Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
informacjiosytuacjiszkolnejuczniazlekkąniepełnosprawnościąintelektualnąwszkole
ogólnodostępnejpodkonieclatdziewięćdziesiątychubiegłegowieku.Kiedy
Wprowadzenie
Punktemwyjściaprezentowanychwtejksiążcebadańbyłzamiarzebraniapodstawowych
przygotowywałemkwestionariuszankietywroku1998,zamierzałemzgromadzićmateriał
natematwówczasjeszczeniezbytpopularnywpedagogicznychbadaniachnaukowych,pozostający
namarginesiedyskusjiwpisanychwsporyoefektywnośćiwartościrozwijającegosiękształcenia
integracyjnegoversusseparacyjnegouczniówzniepełnosprawnościami.Chociażzagadnienieobecności
uczniówzniepełnosprawnościąintelektualnąwszkołachogólnodostępnychpostrzegałemjakointeresujące
poznawczo,zcałąpewnościąniezdołałemwtedydostrzecjegoperspektywrozwoju.Samopojęcieedukacji
inkluzyjnejwnaszymkrajuwydawałosiędopieroprzedzieraćdoszerszychdyskursównaukowych,
akategoriakulturyszkołyinkluzyjnejbyłapozazasięgiemmojejwiedzyoszkole.Zperspektywy
dwudziestulatmyślenieoówczesnejkulturzeszkoływłączającejwydajesięprowizoryczneiprymitywne.
Trudnojednakzaprzeczyćistnieniajejnamiastki.Wszak–jakpiszeGeorgSimmel–kulturazakłada,
żeistniejecoś,coznajdowałosięprzedswoimpojawieniemsięwstanieniekulturowym–właśniewstanie
„naturalnym”1.Dodałbym,żetakżewstanieniekultywowanymświadomie.Możnazatemprzyjąć,żekultura
naturalnejinkluzji(wyznaczanaprzedewszystkimprzezfizycznąobecnośćuczniazniepełnosprawnością
wszkolepowszechnej)byławłaśniepierwowzoremtego,codziśokreślamymianemkulturyszkołydla
wszystkich.Wieleczynników(społecznych,politycznych,religijnych,ekonomicznych,naukowych)
sprawiło,żetenstan„naturalny”przerodziłsięwszerokinurt,odgrywającydziśniezmiernieważnąrolę
wedukacjiomawianejgrupyuczniów,azarazemstałsiępodmiotemwieluopracowańnaukowych.Obecnie
pojęcieszkołyinkluzyjnejijejkulturywypełnionejestwielomakategoriaminaukowymiinasyconedanymi
empirycznymipozwalającymiwsposóbznaczniebardziejdojrzałyspojrzećnajejprzemiany,istotę
iznaczenie.
Inkluzjaedukacyjnaniejestnurtemwewnętrzniespójnym,jakwieleinnychnurtówkształcenia
iwychowaniapodlegaprzemianomirozwarstwieniom.Możnaprzyjąć(costaramsięuzasadnić
wpierwszychrozdziałachpracy),żeistniejejednakjejpewnekontinuumrozwojowe.Obrazujejeprzejście
odinkluzjinaturalnej(pozbawionejteoretycznychpodstawnaukowych,wpraktycewięcopartejnaintuicji
iwiedzypotocznej)przezinkluzjęrekonstrukcyjną(stanowiącąnadbudowęedukacjispecjalnej,czerpiącą
takżewielezzałożeńintegracjiedukacyjnej)poinkluzjędekonstrukcyjną(odrzucającąwiedzę
idoświadczeniawypracowanewobszarzepedagogikispecjalnej).Chociażpełnejwartościpraktycznejtej
ostatniejniejestempewien,tojednaksądzę,żestanowionakolejnyetapewolucjiomawianejformy
kształcenia.
Podstawowymcelempracyjestukazaniewybranychaspektówprzemiansytuacjiedukacyjnejuczniazlekką
niepełnosprawnościąintelektualną,przedewszystkimwczasieswoistegoprzesilenianurtunaturalnego
irekonstrukcyjnego.Okreszbieraniadanych(międzyrokiem1999a2014)wpisujesięwprzemiany
spowodowanesłabnącądominacjąnaturalnego(intuicyjnegoinierzadkostereotypowego)postrzegania
uczniazniepełnosprawnościąwszkoleogólnodostępnejimającenaceluuwydatnianiejegospecjalnych
potrzeb–działańtypowychdlarekonstrukcyjnegonurtuinkluzjiedukacyjnej.Wykorzystanenarzędzie
