Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Termintenbywazresztąużywanywrozmaitychznaczeniach.Przez
Upraworzymskie”możnarozumiećprawostarożytnegoRzymu,którego
rozwójmożemyśledzićnaprzestrzeniponad1000latznanejnamhistorii
starożytnejcivitasromana,poczynającodustawyXIItabliczpołowyVwie-
kup.n.e.,dokodyfikacjiJustynianazVIwiekun.e.
TerminUpraworzymskie”możerównieżoznaczaćtradycjęromani-
styczną,któraprzezwiekiiróżneszkołyprawniczewpływałanaformowa-
niesięgłówniealenietylkoeuropejskiegoprawaprywatnego.
Naukaprawarzymskiegostanowiteżważnyelementwspółczesnego
wykształceniaprawniczego.Pozwalazrozumiećpodstawy,naktórychopie-
rająsięinstytucjeprawawspółczesnego,itoniezależnieodtego,czystano-
wiąoneprzejęcierozwiązańrzymskich,czyteżichprzeciwieństwem.
UPraworzymskie”jestwreszcieczęstopojmowanejakoideanieodpo-
wiadającażadnemukonkretnemuporządkowiprawnemu.Wtymznacze-
niu,określanymjakoUromanizm”(włoskieromanesimo),praworzymskie
dlajednychjestniedościgłymwzorem,naktórymopieraćsiępowinny
współczesnerozwiązaniaprawne,dlainnychnatomisatsynonimemzłego
prawa,któremunależysięprzeciwstawiać.
Toostatnieznaczeniepojawiasięczęstowewspółczesnychdysku-
sjachnadprawemrzymskimijegoroląwformowaniukulturyprawnej
orazwedukacjiprawniczej.Praworzymskiebyłopostrzeganeprzezjed-
nychjakoidealnywzorzecstanowiącywyrazprawanaturalnegoipodsta-
całejwiedzyprawniczej;przezinnychjakoprzykładprawaniejasne-
go,zagmatwanego,nieetycznego,którepowinnobyćzastąpioneprawem
nowym,słusznymiracjonalnym.Przykłademtakiego,irracjonalnegopo-
dejściadoprawarzymskiegomożebyćstosunekdoniegowpaństwach
totalitarnych.Wichideologiipraworzymskiegrałoczęstorolęmitycznego
wrogalubprzyjaciela.
Równieżwpolskimwspółczesnymżyciupublicznymsłychaćgłosy
polityków,mającychniewielkiepojęcieoprawierzymskim,powołujących
sięnawartościuznaneprzezpraworzymskie,abyuzasadnićsweracje,
którychzwiązekzprawemrzymskimjestraczejwątpliwy.Przykładem
niechbędzieposługiwaniesięterminemUpraworzymskie”wpolskichde-
batachpolitycznychiparlamentarnych.
Oddłuższegojużczasuzajmujęsięzagadnieniemwpływuprawa
rzymskiegonaformowaniewspółczesnejkulturyprawnej.Zajmujęsię
równieżzagadnieniempoglądównapraworzymskieiznaczeniemjego
nauczanianastudiachprawniczych.Przydatnośćprawarzymskiegowna-
14