Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1.
Dysputaprzedkryzysowa:dobroczynność
niepublicznaczyopiekapubliczna?
Wokresieniepokojuspołecznego,kryzysugospodarczegowszczególności,
istniejeDwiększagotowośćdowspółpracypomiędzyorganizacjaminiedla
zysku,dlazyskuisektorempublicznym”1.Jednakpoczątkiniewydająsiętak
prostejakmogłobywynikaćztegostwierdzenia.
KiedyDodkryto”tędrugąpołowęspołeczeństwa2orazbiedęjakotaką,
nastąpiłtrudnymomentzaakceptowaniafaktu,żedarwinizmspołecznyjest
przeżytkiemprzeszłości.Zbiedytejwynikałym.in.problemyadaptacyjne
imigrantów,wpodnoszeniuogólnegopoziomuwykształcenia,poprawiewa-
runkówsanitarnych,obniżaniuwysokiegoodsetkaśmiertelnościwśródnowo-
rodków;liczbywypadkówprzemysłowych,rosnącejliczbysierotspołecznych
iwieleinnych.SpołeczeństwodrugiejdekadyXXw.stanęłoprzedtrudną
decyzjąwzięciaodpowiedzialnośćzatychDnieszczęśliwych”,problemem,któ-
rypowstałitym,ktopowiniensięnimizająćiwjakistopniu.Czypozostawić
tękwestiędorozstrzygnięciaprywatnejdobroczynności,czymożezainte-
resowaćadministracjękoniecznościązmian?RobertKelso,przewodniczący
1R.L.Payton,PhilanthropyinAction,w:Philanthropy.FourViews,red.R.L.Payton,NewBruns-
wick1988,s.9.
2OkreśleniepochodzizksiążkiJ.A.Riisa,HowtheOtherHalfLives.StudiesAmongtheTenements
ofNewYork,NewYork1971(wyd.1,1890).Byłotostudiumwarunkówpanującychwmiesz-
kaniachczynszowychNowegoJorkuwokresieogromnegonapływutzw.nowejimigracjize
środkowej,wschodniejipołudniowejEuropy,przedewszystkimRosjan,Żydów,Włochów,Po-
lakówiIrlandczyków.Byłatoszokującaprezentacjaogromnegozagęszczenia,niebezpieczeństwa
wpostaciepidemii,pożarówitp.Zatłoczenie,bieda,bezrobocie,desperacjaułatwiałyszerzenie
sięaktywnościkryminalnej,degeneracjiimoralnejaberracji,aprzecieżteprzytłaczającedane
niebrałypoduwagębezdomnych,porzuconychdzieci,bandzłodzieiiopryszków,prostytutek,
gangsterówiżebraków.RiiszostałuznanyzaprekursorademaskatorskiegostyluDmuckrake-
rów”,którzyporuszaliopiniępublicznądekadępóźniej.Książka,wzbogaconaowykonaneprzez
niegofotografie,szokowała,aleiporuszyławieleserc,pobudzającdodziałaniaspołecznego,
m.in.najpierwgubernatora,anastępnieprezydentaTheodoraRoosevelta,zainspirowanegodo
wprowadzaniareformwpostacitzw.minimumsocjalnegookreślającegogodneibezpieczne
warunkiżyciawmieszkaniachczynszowych.
