Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przytoczoneprzykładyniewyczerpująwszystkichmożliwychprzemianche-
micznychprowadzącychdorozkładuleków.Szczególniewprzypadkuzwiązków
oskomplikowanejbudowiechemicznejmogąoneprzebiegaćwielokierunkowo,
zwytworzeniemlicznychpośrednichproduktówrozkładu.
Zprzemianchemicznych,którenieprowadząwistociedorozkładuleku,lecz
wpływająnazmniejszenieaktywnościfarmakologicznej,należyrównieżpamiętać
omożliwościprzemianprzestrzennych(sterycznych)wgrupachizomerówoptycz-
nych,geometrycznychczykonformacyjnych.Jakkolwiekniezawszedasięokre-
ślićprzyczynęzachodzącychprzemiansterycznych,wiadomo,żeczynnikamiprzy-
spieszającymitenprocesmogąbyć:światło,temperaturaiodczynśrodowiska.
Aktywnośćfarmakologicznaniektórychśrodkówleczniczychjestzwiąza-
natylkozjednąformąoptycznieczynnychizomerów(R(-)-adrenalina,1R,
2S(-)-efedryna).Wewnątrzcząsteczkoweprzegrupowaniepodstawnikówprzywę-
gluasymetrycznymprowadzidozjawiskaracemizacji,czemutowarzyszyzreguły
spadekaktywnościfarmakologicznej.Klasycznymprzykłademtegorodzajuprze-
mianymożebyćadrenalina,którejformalewoskrętnajestok.20-krotnieaktyw-
niejszaodprawoskrętnej.Naskutekracemizacjiaktywnośćmożesięzmniejszyć
dopołowy.CzynnikamiprzyspieszającymiracemizacjęsąjonyH+lubOH-.
Epimeryzacjachlortetracykliny,polegającanaprzemieszczeniuprzestrzennym
podstawnikówprzyC4,azachodzącawśrodowiskukwasowym,powodujespadek
aktywności(ok.20-krotny)naturalnejchlorotetracykliny:
Paryizomerówgeometrycznychlubkonformacyjnychwnormalnychwarun-
kachprzygotowanialubprzechowywanialekówsąstabilne,aichwzajemneprze-
mianysąmożliwejedyniepodostarczeniuznacznychilościenergii.Ztegowzglę-
duwrozważaniachogólnychnadtrwałościąlekówinvitroniesąbliżejrozpatry-
wane.
Znaczniebardziejzłożoneprocesyzachodząwwarunkachinvivo,gdyżsą
uzależnionenietylkoodbudowyiwłaściwościfizykochemicznychleku,ale
iwieluzmiennychczynnikówustrojowych.Lekpowprowadzeniudoorganizmu
musipokonaćwielebarierwpostacibłonbiologicznych,zanimdotrzedomiejsca
działania(np.doreceptora).Transportlekuprzezbłonyjestuzależnionyzjednej
10