Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
uczaniuprawabyłaszczególnieostrokrytykowanawwiekuOświecenia.
RewaloryzacjaprawarzymskiegonastąpiławXIXwieku,gdyzostałoono
uznanejakopodstawawielkichkodyfikacjiprawaprywatnego.WXXwie-
kumożnabyłoobserwowaćeliminowanietegoprzedmiotuwpaństwach
totalitarnych(ZwiązkuRadzieckimihitlerowskiejIIIRzeszy),czywwielu
współczesnychpaństwachdemokratycznych,wktórychzwyciężyłakon-
cepcjakształceniawyspecjalizowanychUtechnikówprawa”.WwiekuXXI
musinastąpićrewaloryzacjaprawarzymskiegoijegoprzydatności,takdla
dążeńdounifikacjiprawawjednoczącejsięEuropie,jakdlaznalezienia
możliwościlepszegoporozumieniapomiędzyprawnikamiwykształcony-
miwróżnychsystemachprawnych.
WedlesłówIheringatrzyrazyRzymnarzuciłsweprawaludomświa-
ta:pierwszyrazsiłąswejbroni,drugiprzezjednośćKościoła,trzeciprzez
recepcjęprawarzymskiegowśredniowieczu.
Procesrecepcjiprawarzymskiegonieskończyłsięjednakwśrednio-
wieczu,lecztrwadoczasówdzisiejszych.Przykłademmogąbyćdzisiejsze
marzeniaoparcialegislacjiwkrajachbyłegosocjalizmurealnegonaprawie
rzymskim.Potwierdzeniemtegomogąbyćtakliczneostatniokongresy
prawarzymskiego,organizowanewbyłymZSRR,poczynającodMoskwy,
przezDuszanbepoWładywostokiIrkuck.Równieżtoczonewspółcze-
śniedyskusjenadkształtemprzyszłegoprawaeuropejskiegouwzględniają
obecnośćwnimelementówwywodzącychsięzprawarzymskiego.
Praworzymskie,wswejwarstwiepublicznoprawnej,stanowiłoin-
strumentsłużącydopodbudowaniaideicontinuatioimperiicesarzyrzym-
skichiKościoła.Zapewniałoonociągłośćprocesuhistorycznego,spajając
możenajsilniejświatstarożytnyześredniowiecznym.Jeszczewokresie
średniowieczazaczęłysięjednakrozwijaćstudianadprywatystyczną
warstwąprawarzymskiego.Dlabolońskichglosatorów,którzyodkryli
bogactwomyśliprawniczejzawartejwDigestachjustyniańskich,dzieło
Justyniana(mimożewciążbyłotraktowanejakoksięgaświęta,odbijająca
nieantyczny,leczaktualnyobrazświata)stałosięprzedmiotemdogłęb-
nejanalizyfilologicznejisystemowej.Dlakomentatorówopracowane
przezglosatorówpraworzymskiestałosięinstrumentemsłużącymdo
rozwiązywaniaaktualnychpotrzebobrotuprawnego.Wprowadzenie
przezkomentatorówdoprawajustyniańskiegoelementówprawastatu-
towegomiastwłoskichdawałomożnośćpraktycznegostosowaniaprawa
rzymskiego.
15