Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
86
Częśćwprowadzająca:GalicjawAustrii
JakKoźmianwyróżniałnróżnestopniebytunarodowego”248,takGalicjanie
miewaliróżnestopnietożsamości-jeszczeraz:lokalny,regionalny,imperialny,
narodowy-któretworzyłyswoistądrabinęalbohierarchięidentyfikacyjną,
ajednocześniezajmowaływniejzmiennemiejsca.
Jakpisałam,ostateczniegóręwhierarchiitożsamościniemałejgrupy
Galicjanwzięłyzwiązkizokreślonąwspólnotąnarodową.Nieoznaczatojed-
nak,żeinneafiliacjepoprostuzniknęły.Więziłącząceludziróżnychkultur,
języków,wyznańinarodowościwukładachlokalnych-choćnadszarpnięte
przezWielkąWojnę-wznacznymstopniująprzetrwały.Nasilającejsięero-
zji,zwłaszczawbyłejwschodniejGalicji,któramiałazasobądoświadczenie
wojnypolsko-ukraińskiejipogromów,uległydopierowlatachdwudziestych
itrzydziestychXXw.,bytragicznegowskutkachrozpadudoczekaćsięwcza-
sieIIwojnyświatowej.Tożsamośćgalicyjska-byłaotymmowa-okazała
sięmiećżywotność,którejchybaniktsięponiejniespodziewał,idodziś
znajdujeentuzjastówwregionie,otakodmienionymprzecieżobliczugeopo-
litycznym,orazdalekopozanim.Rachubyisympatiezwiązanezimperium
Habsburgów-otymmówiłamtakże-pojegoupadkubyłytylkoomamami
lubwspomnieniami,aleznajdowalisiętacy,którzyulegaliichczarowi.Wnaj-
większymstopniuowerachubyisympatieprzejawialiStańczycy;niemożna
wykluczyć,żewieluznichdługopo1918r.trzymałowszafachurzędnicze
habsburskieuniformy.Alejakracewybuchałyteżnostalgieniespodziewane,
wynikającezrozczarowaniarzeczywistościąodrodzonegopaństwapolskiego.
Ot,przypomnijmysobiespotkanieinteligencjipolskiejwwarszawskimsalo-
niepaniBarczewskiejpoodzyskaniuniepodległości,opisaneprzezPiotra
ChoynowskiegowpowieściDomwśródmieściu.Jedenzgości,panAdam,który
kiedyśbywałnmiędzyTarnowemaWiedniem”,alenaplanieakcjiteraźniejszej
utworujestjużtylkoemigrantemznieistniejącegoimperiumHabsburgów,
bulwersujesię:nMusządaćdodateknagwiazdkę.Boinaczejktóżbydlatakich
dziadówrobił?Przedwojnąmiałemsiedemdziesiątreńskichiżyłemjakhra-
bia.Słowohonoru!WKrynicybywałosięcoroku,wZakopanemwnaj-
pierwszychpensjonatach”249.Ilutakichhrabiów,prawdziwychluburojonych,
tęskniłoza70czarno-żółtymireńskimi,abyniendziadować”wwolnejPolsce?
Zapewneniejeden.
Wymienionezjawiskastanowiłyprzejawszerszegofenomenu,naktóry
zwróciłuwagęJudson.Zwyczaje,procedury,instytucjeisystemprawny,odzie-
dziczonepoupadłejmonarchii,przeżyłyjąiprzejawiałytrwałośćwzupełnie
innychwspólnotachiwarunkachpaństwsukcesyjnych,costanowiłozresztą
ważnypowód,dlaktóregokrajewyłonionezimperiumstarałysięwykazać,
248Tamże,s.214.
249P.Choynowski,Domwśródmieściu,Warszawa1924,s.98.
