Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałII:TworzenieprawdziwychGalicjan
41
jednakcorazpewniejsza,toznaczycorazmocniejłączyłaswychreprezen-
tantówzprowincją,apośredniozmonarchią,stabilnościdodajączarazem
spoiwomtejpierwszejzdrugą.
Vushkotłumaczygenezętożsamościgalicyjskiejwpodobnysposóbjak
Wolf,podkreślawszelako,żejejpromowanieprzezWiedeńmiałoprymarny
związekzpolitykącentrumwobecaktywnychnarodowoPolakówwprowin-
cji.Wedłughistoryczkiciostatniprzezswójudziałwwojnachnapoleońskich
wydalisięwładzomaustriackimnajtrudniejszymżywiołemdozamierzonej
germanizacji,jednocześniejednak-przezrezultatowychwojen,którenie
przyniosłyPolakomniepodległości-żywiołempotencjalnieotwartymnatęsiłę
zaborczą,którastworzyimnajlepszewarunkikulturowo-politycznejegzy-
stencji.TakieobserwacjewpierwszejkolejnościpoczyniłPetervonGoëss,
habsburskibiurokrataoportugalskichkorzeniach,awtrudnymdlaWiednia
napoleońskimintermedium-przenikliwygubernatorGalicji72.Toonmiał
powiedziećdoMetternichaw1815r.,żejeśliPolakówniedasięodrazuprze-
robićnaNiemców,totrzebaznichnajpierwzrobićächteGallizier,prawdzi-
wychGalicjan73.WnastępnymrokuGoëssstraciłstanowisko,borealizując
swójimperatyw,zabardzo-zdaniemprzełożonychzwiedeńskiejcentrali-
zbliżyłsiędopolskiejszlachty.AleMetternichpodzielałjegopoglądwsprawie
nprawdziwychGalicjan”,anastępnygubernatorprowincjiFranzvonHauer
kontynuowałjegoliniępolityczną.
Wepoceponapoleońskiejnajlepszewarunkiżyciakulturalnegoipolitycz-
negooferowałoPolakomKrólestwoPolskie,przynajmniejdośmiercicara
AleksandraIw1825r.Stopniowosytuacjaulegałajednakzmianie:popowsta-
niulistopadowymwzaborzerosyjskimnastąpiłyrepresje,wGalicjitymczasem
władzeaustriackiewstosunkudoPolakówpoczyniłypewneustępstwa.Naich
znaczeniedlawykształceniasiętożsamościgalicyjskiejwśródtejgrupy-atakże
nageneralneznaczeniekoncesjiwobecróżnychgrupnarodowychwprowincji
dlawykształceniasięwśródnichowejtożsamości-zwracauwagęnietylko
Vushko,leczrównieżWolf.Wtychkategoriachdrugibadaczinterpretuje
przedsięwzięcia,któresugerowałykoherencję,azarazemistnieniepewnejswo-
istości,istotyprowincji,np.odnowieniesejmustanowego,powtórnąfundację
UniwersytetuLwowskiego(zwykładowymjęzykiemniemieckim),anawet
utworzenieZakładuNarodowegoim.Ossolińskich74.Zdaniemhistorykasta-
nowiłyoneemanacjętakiegosposobusprawowaniawładzy,którywyrażał-
raczejimplicytnieniżeksplicytnie-nciągłość”inkonieczność”więzówłączą-
cychGalicjęzAustrią,czylipogłębiałpodległośćprowincjiwobecimperium
72I.Vushko,dz.cyt.,s.101.
73L.Wolf,TeIdeaofGalicia...,s.80.
74Tamże,s.81-85.
