Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Powierzchownaanalizawstępów(lubpierwszychrozdziałów)wprzewodnikachmetodycznych,
ukierunkowanychprzedewszystkimnadostarczaniepraktycznychinformacjisłużącychwdrażaniuinkluzji,
ukazujedwiegłówneprzesłankiuzasadniająceichpowstanie.Obiewpisująsięwprzywołanewyżej
perspektywyMårtenaSödera.Pierwszazostajeukonstytuowananapodejściunormatywnym.Jej
uzasadnieniemsąprawakażdegoczłowiekawdostępiedoedukacjiorazakceptacjibezwzględu
naposiadanezdolnościiograniczenia26,druga–motywowanajestdoświadczeniamiwłasnymiautorów,
awzasadzieichbrakiemwmomencierozpoczynaniapracyzuczniamizniepełnosprawnością
wplacówkachogólnodostępnych27.Tozaśłączysięzperspektywąewaluacyjną,związanązefektywnym
organizowaniemwłączania.Wpraktyceobiegrupyprzesłanekprzenikająsięwzajemnieisłużą
konstruowaniukulturyinkluzji–budowaniuszkołydlawszystkich28.
Kolejnąkategoriąpojawiającąsięwdeskrypcjachzałożeńedukacjiinkluzyjnejjestwsparcie.Ponieważ
odgrywaonoistotnąrolęwprzyjętejkoncepcjibadawczej,awteoriiipraktyceinkluzjiprzypisujemusię
różnąrolę–poświęcammuniecowięcejmiejsca.Niemniejniemaonojużtakiegoznaczeniajak
wkoncepcjachkształceniaseparacyjnego.Przedewszystkimniejestkojarzoneztzw.pomocąspecjalną,
nacozwracauwagęm.in.GrzegorzSzumskiwcharakterystyceinkluzyjnegonurtuedukacji
specjalnej29.Przykłademtypowegopodejściawzakresietegozagadnieniajestcytowanyjużwcześniej
poglądPeteraMittera,wskazującynaudzielaniewsparcia„kiedyjestonokonieczne”30.To,jaksądzę,
wpewnymsensieodróżniakoncepcjęedukacjiinkluzyjnejodintegracyjnej31.Specjalnewsparcie(czasem
utożsamianezespecjalnąpomocą)jestzatemistotnymelementemróżnicującymmodeleedukacjiuczniów
zniepełnosprawnością.Zaprzykładmożeposłużyćjednaztypologiistrukturyorganizacyjnejkształcenia
omawianejgrupyuczniów,którejpunktemwyjściajestpytanie:jakwieleusługspecjalistycznegowsparcia
dostarczasięuczniomzespecjalnymipotrzebamiedukacyjnymi?Wzależnościododpowiedzipowstają
następującetypyedukacjitychuczniów:
•klasaogólnodostępna,bezspecjalnegowsparcia;
•klasaogólnodostępna,wklasiewsparcienauczycielaiuczniów;
•klasaogólnodostępnajakopodstawowa,częśćczasuwspecjalnejklasie;
•klasaspecjalnajakopodstawowa,częśćczasuwklasieogólnodostępnej:
•klasaspecjalna(całyczas);
•szkołaspecjalna(częśćczasu)–szkołaogólnodostępna(częśćczasu);
•szkołaspecjalna(całyczas)32.
Przytoczonatypologiazostałaukonstytuowananacontinuum:pełnainkluzja–pełnasegregacja.
Krzyżująsiętudwaczynniki:specjalistycznewsparcieorazmiejsceedukacji.Brakspecjalistycznego
wsparciatraktowanyjestjakowskaźnikpełniejszejinkluzji,ajegopojawieniesię–jakoelement
sprowadzającyedukacjębliżejsegregacji.Założenietowydajesięsłusznepodwarunkiemkojarzenia
edukacjiseparacyjnejzudzielaniemspecjalistycznejpomocy.Podobnezałożeniaznajdujemywinnych
typologiachporządkującychformyorganizacjikształceniauczniówzniepełnosprawnością33.
Myślenietozakorzenionejestwkojarzeniuseparacyjnego(segregacyjnego)modeluedukacji
zparadygmatembiologicznym(medycznym)niepełnosprawności,ainkluzyjnego
zespołecznym34.Obrazujeto,wsposóbniecostereotypowy,syntetycznailustracjakonsekwencjibudowania
kulturyedukacyjnejnawskazanychmodelach(zob.tabelanr1).
