Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Admiratorzymetodyformalnejzanajwiększeosiągnięciewspółczesnejlogiki
uważająfakt,żecałkowicieusunęłaonazpolarozważańczynniksubiektyw-
ny:wlogiceformalnejwszystkienajważniejszezagadnieniasprowadzająsiędo
formzdań.Wnioskowaniededukcyjnejestpoprawne,jeślidasięsprowadzić
doczystojęzykowychtransformacji.Jednakżewnioskowanianiededukcyjne
(atakżewnioskowaniadedukcyjnewmatematycznejpraktyce!)odwołująsię
niedoformzdań,aledowyobraźniiwiedzy.Rozumowaniaprezentowane
wjęzykunaturalnymodwołująsiędoznaczeńzdań.
Naszapraktycznawiedzaotym,jakpowstająznaczeniazdańwjęzykunatu-
ralnym,jestciągleniewielka,żebyniepowiedziećnwzasadzieżadna”.Wiemy,
żeprostyformalno-logicznymodelniematuzastosowania,boznaczeniazdań
wjęzykunaturalnymzależąodkontekstuzarównojęzykowego,jakisytuacyj-
nego,sąnieostreizmiennewczasie.Wtejsytuacjitrudnosobiewyobrazić,
żebyzajęciazpraktykilogicznegomyśleniaiargumentacjinieodwoływałysię
doczynnikówsubiektywnych,domyśliiwyobraźniwnioskującego,awszcze-
gólnościdonaszegorozumieniazdańjęzykanaturalnego.Tobardzooddala
nasodścisłości,odlogikiformalnej,odmetodmatematycznych.Wykładbę-
dzieosprawach,któremająwielenieścisłychiniejasnychaspektów.Student
kierunkuścisłegomadowyborualborezygnacjęzezgłębianiategotypupro-
blemów,albowejściewdziedzinęsprawnieścisłychiniejasnych,aprzecież
ważnych,ipodjęciepróbyuporządkowaniatychspraw,uściślenianatyle,na
ilesięda.Tędrugąmożliwośćwybrałautortejksiążki.
Odrzucenieformalnegopodejściadozagadnieńrozumowaniaiwnioskowania
nieoznaczajednakodrzuceniadążeniadoszczególnejdyscyplinyijasności
wrozumowaniu,charakterystycznejdlamatematykiinaukścisłych.Wręcz
przeciwnie.Wtympodręcznikuodwołujemysięprzedewszystkimdometod
isposobówrozumowaniastosowanychwmatematyce.Różnicajesttaka,że
zamiastformalnegomodelumatematykiidowodumatematycznegozawzór
bierzemyrzeczywistesposobymatematycznegorozumowaniastosowane
wpraktyce.
Zbrakurozstrzygnięćwielupodstawowychproblemówodwołujemysięteż
dozdrowegorozsądku.Ponieważreputacjazdrowegorozsądkuniejestjed-
noznaczna(wśródfilozofówinaukowców),więcpodkreślam,żemamna
myślizdrowyrozsądekwmożliwienajbardziejszlachetnymrozumieniutego
terminu,wktórymoznaczaonpewiensceptycyzm,krytycyzm,nieufnośćdo
niejasnychwywodówisformułowań,alerównieżotwartośćnaodmiennepo-
glądy,wyciąganiepraktycznychwnioskówzdorobkunauki,zjejsukcesów
iporażek,wktórymcałanaukajest,jaktookreślająQuineiPopper,nprze-
dłużeniemzdrowegorozsądku”.Takrozumianyzdrowyrozsądekreprezento-
wałwmoimmniemaniuKartezjusz.Współgratozeszczególnymznaczeniem,
którerozumowaniomzdroworozsądkowymzaczęliprzypisywaćbadacze
12
