Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
Częśćpierwsza.Prawocywilne–częśćogólna
Wewspółczesnejrzeczywistościszczególnegoznaczenianabierająstosunki
cywilnoprawnepowstającewzwiązkuzprowadzonąprzezróżnepodmioty
działalnościągospodarcząlubinnądziałalnościązawodową,polegającąm.in.
naprodukcjiorazwymianiedóbriusług.Stanowiąonepodstawęprofesjonal-
negoobrotucywilnoprawnego,dlategoteżmożemymówićoprofesjonalnych
stosunkachcywilnoprawnych.Charakteryzująsięonepewnąswoistościąznaj-
dującąodzwierciedleniewregulacjachKodeksucywilnego,wtymrównież
wjegoczęściogólnej.
1i2iElementystosunkucywilnoprawnego
Wkażdymstosunkucywilnoprawnymwyodrębniasiętrzyelementy:podmioty,
przedmiotitreść.
podmioty
stosunku
cywilno-
prawnego
podmioty
astrony
przedmiot
stosunku
cywilno-
prawnego
Podmiotamistosunkucywilnoprawnego(zamienniemówimyrównieżopod-
miotachprawacywilnego)są,oczymjużbyłamowa,osobyfizyczneiosoby
prawne,jakrównieżjednostkiorganizacyjneniebędąceosobamiprawnymi,
którymustawaprzyznajezdolnośćprawną.Kwalifikacjawyrażającasięwmoż-
nościbyciapodmiotemstosunkucywilnoprawnegookreślanajestmianem
podmiotowościprawnej.Okwalifikacjitejdecydujeprzepisprawa,przyczym
czynitowsposóbnastępujący:statuspodmiotuzostałprzyznanykażdemu
człowiekowi(przesądzawięcsamancechaczłowieczeństwa”),wodniesieniu
natomiastdojednostkiorganizacyjnej-ostatusiepodmioturozstrzygakażdo-
razowo(indywidualnie)wolaustawodawcy.Takwięckażdyczłowiektozarazem
osobafizyczna,aleniekażdajednostkaorganizacyjnazostałauznanazaosobę
prawnączychoćby(niebędąctakąosobą)wyposażonawzdolnośćprawną.
Podmiotystosunkucywilnoprawnegonazywanesątakżestronami,jednakmię-
dzyobydwomatymipojęciaminiemożnapostawićznakurówności.Wniemal
każdymstosunkumamybowiemdoczynieniajedyniezdwiemastronami;tylko
wyjątkowo,jaknp.wstosunkuwspółwłasnościczyspółkicywilnejstronmoże
byćwięcej.Każdązestronmożetworzyćnatomiastwiększaliczbapodmiotów,
np.kilkunajemcówwstosunkunajmu,poszkodowanych(wierzycieli)wsto-
sunkuodszkodowawczym,spadkobiercówwstosunkudziedziczenia.
Przedmiotemstosunkucywilnoprawnegojestwkażdymwypadkuokreślone
zachowaniepodmiotów.Najczęściejmaonopostaćjakiegośdziałania,alemoże
teżpolegaćnazaniechaniu.Wpewnychstosunkachcywilnoprawnychpojęciem
przedmiotuobejmujemyrównieżobiektymaterialne(np.rzeczywstosunku
własności)lubniematerialne(np.utwórwstosunkuzzakresuprawaautorskie-
go),którychwspomnianezachowaniedotyczy.
