarszezapisypo-
chodzązVIw.p.n.e.;sątoświęteksięgiwyznawcówZaratustrynapisanewjęzyku
awestyjskim.Dogrupyirańskiejnależy,pozawspomnianymjęzykiemawestyjskim,
wymarłyjęzykstaroperskiorazdzisiejszejęzykinowoirańskie,np.języknowoper-
ski,afgański,osetyński,tadżycki,kurdyjski.
5)Językigreckie.Dziejetejrodzinyjęzykowejrozpoczynająsięok.3000r.
p.n.e.(okresmykeński).NajstarszezabytkipisaneodkrytonaKrecieok.1900r.
Dziśpozostałyztejgrupydialektygreckieijęzyknowogrecki.
7
