Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
inkluzjiedukacyjnej
1.Wprowadzeniewproblematykę
Większośćopracowańdotyczącychedukacjiinkluzyjnejrozpoczynasięodstwierdzenia,
żesamopojęcieinkluzji,stosowanewodniesieniudoprocesówwychowaniaikształcenia,
jestwieloznaczne,niejasne,kontrowersyjne1.Wkonsekwencjibywaużywanewróżnychkonotacjach
nadającychmuznaczenia2:teoriinaukowej,koncepcjiprzemianedukacyjnych,ideologii,modeluedukacji,
koncepcjipracymetodycznej,organizacyjnej,zespołuwarunkówedukacji,zachodzącychprocesów,
paradygmatu3.Wdebatachnaukowychbywalokowanewsąsiedztwieintegracjiedukacyjnej,treściowo
łączonez:równością,akceptacjąinormalizacją,aprzeciwstawiane:wykluczeniu,ekskluzji,marginalizacji,
odrzuceniu,deprecjacji4.
Bogactwokonotacjiiujęćedukacjiinkluzyjnejzachęcadopróbichtypizacji.Wieleznichzostało
zaprezentowanychtakżewrodzimejliteraturze5.Ponieważsąoneogólniedostępne,wtymmiejscupomijam
ichszczegółowąprezentację(nawiązujęzaśdoniektórychznichwdalszejczęścipracy)ikoncentrujęsię
nawybranejtypologiiMelAinscowiSusieMiles,którzyanalizującbadania,podpojęcieminkluzji
edukacyjnejdostrzeglipięćnastępującychperspektyw:
•niepełnosprawnośći„specjalnepotrzebyedukacyjne”(ichistotąjestwłączanieuczniów
zniepełnosprawnościamiwgłównynurtkształceniapowszechnego);
•dyscyplinująca/porządkującaekskluzja(dotyczyprzeciwdziałaniawykluczaniuzeszkołyuczniów
sprawiającychproblemy);
•grupynarażonenaekskluzję(obejmujeproblematykęspołecznejinkluzji/integracjiuczniówześrodowisk
oniskimstatusiespołecznym);
•promocjaszkołydlawszystkich(odnosisiędobudowaniawszechstronnejszkołydlawszystkich);
•edukacjadlawszystkich(ujmujeproblemrozpowszechnianiaedukacjiwkrajach/środowiskach,gdzie
dostępdoniejjestograniczony–znoszenieanalfabetyzmuprzezzapewnianiewykształcenia)6.
Typologiata,chociażniedokońcaskładasięzrozłącznychzakresowoobszarów,pozwalaspojrzeć
nainkluzjęedukacyjnąwaspekciewieludefaworyzowanychgrup,przekraczateżtradycyjnegranice
pedagogikispecjalnej7.Zewzględunapodjętytematpracyiprowadzonewzwiązkuznimbadania
wcentrumzainteresowaniaprezentowanejrozprawypozostajewszczególnościperspektywainkluzji
edukacyjnejzawężonadopierwszegoiczwartegoznaczenia.Nieoznaczatojednakcałkowitego
marginalizowaniaproblematykiwypełniającejtreścipozostałychpunktów.Wszakinkluzja,cobędęstarałsię
wykazać,jestzjawiskiemiprocesemwpisującymsięwedukacjęwielomaperspektywami.
Ograniczanieproblematykiinkluzjidogrupyuczniówzorzeczonąpotrzebąkształceniaspecjalnego
bywaokreślanetakżemianemwąskiegoznaczeniainkluzji.Jejistotą,wuproszczonymujęciu,jest
włączanieuczniówzniepełnosprawnościamidogłównegonurtukształcenia,apodstawą–powszechna
zgodanatworzeniedlawszystkichuczniówodpowiednichwarunkówedukacjioraztraktowaniewszystkich
