Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Częśćwprowadzająca:GalicjawAustrii
leczrównieżzewspólnotąregionalną(galicyjską)iwspólnotąobywatelską
imperium-miałyonecharakterpierwszoplanowy34.Nawetwszelakogdy
wykształciłysięinneafiliacje,interesującemniewięzizachowałydużąwagę
dlawiększościGalicjan.Wokresiemiędzywojennym-gdynodrębnelokalne
rzeczywistości”35wdawnejwschodniejGalicjistałysięukładamipełnymi
antagonizmów-hierarchiaiokreślonaformułarelacjispołecznychopartych
wdużejmierzenakontaktachwciążpozwalałyutrzymaćteukładywpewnej
równowadzelubuchronićprzedpełnądezintegracją.Niezawsze,byćmoże
nawetnieczęsto,aleprzynajmniejczasami.Wskazująnatonajnowszebadania
OlgiLinkiewicz36,któreokażąsiędlamnieważnewdalszychczęściachksiążki.
Podrugie,GalicjawzestawieniuzDolnąAustrią,CzechamiczyMorawami
stanowiłaregionzacofany,porównywalnynp.zDalmacją.LarryWolfpoka-
zał,wjakisposóbprowincjawrazzcałąEuropąWschodniąstałasięobiektem
modelowaniazgodnegozimperialnymipotrzebamiZachoduorazkategoriami
oświeceniowejgeografiikulturowejjakoprzestrzeńniesprawiedliwościspo-
łecznychgraniczącychzbarbarzyństwem,chaosuinędzy37.Alenędzaregionu
niebyłajedynieobrazemzrelacjipodróżniczychspisywanychprzezprzyby-
szówzzachodnichziem,którymiałuzasadniaćpotrzebęmisjicywilizacyjnej38.
WujęciuStanisławaSzczepanowskiegookazałasięmierzalna-nwcyfrach”39.
Nawetjeśli-atakiejestzdanieniektórychwspółczesnychbadaczy40-część
danychprzytoczonychprzezekonomistętrudnodziśzweryfikowaćnaukowo,
34StanisławPigoń,urodzonyw1885r.wKomborni,wspominał,żepolskiejświadomości
narodowejniewyniósłzdomu,ponieważwokresiejegodzieciństwaniemiałjejjeszczeani
jegoojciec,aninniktzjegorówieśników”,aninawetemigranciwracającydoGalicjizAme-
ryki;ciostatni-wedlesłówPigonia-jeśliodczuwalitęsknotę,tondoojcowizny,doswojej
wsiczyparafii,jeszczeniedoPolski,nawetniedojejułamka,niedoGalicji.Wracającnie
przywozilizatemzsobąobudzonejświadomościnarodowej.Acóżdopieroci,copozawieś
niewyglądali?”,S.Pigoń,ZKomborniwświat.Wspomnieniamłodości,wstępioprac.C.Kłak,
Warszawa1984,s.158.
35OdwołujęsiędokategoriiTimothy’egoSnydera-woryginale:nalocalrealityunto
itself”-zastosowanejwpracyTeReconstructionofNations.Poland,Ukraine,Lithuania,
Belarus,1569-1999,NewHaven-London2003,s.153(przeł.J.W.).
36Por.O.Linkiewicz,Lokalnośćinacjonalizm.SpołecznościwiejskiewGalicjiWschodniej
wdwudziestoleciumiędzywojennym,Kraków2018.
37Por.L.Wolf,InventingEasternEurope.TeMapofCivilizationontheMindofthe
Enlightenment,Stanford1994;przekładwydanyjużpoopracowaniuniniejszejczęściksiążki:
WynalezienieEuropyWschodniej.MapacywilizacjiwdobieOświecenia,przeł.T.Bieroń,Kraków
2020;por.tegoż,TeIdeaofGalicia...,zwł.s.13-62,136-141,160,335-336,353,370,374.
38SzerokonatemattychrelacjipiszeM.Kłańska,DalekoodWiednia.Galicjawoczach
pisarzyniemieckojęzycznych1772-1918,Kraków1991.
39Por.S.Szczepanowski,NędzaGalicyiwcyfrachiprogramenergicznegorozwojugospo-
darstwakrajowego,Lwów1888.
40Por.M.Śliwa,Nędzagalicyjska.Mitirzeczywistość,w:Historiaipolityka,red.W.Bonu-
siak,J.Buszko,Rzeszów1994(GalicjaiJejDziedzictwo,1),s.145-155.
