Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
DobroczynnaAmeryka.WalkazeskutkamiWielkiegoKryzysuwlatach1929–1937
koniecznejestspojrzenienaokresdo1937r.,kiedyzmianyfiskalne,polityka
antybiznesowaRooseveltaorazrecesja1937r.ukształtowałynegatywnerela-
cjepomiędzywielkimifundacjamiaadministracją.Wpierwszymrozdziale
koniecznebędzie,cooczywiste,cofnięciesiędokońcaXIXw.ipierwszych
dekadXXw.wceluukazania,jakrozwijałysięmetodypracyspołecznej,
aszczególnie,jakpostrzeganokoniecznośćzwiększeniaopiekipaństwa.
Stanbadań
Literaturęwykorzystanąwpracymożnapodzielićogólnienadwiegrupy:
dotyczącąsferyrządowejipoświęconąprywatnejorazpublicznejpomocybez-
pośredniej.Należyteżwspomnieć,iżznacznaliczbacytowanychmonografii
leżynapograniczuobuwymienionychwcześniejobszarówbadań,ponieważ
podejmująonedyskusjęnadźródłempowstawaniapaństwaopiekuńczego
iwprowadzaniareformspołecznych.
Dokonującwyboruliteratury,chciałamprzedewszystkimuniknąćjedno-
stronnychocenkryzysu,programówantykryzysowychczysamychprezyden-
tów-HooveraiRoosevelta.Dlazapewnieniajaknajpełniejszegoiobiektyw-
negoobrazupostanowiłamodwołaćsięzarównodopracneutralnychwwy-
dźwięku,jakisubiektywnychprezentacji.
Jeślichodziopublikacjenatematprzyczyn,przebieguiskutkówWielkie-
goKryzysu,NowegoŁaduczyzasadekonomiiKeynesa7,tojestichwyjątkowo
dużo.NaszczególnąuwagęzasługujejednaznajnowszychpublikacjiDavidaM.
Kennedy’ego8,którawsposóbobiektywny,aczodmiennyodpowszechnie
znanegopunktuwidzenia,oceniaprzebiegkryzysu.Odmienny,gdyżjaktwier-
dzisamautor,niesposóbznaleźćzwiązkówprzyczynowo-skutkowychmiędzy
krachemnagiełdzieakryzysem,NowyŁadzaśtegożkryzysuniezakończył,
leczjedynieopanowałpanującywkrajuchaos.Ponadto,jakomateriałuzupeł-
niający,wybranezostałydwieinne,wmiaręwspółczesnespojrzenianakryzys
gospodarczy:RobertaS.McElvaine’aiTomaH.Watkinsa9.AniKennedy,ani
McElvaineniezajmująsięjakimikolwiekzależnościamimiędzyprywatnąapub-
licznąpomocą.RównieżTomWatkinswswoimstudiumWielkiegoKryzy-
suzaledwiepodejmujetematograniczeń,jakimpodlegaładobroczynność
7Spośródwieluwybrałamjedną,prezentującąszczególnąperspektywęproblemu,amiano-
wicie:R.M.Collins,TheBusinessResponsetoKeynes,1929-1964,NewYork1981.Autorstarałsię
wniejprzybliżyćpodstawyprogramuJohnaMaynardaKeynesa.Ichistotąbyłaprostotawswej
rewolucyjności,októrejjedynienależało,wedługautora,poinformowaćprezydentaRoosevelta.
WartauwagijestwłaśniereakcjakręgówbiznesunaprogramKeynesa,choćopinieitubyły
podzielonenanegatywneibardzopozytywne.
8D.M.Kennedy,FreedomfromFear.TheAmericanPeopleinDepressionandWar,1929-1945,New
York1999.
9R.S.McElvaine,TheGreatDepression,1929-1941,NewYork1984;T.H.Watkins,TheGreat
Depression.Americainthe1930s,Boston-NewYork1993.
