Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
48
Częśćpierwsza.Prawocywilne–częśćogólna
prawazbywalne
iniezbywalne
prawaprze-
chodnie
inieprzechodnie
teżmamydoczynieniazsytuacją,gdyokreśloneprawomajątkowesłuży
ochronieinteresuosobistego(niemajątkowego),np.roszczenieozadość-
uczynieniepieniężnedochodzonewrazienaruszeniadobraosobistego.
●prawazbywalneiniezbywalne-kryteriumpodziałustanowidopusz-
czalnośćprzeniesieniaprawanainnypodmiotwdrodzeczynnościpraw-
nej.
Doprawzbywalnychnależyzdecydowanawiększośćmajątkowych
prawpodmiotowych.Wniektórychwypadkachprzepisyprawaprze-
widująniedopuszczalnośćzbywaniategotypupraw,np.użytkowania
(art.254k.c.),służebnościosobistej(art.300k.c.),prawapierwokupu
(art.602§1k.c.),prawadożywocia(art.912k.c.).Niemożnanatomiast
zmienićcharakteruprawapodmiotowego(zezbywalnegonaniezbywal-
ne)wdrodzeczynnościprawnej(art.57§1k.c.).
Prawaminiezbywalnymisąnatomiastwszystkieniemajątkoweprawa
podmiotoweorazpewna(niewielkazresztą)częśćprawmajątkowych,
którychniezbywalnośćwynikabądźzwoliustawodawcy(zob.podane
wyżejprzykłady),bądźzichnatury(np.prawodoalimentów).
Niekiedypowyższypodziałprzeprowadzasięwramachszerszegorozróżnie-
nianaprawaprzechodnieinieprzechodnie.Wtymdrugimwypadkuchodzi
oprawanietylkoniezbywalne,lecztakżetakie,któreniemogązarazemprzejść
nainnypodmiotwdrodzeinnychzdarzeń,np.wrazieśmierciuprawnionego
nieprzechodząnaspadkobierców(takicharaktermająm.in.,wmyślart.266
i299k.c.,użytkowanieprzezosobyfizyczneorazsłużebnośćosobista).
szczególne
Wramachklasyfikacjiprawpodmiotowychwartoteżwskazaćnaichszczególne
rodzajepraw
rodzaje,zwłaszcza:
podmiotowych
1)prawaakcesoryjne,któremogąpowstaćorazistniećtylkowzwiązku
zinnymiprawamiidlaktórychstanowiąoneszczególnewzmocnienie
(akcesoryjnycharaktermająnp.hipotekaorazzastaw,którezabezpiecza-
jąwierzytelność);
2)prawazwiązane,przysługującejedyniepodmiotowiokreślonegoinnego
prawa,np.uprawnionymztytułusłużebnościgruntowejmożebyćtylko
właścicielnieruchomościwładnącej;
3)ekspektatywy,zwanetakżeprawamipodmiotowymitymczasowymi,
oznaczająwistociepewnąsytuacjęprawnącharakteryzującąsięoczeki-
waniemnauzyskaniewprzyszłościprawapodmiotowego,przyczymnie
zostałyjeszczespełnionewszystkieprzesłanki,odktórychtouzyskanie
zależy;przykłademekspektatywyjestsytuacjaobdarowanego,któremu
zostajeprzyrzeczonadarowiznapodwarunkiemzawieszającym,albo
klientaprzedsiębiorcybudowlanego(tzw.dewelopera)oczekującegona
ustanowienieodrębnejwłasnościlokalu.
