Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
27
Zzestawieniategowynikam.in.,żewwieluregionachStanówZjedno-
czonychpoprostuniebyłojeszczeaktywniedziałającychfundacjilubdyspo-
nowałyoneniewielkimizasobamifinansowymi.Natomiastwtakichmiejscach
jakmiastoNowyJorkczystanNowyJorklubteżPensylwaniaiMassachusetts
ichliczbabyławręczimponująca,jaknatakniewielkieterytorium.Patrzącna
stanytypuTeksas,Maryland,FlorydaczyNebraska,gdzienieodnotowano
żadnychfundacjiprywatnychspełniającychwymienionepowyżejwarunki,
możemywnioskować,iżtegotypuprzykładówbyłowięcejidlategoteżorga-
nizacjeomawianewpóźniejszychrozdziałachskupionesąnaŚrodkowymZa-
chodzieiWschodnimWybrzeżu.
Nazakończeniepragnęzwrócićuwagęnafakt,iżbadaniafilantropiiido-
broczynności,mimożezapoczątkowanewodległejprzeszłości,należądosto-
sunkowomłodejdziedziny.Wprzypadkuprogramówfundacji,nowatorskich
rozwiązańsocjalnychorganizacjicharytatywnych,wysiłkówreformatorskich
itp.,pierwszepróbyujęciaprzekrojowegozostałypodjętenapoczątkulat60.
ubiegłegowieku,poprzebrzmiałymokresiemaccartyzmu.Następnadekada
zaowocowałaseriąbadańwpływureformypodatkowejz1969r.nadziałalność
filantropijną.Wkolejnymdzisięcioleciu,wrazzpierwszymipróbamiotwiera-
niaosobnychspecjalizacjiczynawetkierunkówwramachstudiówwyższych,
zaczętointeresowaćsięprofesjonalnąstronądobroczynności:zarządzaniem,
skutecznymmarketingiemobustron(dobroczyńcyibeneficjenta).Wostatnich
latachXXw.pojawiłasięproblematykawpływutrzeciegosektoranapozosta-
łe,relacjipaństwo-opiekaspołeczna,prywatnaczypubliczna.Zpozoruozna-
czaćtomogłopowrótdolat20.Tymrazemjednakpostawionepytaniabyły
odmienne.Niezastanawianosię,czyiwjakimstopniulubdokogonależeć
powinnyposzczególneobowiązki,alejakokreślićidealnepołożeniegranicy
pomiędzyDsurowym”amerykańskimkapitalizmemasocjalizującymisystema-
mispołecznyminiektórychkrajówzachodniejEuropy.
NatomiastwPolscedziedzinatajestzupełniemłoda,pomimodługoletniej
tradycjimiłosierdziaidobroczynności,organizacjepozarządowesądopiero
tworzone,nabierajądoświadczeniaikrzepnąwnowymsystemie.Ichlosprzy-
pieczętowują,takjakmiałotomiejscewStanachZjednoczonych,wahania
ekonomii,bogaceniesięlububożeniespołeczeństwa.Bardzoistotnymczyn-
nikiemwtymprocesietworzeniajestistnieniebądźbrakklasyśredniejoraz
tradycjispołecznościlokalnych.Samopomociwolontariatnierozerwalniezwią-
zanesązsystememkapitalistycznym,aprzeszłaepokaniestymulowałarozwo-
jutychdwóchwartościlubteżkreowałaDwymuszony”wzorzecDdobrowol-
nego”udzielaniasiędladobraspołeczeństwa.Ztychżepowodówtematyka
pracywydałamisięszczególniefrapująca.Pracatapoświęconajestnietylko
historiifilantropii,aleteżmobilizacjiwszelkichagencjispołecznychidobro-
czynnychwokresieWielkiegoKryzysu.Omawiarównieżpoczątkiamerykań-
skiegopaństwaopiekuńczego,któresątakodmienneodtychwPolsceczyna-
wetwEuropie.PośredniotłumaczyterozbieżnościmiędzywzorcamiDopieki”
