Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Słowowstępne
Polskiegowparlamencieaustriackim-poświęciłobszerneopracowanie
podtakimsamymtytułemhistorykHaraldBinder.Badaczomówiłwnimdwa
znaczeniaRadyPaństwajakonmiejscagalicyjskiego”.Zjednejstrony,dzięki
posłompochodzącymzGalicjiRadabyłaprzestrzeniąreprezentowaniakraju
koronnegowWiedniu.Zdrugiejzaś,stanowiłaforumżywiołowychdyskusji
natematregionu,acozatymidzie:jednozważnychmiejsctworzeniairoz-
przestrzenianiajegowizerunku4.
AmbiwalencjaznaczeniaparlamentuaustriackiegodlaGalicjiwydajemi
sięciekawąiważnąobserwacjąBindera.Wskazujenato,żenietylkoGalicja
byłaobecnawWiedniuwosobachswoichreprezentantówparlamentarnych.
RównieżWiedeńwywierałwpływnaGalicję-awięcwyraźniedawałwGalicji
osobieznać-przezjejreprezentacjeoproweniencjistołecznej.Oddałabym
dwuznacznośćsłowami:GalicjawWiedniu,WiedeńwGalicji.Ztakąchia-
zmatycznąpostaciąfrazy,którazainspirowałaKaniuka,Binderaiinnych,
azarazemzimplikowanymiprzezniązłożonymisensami,korespondujetytuł
niniejszejksiążki.
KsiążkatawzasadniczychtrzechczęściachdotyczybyłejwschodniejGalicji
wokresie,którynastąpiłporozpadzieimperiumHabsburgów:odczasu,
kiedysporneterytoriumstałosięprzedmiotemzbrojnejrywalizacjiPolaków
iUkraińców,przezdwiedekady,gdywchodziłowskładIIRzeczpospolitej,
dowybuchuIIwojnyświatowej,którapołożyłakresjegoprzynależno-
ścidopaństwapolskiego.Wskazujenatopierwszyczłontytułurozprawy:
nByławschodniaGalicjawPolsce”.Drugiczłon-nPolskawbyłejwschodniej
Galicji”-sygnalizuje,żeprzelaniekrwiizwycięstwoPolakówwwojnieopro-
wincjęmiędzySanemaZbruczemorazjejinkorporacjadoIIRzeczpospolitej
nieuczyniłyzniejautomatycznieziemipolskiej.Ściślejmówiąc:wysiłekorężny
Polaków,atakżeszeregdecyzjipowziętychprzezróżnepodmiotyinstytucjo-
nalneodzakończeniaWielkiejWojnydo1923r.sprawiły,żeprowincjastała
sięziemiąpolskąpodwzględemprawnym,toznaczyzgodniezustaleniami
prawamiędzynarodowego.Jednakpodwielomainnymiwzględaminależało
dopierozzespolićzpaństwempolskim,itotak,żebynietylkoznajdowała
sięwPolsce,leczrównieżokazałasięintegralnąjejczęścią,abyPolskazaist-
niaławniejjaknaMazowszualbowMałopolsce.Scaleniedawnejwschodniej
Galicjizresztąkrajuwzakresiepolitycznym,ekonomicznym,gospodarczym,
administracyjnym,instytucjonalnymczyinfrastrukturalnymstanowiłoprio-
rytetowe,anapewnonajbardziejrzucającesięwoczyzadaniedysponentów
władzyidyskursuPolskiodrodzonej.Wszelakoniemniejważneokazałosię
obłożenieregionuznakamiiewokowanymiprzeznieznaczeniamizwiązanymi
4Por.H.Binder,GalizieninWien.Parteien,Wahlen,FraktionenundAbgeordneteim
ÜbergangzurMassenpolitik,Wien2005.