Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałII:TworzenieprawdziwychGalicjan
43
przedpomysłamiGoëssa,byćmożewzwiązkuzkolejnymirozbiorami,które
oddalałyperspektywęrychłegopowrotuziemzabranychdoRzeczpospolitej,
niektórzymieszkańcyregionupotrafilizestawiaćzesobąnieprzystającezrazu
elementytożsamościowe,jakokreślonaidentyfikacjanarodowa,związekzpro-
wincjąorazwiernośćwobeccesarza.Wobectegoniebędziechybabłędnąteza,
żestworzenienowejkrainy,którazpunktuwidzeniaHabsburgówdomagała
sięintegracjizresztąpaństwa,aktywowałodwafenomeny.Zjednejstrony,
odgórneprocesy,mającenacelutożsamościowąadaptacjęmieszkańców
dozmienionychwarunkówgeopolitycznych,wynikającezpotrzebyosłabienia
tendencji,któreTimothySnydernazwałnprzeciw-integracyjnymi”78.Zdru-
giejstrony,procesyoddolne,polegającenasamoadaptacjiludnościregionu
dobyciaGalicjanami,inspirowaneprzezrozmaitepowody,odobojętności
ikonformizmupoprzekonanie,żekontradykcjewpisanewtożsamośćgali-
cyjskąparadoksalniepozwoląprzetrwaćpierwiastkowinarodowemu.
Wróćmydowłaściwegotożsamościgalicyjskiejukładubliskościidystansu.
Wolftwierdzi,żeżywiłasięonanideologiąrekoncyliacji”79,czyligodzeniem
różnychzwiązkówilojalności.Zjawiskotomogłopolegaćnałączeniuper-
spektywyniemieckiejzpolską,anawetrusińską,żydowskąlubinną-zazwy-
czajwłoniehabsburskiegobiurokratyzmu,wtensposóbbowiemrealizowało
sięgłównie,choćniewyłącznie,wprzypadkuurzędnikówprzysyłanychprzez
Wiedeńdoprowincji.IchprzedstawicielaopisałwliteraturzepolskiejJanLam.
WykreowanyprzezpisarzawWielkimświecieCapowicWacławPrecliczek,
pochodzącyzCzechbiurokratahabsburskiniższegoszczebla,włodarzmałego
galicyjskiegomiasteczka,najpierwokreślasięjakonbiedererDeutscher”,potem,
wrazzezmianamipolitycznychwiatrów,jakoRusiniPolak,bywkońcu
powiedziećosobie:ndenichbineigentlicheinGalizianer”80.Polskimczytel-
nikom-zewzględunasposóbprezentacjiPrecliczka:bardzoobrazowy,acz
pozbawionyautorskiejsympatii-możesięwydawać,żestanowiłonreprezen-
tatywnyegzemplarztypubiurokratyczno-galicyjskiego,oscylującegomiędzy
różnymiidentyfikacjami81.Wistocieówtypmiałjednakiinnych,realnych
78Por.T.Snyder,Integration,Counter-Integration,Disintegration,nIWMPost”2012/2013,
nr111,s.3.
79L.Wolf,TeIdeaofGalicia...,s.261.
80Por.J.Lam,WielkiświatCapowic.Powieśćspołeczna,Lwów1873,s.57,91,152,157.Jak
wiadomo,wfinalepowieściPrecliczekjeszczerazmodyfikujeswojąautoidentyfikacjęinazywa
sięSłowianinem;por.tamże,s.204.
81StereotyptenpowtarzaM.Krajkowski,Polacy,GalicjanieiInni.Konstrukcjetożsamościowe
wpiśmiennictwiegalicyjskimwpoczątkowymokresieautonomii,,w:(P)ozaborach,(p)owojnie,
(p)oPRL.Polskidyskurspostzależnościowydawniejidziś,red.H.Gosk,E.Kraskowska,Kraków
2013,s.46:nWykpiwanaprzezLamafigurawynarodowionegobiurokratymożebyćchyba
jednocześnieuznananietylkozatypspecyficzniegalicyjski,leczcharakterystycznydlacałejwie-
lonarodowejmonarchii,niezdolnejdowykształceniajednej,klarownejtożsamościnarodowej”.
