Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zawartychwosoczu,kwaśna01-glikoproteinaorazlipoproteiny.Lekiocharakte-
rzekwasowymwykazująwysokiepowinowactwodowiązaniazalbuminami(np.
fenylbutazon);natomiastzwiązkimającecharakterzasadowywiążąsięgłównie
zkwaśną01-glikoproteinąilipoproteinami(np.propranolol).Stopieńwiązania
zbiałkamizależynietylkoodwłaściwościleku,aletakżezdolnościbiałkado
tworzeniakompleksów.Stopieńwiązaniazbiałkamistanowidlakażdegoleku
właściwośćcharakterystyczną.Lekzwiązanyzbiałkiemnieprzechodziprzezbło-
nybiologiczne,niewiążesięzreceptorem,nieulegametabolizmowi.Jestto
wiązanieodwracalne,aszybkośćuwalnianialekujestzależnaprzedewszystkim
odjegowłaściwościfizykochemicznych.Oduwalnianialekuzkompleksuzależy
szybkośćwystępowaniaefektufarmakologicznegoijegodalszeprzemiany.
Wtymmiejscunależyzwrócićuwagęnaproblemwiązaniazbiałkamiosocza
licznejgrupylekówoptycznieczynnych,stosowanychwformieracematów.Leki
będącezwiązkamioptycznieczynnyminieróżniąsięrozpuszczalnościąwwodzie
aniwlipidach.Stwierdzononatomiast,żebiałkaosocza,wiążącsięzlekami-
-racematami,mogąjerozdzielaćnaenancjomery.Białka,wskładktórychwcho-
dząchiralneresztyaminokwasowe(chiralnastrukturaII-rzędowa),tworząwnęki,
wktórychnastępujewiązanieleku.Mogąwtymmiejscuwystąpićróżnicewsile
wiązaniaposzczególnychenancjomerów,cowkonsekwencjiprowadzidoróżnic
wichdystrybucji.Stereoselektywnośćwiązaniazbiałkamiosoczawystępujeza-
równowprzypadkulekówocharakterzekwasowym(wiązaniezalbuminami),jak
izasadowym(wiązaniezkwaśną01-glikoproteiną).Zagadnieniate,odużymzna-
czeniupraktycznym,wostatnichlatachprzedmiotemszczegółowychopraco-
wań.
1.4.Mechanizmdziałanialeków
AlfredZejc
Wyjaśnieniemechanizmudziałanialekówjestzagadnieniemzłożonym.Działanie
lekuniejestbowiemwyłączniefunkcjąjegowłaściwościfizykochemicznychlub
jegobudowy,warunkującejłączeniesięcząsteczkisubstancjileczniczejzwłaści-
wymdlaniejflmiejscemnworganizmie,leczuzależnionejesttakżeodwielu
zmiennychczynników,np.masyciała,wiekuipłcichorego,stanuczynnościowe-
goposzczególnychnarządów,atakżewspółistnieniaróżnychchoróbistanuich
zaawansowania.Szybkośćprocesówwchłanianialeku,jegorozmieszczenieworga-
nizmie,biotransformacjaiwydalaniepozostajątakżewścisłymzwiązkuzdziała-
niem.
Leki,jakosubstancjeobudowiezwykleróżnejodstrukturwystępujących
wustroju,bardzozróżnicowanepodwzględembudowychemicznej,wprowadzone
doorganizmubiorąudziałwprocesachbiochemicznych,toczącychsięnieprze-
rwaniewkażdejkomórce,abydoprowadzićzakłóconewstanachpatologicznych
procesydostanuprawidłowego.Wyjaśnienie,wjakisposóbmatozachodzić,
gdzieleżypunktuchwytudziałanialeku,stanowiprzedmiotzainteresowaniawielu
13