Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
Częśćpierwsza.Prawocywilne–częśćogólna
Definicjeustawoweiprzepisyodsyłającerealizująpostulatpoprawnejlegislacji,
zwłaszczawzakresiezwięzłościiprzejrzystościpostanowieńaktunormatyw-
nego.
zwrotyniedo-
określone
klauzule
generalne
Zupełnieinnąfunkcjęmajądospełnieniazwrotyniedookreślone.Zmierzają
onedonadaniaprzepisomniezbędnejelastyczności,aprzeztopozostawienia
pewnegozakresuswobodyorganowistosującemuprawo.Ichcechącharaktery-
stycznąjestposługiwaniesiępojęciaminieostrymi.Zwrotaminiedookreślonymi
sąprzykładowo,zawartewpostanowieniachKodeksucywilnego,następujące
sformułowania:nustalonezwyczaje”(art.56),nzwykłytokczynności”(art.66
§2),npoważneniebezpieczeństwo”(art.87),nprzeciętnamiara”(art.144),nza-
kreszwykłegozarządu”(art.199),ndrobnedarowizny,zwyczajowowdanych
stosunkachprzyjęte”(art.994§1).Liczniewystępująteżonewunormowaniach
Kodeksurodzinnegoiopiekuńczego,np.nistotnesprawyrodziny”(art.24),
nważnepowody”(art.52§1),nprzemijającaprzeszkoda”(art.110§1)itp.
Wśródzwrotówniedookreślonychnawyróżnieniezasługujepewnaichgrupa,
noszącanazwęklauzulgeneralnych.Sątoprzepisyodwołującesiędoczynników
pozaprawnych(norm,ocen,wartości),którepowinienuwzględnićwswoim
rozstrzygnięciuorganstosującyprawo.Najpoważniejszeznaczeniewpolskim
prawiecywilnymmająklauzulegeneralnezasadwspółżyciaspołecznego,na
gruncieprawarodzinnegodużądoniosłośćzaśmaponadtoklauzuladobra
dziecka.
3i6iZasadywspółżyciaspołecznego
zasadywspół-
życiaspołecz-
nego
Mówiącozasadachwspółżyciaspołecznego,mamynamyślipewnereguły
postępowanianiebędącenormamiprawnymi.Częstoutożsamiasięowezasady
znormamimoralnymi,choćujęcietegorodzajunależyuznaćzazbytwąskie.Na
pewnobędąnimirównieżpewnezasadykształtującestosunkimiędzyludzkie,
któreniezawszedająsięocenićwkategoriachdobralubzła.Jednakżezwiązek
zasadwspółżyciaspołecznegoznormamimoralnymiwydajesięnajsilniejszy.
Niebędącnormamiprawnymi,niestanowiąoneźródłaprawa,aleichwpływna
obowiązywanienormprawnych,atakżeichwykładnięistosowaniejestznaczny.
Przedewszystkimustawodawcauznajezanagannezachowanienaruszające
zasadywspółżyciaspołecznego,wiążącniejednokrotnieztakimzachowaniem
ujemnekonsekwencjeprawne,np.art.5,art.58§2,art.94,1008k.c.,art.56
§2k.r.o.Zasadysłużąniekiedydościślejszegosprecyzowaniatreścistosunku
cywilnoprawnegolubprawapodmiotowego,np.art.56,140,354k.c.Ichważ-
nąfunkcjąjestteżswoistynudział”wkonstruowaniulubocenieprzesłanek
prowadzącychdopowstania,zmianylubustaniastosunkucywilnoprawnego,
