Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Samogłoskipolskiewedługichartykulacji
Wąskie
Średnie
Szerokie
i
e
Przednieipłaskie
y
ę
e
Środkowe
a
ę
ĕ
u
o
˛
Tylneiokrągłe
o
1.2.2.Grupy
*
tort,
*
tolt,
*
tert,
*
telt
Rozwójtychgrupomówionowrozdzialepoprzednim(zob.s.32).Tutajzwró-
cimyuwagęnawystępującejużwstaropolszczyźnieodstępstwaodtejprzestawki:
a)wBulliz1136r.jestimięDargoradobokDrogomysł;b)wśredniowieczubyło
częsteimięWarcisławihipokorystyczneWarsz(Warszawa)obokWrocisławihi-
pokorystycznegoWrosz(por.Wrocław);c)napisnagrobnywkatedrzegnieźnień-
skiejmaformęChabry,czyliCharbry;d)naPomorzumamylicznenazwyzgrupą
-ar-zamiast-ro-,np.Karwia,Starogard,Warblewo,Dargolewo;e)wgwarach
kaszubskich-ar-częste,np.warna,marz,mróz,,sarka,sroka,,ogard,ogród,;
f)uRejaspotykamyformy:karw,wół,obokkrowa.
Konsekwentniejprzebiegłazmianagrupy
*
tolt.Tylkownazwiejednejwsiwiel-
kopolskiejKołdrąbbrakprzestawkinało.Natomiastpodwpływemjęzykaczeskie-
gopowstaływstaropolszczyźnieformyoboczne,straż,alestp.stroża,Władysław
–Włodzisław,własny–włosny,władza–włodza,władać–włodać.
Wpływyruskiespowodowaływejściedojęzykapolskiegoformzpełnogłosem:
czereśnia,czereda,czeremcha,czerep,mereżka,nadwerężyć,zamiastpoświadczo-
negojeszczewXVw.czrześnia,czrzoda,czrzemcha,poXVw.nagłosoweczrz
zmieniłosięwtrz.
Wreszcieobokregularnejgrupytletmamyrównieżzdyspalatalizowanetłotpo
spółgłoskachszumiących,np.człon,szłom,żłób.
1.2.3.Rozwójsonantów
Wdobieprzedpiśmiennejwszystkiesonantyuległywokalizacji–zgłoskotwór-
czespółgłoskizmieniłysięwzwykłespółgłoski,awsąsiedztwiepowstałysamogło-
skipełne.Zgłoskotwórczemu
°
rodpowiadająwjęzykupolskimpołączenia
(,)
ar,er,
erz,azgłoskotwórczemu
°
l–grupyil,eł,ół,oł,uł,ło,łu,np.śmierć,targ,wierzba,
wilk,kiełbasa,żółty,pułk,słońce,dług,mo(ł)wa(zob.s.35-37).Wokalizację
sonantówmożnaodnieśćdotegosamegookresu,wktórymzachodziłprzegłos
lechicki,awięczasadniczafazategoprocesuprzypadałabyćmożenawiekX.
34
